Uluslararası inşaat sektörü dergisi ENR (Engineering News Record), ekonomi çevreleri tarafından takip edilen, müteahhitlerin bir önceki yılda ülkeleri dışındaki faaliyetlerinden elde ettikleri gelirleri esas alarak yayımladığı “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesi ekonomi çevrelerinde ilgi uyandırdı.
Küresel ve ulusal ekonomideki kırılganlıklara rağmen Türkiye’den listeye giren 44 firmanın 39’u, listedeki ilk 10 Türk müteahhitlik firmasının ise tamamı Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) üyelerinden oluştu. Söz konusu ilk 10 firma sırasıyla Rönesans, Limak, Tekfen, Yapı Merkezi, Ant Yapı, TAV, Enka, Mapa, Kolin ve Nurol oldu.
Türk müteahhitlerinin, her geçen gün zorlaşan rekabet şartlarına ve yaşanan ekonomik sıkıntılara rağmen, ‘dünya devler ligi’nde 39’u Türkiye Müteahhitler Birliği üyesi olmak üzere toplam 44 müteahhitlik firması ile Çin’in ardından dünya ikinciliğini koruduğuna dikkat çeken TMB Başkanı Mithat Yenigün, konuya ilişkin olarak şu değerlendirmelerde bulundu: “Geçen yıl da aynı listede yer alan müteahhitlerimizin çoğunluğu son listede daha yukarı basamaklara çıkmayı başardı. Ayrıca 2019 yılı uluslararası proje gelirlerine göre 2020 yılı listesinde ilk 100 firma arasına giren firmalarımızın sayısı yükseldi, bir firmamız da proje gelirine göre ilk 30 uluslararası müteahhit arasında yer aldı. Tüm bu başarılar, sektörümüzün küresel rekabet gücündeki artışa işaret etmesi açısından ayrıca önemlidir. Finansman temini konusunda güçlenirsek yılda 20 milyar ABD Doları seviyesine çıkardığımız yurtdışı müteahhitlik hizmetleri proje tutarımızı 50 milyar ABD Doları’na yükseltmeyi başarabiliriz.”
İlk 10 Türk firmasının projeleri
Tüm dünyada referans alınan “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesine giren ilk 10 Türk firmasını bu başarıya götüren uluslararası projelerden bazıları şöyle sıralandı:
RÖNESANS: Türkiye listesindeki liderliğini bu yıl da koruyan ve dünya listesinde 23. sıraya yükselen RÖNESANS’ın son projelerinden biri, Rusya’nın St. Petersburg şehrinde inşa edilen ve 462 metre ile Avrupa’nın en yüksek binası olan Lakhta Center oldu. 5 bin kişilik ofis alanını da barındıran merkezin inşaatında 18 farklı ülkeden 20 bin kişi çalıştı.
LİMAK: Listede Rönesans’ı geçen yıl olduğu gibi LİMAK izledi. Dünya sıralamasında bu yıl 61. sırada yer alan Limak’ın Kuzey Makedonya’daki Üsküp Karma Kullanımlı Projesi dikkat çekiyor. 325 bin metrekare brüt alana sahip proje, tarihi kent merkezini, şehrin iş, hastane ve polis merkezine bağlayan aks üzerinde konumlanıyor. Makedonya Bulvarı alt geçit olarak düzenlenmiş olup, geçit üzerinde AVM, katlı otoparklar, otel, ofis ve rezidans kuleleri yer alıyor.
TEKFEN: ENR listesinde 65. sırada yer alan TEKFEN’in son projeleri arasında Türk Akım Alım Terminali projesi öne çıkıyor. Rusya’nın Anapa şehri yakınlarından başlayıp, her biri 930 kilometrelik çift sıra boru hattının Karadeniz boyunca ilerleyip kara ile bağlantısının yapıldığı terminal, İstanbul’a 100 kilometre uzaklıktaki Kıyıköy’de inşa edildi ve 2020 yılı başında iki ülke devlet başkanları tarafından törenle hizmete açıldı. Proje ile doğalgaz 32 inç’lik boru hatları ile Karadeniz üzerinden Türkiye’ye nakledilecek.
