Kayıt dışı mücadele çalışmalarına ait veriler, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından hazırlanan bir kitapçıkla yayımlandı. Kayıt dışı istihdamın ekonomik ve sosyal açıdan birçok olumsuz sonucu bulunduğu belirtilen kitapçıkta, işçi, işveren ve devlet açısından bunun sonuçları değerlendiriliyor. Kitapçıkta, kayıt dışı çalışan işçilerde, kısa vadede yeterli sağlık yardımı alamamalarından dolayı hastalık vakalarının arttığı, uzun vadede ise kişilerin emekli olamaması, ölüm halinde de eş ve çocuklarına aylık bağlanamaması riskleri aktarılıyor.
Dünya Gazetesi'nin haberine göre, sosyal güvenlik sisteminin vatandaşların insan onuruna yakışır bir hayat sürmesini amaçladığı belirtilen kitapçıkta, ''Ancak ne yazık ki ülkemizde kayıt dışı istihdam oranı yüzde 40 civarlarında, yani 100 kişiden 40'ı sigortasız çalışmaktadır. Bu nedenle kayıt dışı istihdam, ülkemiz için ele alınması gereken önemli bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır'' deniliyor. Verilere göre, Türkiye'de kayıt dışılığın en çok görüldüğü sektörlerin başında ise tarım, inşaat, turizm, toplumsal ve kişisel hizmetler, imalat sanayi ve nakliyat sektörleri geliyor. Ayrıca, çocuk işçiliği ve yabancı işçilerin çalıştırılmasında da kayıt dışılık ön plana çıkıyor.
Yasal düzenlemeler
Kayıt dışı ile mücadelede yapılan yasal düzenlemeler de kitapçıkta yer alıyor. Bunlar arasında, kurumun bilgi ve belge isteme yetkisinin genişletildiği, 10 ve daha fazla işçi çalışan işyerlerinde ücretlerin bankalar aracılığıyla ödenmesi zorunluluğunun getirildiği, idari para cezalarının yeniden düzenlendiği bilgisine yer veriliyor. Düzenlemelere göre, kısmi süreli çalışan sanatçıların düşük miktarda primle hem emekli olmalarının hem de sağlık hizmetlerinden faydalanmalarının sağlandığı ayrıca tarımda çalışanların da düşük prim üzerinden sigortalı hale getirildikleri belirtiliyor.
Denetmen sayısı 2 bine çıkarılacak
Çalışmalar kapsamında, 2008 yılında 450 olan Sosyal Güvenlik denetmenlerinin sayısı geçen yıl sonunda bin 500'e çıkarıldı. Denetmenlere, defter ve kayıt inceleme yetkisi verilmesi ile taşra birimlerindeki işlemlerin daha kısa sürede sonuçlandırılması sağlanırken, 2013 yılı sonuna kadar denetmen sayısının ise 2 bine çıkarılmasının hedeflendiği bildirildi. Veri paylaşımı ve denetim çalışmaları kapsamında 2012 yılı sonu itibarıyla 1 milyon 471 bin 468 kişinin kayıt dışı çalıştığı ve 88 bin 199 işyerinin ise SGK'ya kayıtlı olmadığı tespit edildi.
Bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları
Kayıt dışı ile mücadele bilgilendirmenin önemine değinilen kitapçıkta, bu kapsamda hazırlanan dokümanların Milli Eğitim Bakanlığı'na gönderildiği, müfredata ekleme çalışmalarının ise sürdüğü belirtildi. Bu kapsamda, yapımcı ve yönetmenlerle görüşmeler yapılarak 25 dizi içeriğinde ve 5 yarışma programında kullanılmak üzere, sorular ve senaryo örnekleri gönderildiği ifade edildi. Sinemalar için de reklam filmi hazırlandığı ve bu reklamların geçtiğimiz yıl temmuz-ağustos-eylül aylarında yayımlandığı vurgulanırken, bu reklamların 1 milyon 300 bin kişi tarafından izlendiği kaydedildi.