İstanbul merkezli Hazar Strateji Enstitüsü (HASEN) Enerji Merkezi Analisti Emin Emrah Danış, yaptığı açıklamada, fatura düşmesine karşın Türkiye'nin ham petrol ithalatının 2015'te bir önceki yıla göre yüzde 43,4 arttığını söyledi.
Danış, ham petrol fiyatlarının gerilemesinin ithalatı artıran en büyük etmen olduğuna dikkati çekerek, "Geçen yıl ithal edilen 25 milyon 65 bin ton petrol son 20 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Düşük fiyatlara ek olarak TÜPRAŞ'ın geçen yıl devreye aldığı fuel-oil dönüşüm ve kaçak akaryakıtla mücadele de ham petrol ithalatını arttıran diğer etmenler oldu" diye konuştu.
2015'te Türkiye'nin toplam enerji ithalat faturasının ise petrol fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle önceki yıla göre yüzde 31 düştüğünü anımsatan Danış, "Fakat kur artışı ithalat faturasındaki düşüşü sınırladı. Buna rağmen Türkiye'nin enerji ithalatının düşük petrol fiyatları nedeniyle ciddi anlamda gerilediğini görüyoruz. Fiyatlardaki gerileme Türkiye'nin cari açığı ve enflasyon üzerinde olumlu etkiledi" ifadelerini kullandı.
"Gerileme devam edecek"
Petrol fiyatlarında yaşanan dalgalanmanın 2016'da da ekonomik ve arz kaynaklı devam edeceğinin öngörüldüğünü dile getiren Danış, "Bu durum petrole ödenen miktarı azaltarak enerji ithalat faturasının düşmesini sağlarken, aynı zamanda Türkiye'nin doğalgaz ithalatına ödediği paranın da gerilemesini sağlayacak. Doğalgaz kontratlarındaki fiyat formülleri ağırlıklı olarak ham petrol ve işlenmiş petrol ürünlerine endeksli. Petrol fiyatlarındaki düşüş 6-9 ay sonraki gaz fiyatlarına yansıdığı ve petrol fiyatlarındaki gerilemenin bu yıl da devam edeceği beklendiği için Türkiye'nin doğalgaz ve petrol ithalatına ödediği para bu yılda azalmaya devam edecek. Buna İran'a karşı tahkimde kazanılan doğalgaz fiyatındaki düşüşün de katkı yapacağını söyleyebiliriz" değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye ve İran arasındaki tahkim davasının Türkiye lehine sonuçlanmasıyla Türkiye doğalgazda bin metreküp başına yüzde 13,3 ile 15,8 arasında bir indirim alacak. 1 Temmuz 2011 tarihinden itibaren geriye dönük geçerli olacak bu indirimin Türkiye'ye 1 milyar dolardan fazla geriye dönüşü olacağı hesaplanıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerinden yapılan hesaplamaya göre, enerji ithalatı 2015'te önceki yıla oranla yüzde 31 gerileyerek 37 milyar 842 milyon 886 bin dolar olarak gerçekleşti. Aynı kalemdeki ithalat miktarı bir önceki yıl 54 milyar 889 milyon dolar seviyesinde olmuştu.