Türkiye'de de yavaş yavaş örnekleri görülmeye başlayan 'yeşil binalar' olarak adlandırılan çevre dostu binalar, enerji ve su kullanımında yüzde 50'lere varan oranda tasarruf sağlıyor.
Yaşadığınız, ya da çalıştığınız bina ne kadar çevreci? Yani ne kadar su sarfiyatı ve enerji tasarrufu yapıyor? Binada kullanılan malzeme, çevreye ne kadar duyarlı, peyzajında kullanılan yöntemler çevreci mi? Peki şu anda içinde bulunduğunuz binaların dünyadaki benzerleriyle birlikte suyun yüzde 17'sini, ormanların da yüzde 25'ini tükettiğini biliyor musunuz? Malzeme ve enerjinin doğru kullanılmaması nedeniyle yüzde 40 daha fazla para ödediğinizin, atmosfere salınan karbondioksitin (CO2) yüzde 33'ünden sorumlu olduğunuzun farkında mısınız?
Dünyada son 20 yıldır artan çevre dostu ve enerji tasarrufu sağlayan uygulamalar, Türkiye'de de yaygınlaşmaya başladı. Siemens Türkiye'nin 2 Nisan'da açılacak Gebze yerleşkesi de bunlardan biri. Çevreci bina özelliğine sahip yerleşkede, yapım maliyeti yüzde 2 artmasına rağmen, yüzde 50 su, yüzde 25 enerji tasarrufu sağlanıyor. Redevco İnşaat da, Ankara ve Erzurum'da açmayı planladığı alışveriş merkezlerinde, Tekfen Grubu ise, İstanbul Levent'te yükselecek ofis binasında çevreci kriterlerini öne çıkaracak. Firmalar, yeşil bina özelliklerini dünyada bu alanda kabul gören sertifikalarla da taçlandırmaya hazırlanıyor.
Bu sertifikalar arasında ABD kökenli LEED (Enerji ve Çevre Dostu Tasarımda Liderlik), İngiliz kökenli BREEAM (Bina Araştırma Kuruluşu Çevresel Değerlendirme Metodu) en bilinenleri. Sertifikalar binadaki uygulamalara göre derecelendirmelere de sahip. Ayrıca ABD rakamlarına göre bu tür binalarda işletme maliyetleri yüzde 8-10 arasında azalıyor. Bina ömrü boyunca enerji sarfiyatı yüzde 40 azalıyor. Böylece binaların pazarlama şansı da artıyor.
Türkiye'de ise, henüz çok az da olsa, çevreci bina inşa eden ve sertifika almak için resmen aday olan binalar var. 2 Nisan'da hizmete girecek Siemens Türkiye'nin Gebze yerleşkesi de bunlardan biri. Yerleşke, LEED başvurusunu yaklaşık bir yıl önce yaptı ve açılışı takiben 2 ay içinde sertifikayı alacak. Yerleşke dünyadaki Siemens işletmeleri arasında "Gold" sertifikasına sahip ilk fabrika olacak. Çevreci yerleşke, suda yüzde 50, enerjide yüzde 25 civarında tüketim tasarrufu sağlıyor.
Benzer biçimde Redevco adlı inşaat firması da, Ankara ve Erzurum'da açmayı planladığı alışveriş merkezlerinde İngiliz BREEAM sertifikası kriterlerini uyguluyor ve bu sertifikalar almak için başvurmuş durumda. Tekfen Grubu ise, İstanbul Levent'teki ofis binası için LEED sertifikasına başvurma hazırlıklarını sürdürüyor.
Ayrıca, İstanbul Levent'teki Sapphire projesi ile Kocaeli Gebze'de kurulu RMI Türkiye binası da sertifikasız olmakla birlikte çevreci nitelikler taşıyor. Benzer şekilde İstanbul Ümraniye'de açılan ve AB Çevre Ödülleri Türkiye Programı "Süreç" kategorisinde birincilik ödülünü kazanan Meydan Alışveriş Merkezi'nin de çevreci özelliği var. Merkez, doğal bir kaynak olan jeotermi enerji sistemiyle ısıtılıp soğutuluyor ve jeotermal enerji kullanan Avrupa'daki en büyük ikinci tesis olma özelliğini taşıyor.
Yapım maliyeti artıyor ama
Siemens Türkiye Gayrimenkul Yönetimi Direktörü Kaşif Yıldırım'ın verdiği bilgilere göre, LEED Gold sertifikası Gebze yerleşkesinin yatırım maliyetini yüzde 2 civarında artırmış. Ancak firmanın yeşil bina uzmanı Cemil Yaman da, Gebze yerleşkesinde standart binalara göre elektrik, doğalgaz ve enerji sarfiyatında ortalama yüzde 25 tasarruf sağlanacağının altını çiziyor. Su tasarrufunda ise bu oran yüzde 50'ye çıkıyor. Bu, 600'ün üzerinde personeli olan bu yerleşke için azımsanmayacak bir tasarruf...
Redevco ise, BREEAM sertifikalı çevreci alışveriş merkezlerinden ilk 2'sini, 2009'un 2. yarısında açmaya hazırlanıyor. Bunlar Ankara'da 50 bin metrekare brüt kiralanabilir alana sahip Gordion Alışveriş Merkezi ve Erzurum'da 32 bin metrekarelik brüt kiralanabilir alana sahip Erzurum Alışveriş Merkezi. 2 merkez, Türkiye'nin BREEAM sertifikasına sahip ilk çevre dostu binaları olacak. Redevco yetkilileri, Gordion'da elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 50'sinin kojenerasyon tesisi ile karşılanacağın, tesisin atık ısı, ısıtma ve soğutmada da kullanılacağını belirtiyor. Böylece enerji tüketiminden kaynaklanan CO2 emisyonunda yıllık 4 bin tonluk azalma olacak. Yetkililer, Gordion projesinde, BREEAM standartlarında "çok iyi" kategorisini hedefliyor.