YAPI MERKEZİ: Listede 78. sırada yer alan YAPI MERKEZİ’nin öne çıkan projelerinden biri Tanzanya’da inşa edilen 202 kilometre uzunluğunda ve stratejik güzergâha sahip Darüsselam - Morogoro Hızlı Tren Hattı oldu. Bu hat, Darüsselam - Mwanza arasındaki Doğu Afrika’nın en hızlı demiryolu projesinin birinci ve en önemli bölümü… Proje Uganda, Ruanda, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Tanzanya’yı birbirine bağlayan merkezi koridorun bir parçası olarak Doğu Afrika’yı Hint Okyanusu’na açacak.
ANT YAPI: ENR listesinde 80. sıraya yükselen ANT YAPI, Moscow City’deki Grand Tower projesinin yapımını üstlendi. Merkezin toplam alanı 400 bin metrekare ve yüksekliği de 283 metre. Apartman, ofis binaları ve alışveriş merkezleri, ayrıca spor tesisleri ve konferans salonunu içeren proje 2022 yılında tamamlanacak.
TAV: Listede 84. sırada yer alan TAV, dünyanın en önemli hub’larından ve Körfez’in en büyüklerinden olan Hamad Uluslararası Havalimanı Terminal Binası Genişletme Projesi’ni ortakları Midmac ve Taisei ile birlikte aldı. Proje, Katar’ın başkenti Doha’da firmanın daha önce Japon ortağı Taisei ile birlikte tamamladığı 550 bin metrekare inşaat alanına sahip Hamad Uluslararası Havalimanı Terminal Kompleksine ilave 170 bin metrekarelik ek terminal binası inşaatı ve çevresindeki işleri kapsıyor.
ENKA: ENR’ın dünya listesinde 86. sıraya yükselen ENKA, Irak’ın West Qurna 1 Petrol Sahası’nda gerçekleştirdiği Petrol İşleme Tesisi ile dikkat çekiyor. ExxonMobil Irak Limited şirketi ile yapılan sözleşme ile inşa edilen yeni tesis, yıllık ortalama 100.000 stok tank varil/gün ham petrol üretebiliyor. Proje, British Safety Council’in “International Safety Awards 2019” yarışmasında “Üstün Başarı” ödülüne layık görüldü. Ayrıca proje Türkiye’deki katılımcılar arasından en yüksek puanı alarak “Best in Country” ödülünün sahibi oldu ve ENR tarafından bir süre önce Enerji ve Endüstriyel Proje kategorisinde 2020 yılı Küresel En İyi Projesi seçildi.
MAPA: Listede 35 sıra birden yükselerek 91. olan MAPA’nın son projeleri arasında Dubai Su Kanalı Sheikh Zayed Yolu Köprü Geçiş Projesi öne çıkıyor. Şehrin en prestiji işlerinden biri olarak gösterilen proje, 600 metre uzunluğundaki köprü dahil 5 kilometrelik otoyol inşaatını içeriyor. Proje, zorlu şartlara rağmen sözleşme süresinden önce tamamlanarak teslim edildi.
KOLİN: Dünya liginde geçen yıl büyük sıçrama yapan bir diğer Türk firması KOLİN, ENR listesinde 57 sıra birden yükselerek 94. oldu. Kolin’i başarıya taşıyan projeler arasında Kuveyt’te üstlendiği ve yeni bir şehrin altyapısının kurulduğu Güney Al Mutlaa Projesi yer alıyor. Proje yaklaşık 100 kilometrekarelik bir alanda yeni oluşturulacak şehrin 150 kilometreyi aşkın yol, 40’dan fazla köprü, 1000 kilometreden uzun altyapı şebeke borulama işi, arıtma tesisleri ve pompa istasyonları işlerini içeriyor.
NUROL: Türkiye ilk 10 listesine yeniden giriş yapan NUROL’un son büyük projelerinden biri, Cezayir’de üstlendiği Tizi Ouzou Şehri Doğu-Batı Otoyolu Bağlantı Projesi. Projede 48 kilometre otoyol, toplam 2 x 1.670 metre uzunluğunda çift tüp tünel, 21 adet viyadük, diğer sanat yapıları altyapı ve drenaj sistemi imalatları yer alıyor. Projenin 10 kilometrelik kısmı kullanıma açıldı. Şirket, ENR listesinde 109. sırada yer alıyor.
