Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Nüfus ve Konut Araştırması 2011 sonuçlarını açıkladı. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi'nden elde edilemeyen hanehalkı özellikleri, işgücü, istihdam ve işsizlik, göç ve göç nedeni, engellilik ile bina ve konut nitelikleri gibi bilgileri sağlamak amacıyla yapılan araştırma, 2 Ekim 2011 tarihini referans gün kabul ederek, 3 Ekim-31 Aralık 2011 tarihleri arasında, örnekleme yöntemiyle seçilmiş sayım bölgelerindeki yaklaşık 2,2 milyon hanenin yanı sıra kurumsal yerlerde bulunan kişilerle yapıldı. Araştırmada yaklaşık 9 milyon kişi ile yüz yüze görüşme gerçekleştirildi.
Araştırmaya göre, Türkiye'deki hane sayısı 19 milyon 481 bin 678, ortalama hanehalkı büyüklüğü ise 3,8. Ortalama hanehalkı büyüklüğü en yüksek olan iller sırasıyla Şırnak (8), Hakkari (7,9) ve Siirt (6,8) olurken, en düşük olan iller ise Çanakkale (2,9), Balıkesir (3) ve Eskişehir (3) olarak sıralandı.
Konut büyüklüğü
Hanehalklarının yüzde 20'si tek katlı binalardaki, yüzde 25,5'i 4-5 katlı binalardaki, yüzde 23,1'i de 6 ve daha üzeri katlardaki binalardaki konutlarda yaşıyor. Tek katlı konutlarda ikamet eden hanehalklarının oranının en yüksek olduğu ilk üç il yüzde 78,9 ile Ardahan, yüzde 76,8 ile Ağrı ve yüzde 73,2 ile Iğdır oldu. En düşük olduğu iller ise yüzde 4,1 ile İstanbul, yüzde 6,3 ile Zonguldak ve yüzde 8,3 ile Ankara olarak kayıtlara geçti. 6 ve üzeri katlı binalarda ikamet eden hanehalkı oranının en yüksek olduğu ilk üç il ise yüzde 41,7 ile İstanbul, yüzde 39,5 ile Ankara ve yüzde 38,8 ile Kayseri olarak belirlenirken, en düşük olduğu iller yüzde 1,2 ile Erzincan, yüzde 1,3 ile Ardahan ve yüzde 2,2 ile Sakarya şeklinde sıralandı.
Hanehalklarının yüzde 78'i yaşlı binalarda ikamet ediyor
Araştırmaya göre, hanehalklarının yüzde 21,8'i 10 ve daha az yaştaki binalardaki konutlarda yaşıyor. 10 ve daha az yaştaki binalardaki konutlarda yaşayan hanehalkı oranının en yüksek olduğu iller Hakkari (yüzde 40,1), Bingöl (yüzde 38,2) ve Van (yüzde 37,5). En düşük orana sahip iller Bartın (yüzde 12,9), Uşak (yüzde 13,3) ve Balıkesir (yüzde 15) olarak belirlendi.
Öte yandan ikamet ettikleri konutta kiracı olan hanehalklarının oranı yüzde 23,8, lojmanda oturan hanehalklarının oranı yüzde 1,5, oturdukları konutun sahibi olmayan fakat kira da ödemeyen hanehalklarının oranı ise yüzde 7,3 olarak kayıtlara geçti.
Ardahanlı kendi evinde, İstanbullu kirada oturuyor
Hanehalklarının mülkiyet durumuna göre dağılımına bakıldığında kendi konutunda oturanların oranının en yüksek olduğu il yüzde 84,3 ile Ardahan, en düşük olduğu il ise yüzde 59,5 ile Gaziantep oldu. Kirada oturanların oranının en yüksek olduğu il yüzde 31,5 ile İstanbul, en düşük olduğu il ise yüzde 8,4 ile Ardahan olarak belirlendi.
Evlerin yüzde 7,5'inde tuvalet yok
Araştırmaya göre, konutunun içinde borulu su sistemi olan hanehalklarının oranı yüzde 97,4 olurken, konutunda tuvalet bulunan hanehalklarının oranı yüzde 92,5 ve konutunda banyo bulunan hanehalklarının oranı ise yüzde 97,2 olarak kayıtlara geçti. Konutunda borulu su sistemi bulunan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu ilk üç il sırasıyla; Sakarya (yüzde 99,9), Kocaeli (yüzde 99,8) ve Zonguldak (yüzde 99,8), en düşük olduğu iller ise Iğdır (yüzde 65,7), Ağrı (yüzde 69,1) ve Şanlıurfa (yüzde 78) oldu.
Konutunda tuvalet bulunan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu ilk üç il Karabük (yüzde 99,96), Bartın (yüzde 99,9) ve Bolu (yüzde 99,9), en düşük olduğu iller ise Kars (yüzde 49,7), Iğdır (yüzde 51,7) ve Ağrı (yüzde 56,4) olarak belirlendi. Konutunda banyo bulunan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu ilk üç il Sakarya (yüzde 99,9), Ordu (yüzde 99,8) ve İstanbul (yüzde 99,8), en düşük olduğu ilk üç il ise Iğdır (yüzde 73,3), Kars (yüzde 76) ve Ardahan (yüzde 76,7) şeklinde sıralandı.
Oda başına düşen kişi sayısı 1,1
Oda başına düşen kişi sayısı (salon dahil; mutfak, banyo ve tuvaletler hariç) 1,1 olarak hesaplandığı araştırmada, oda başına düşen kişi sayısının en az olduğu illerin Çanakkale (0,8), Eskişehir (0,8) ve Burdur (0,9), en fazla olduğu iller ise Şırnak (2,2), Hakkari (1,9) ve Mardin (1,9) olduğu kaydedildi.
Isınmak için hala soba kullanılıyor
Araştırmaya göre, oturduğu konutta soba (doğalgaz sobası dahil) ile ısınan hanehalklarının oranı yüzde 57,1 olarak hesaplandı. Kat kaloriferi ile ısınan hanehalklarının oranı yüzde 25,6, merkezi kalorifer sistemiyle ısınan hanehalklarının oranı yüzde 11,4, klima, elektrikli ısıtıcı ve diğer araç ve sistemlerle ısınan hanehalklarının oranı ise yüzde 5,9 oldu. Isıtma sistemi olarak en çok sobanın kullanıldığı ilk üç il Osmaniye (yüzde 91,8), Şırnak (yüzde 89) ve Muş (yüzde 88,9), kat kaloriferi kullanımının en yaygın olduğu iller ise Ankara (yüzde 65,1), İstanbul (yüzde 60,1) ve Eskişehir (yüzde 39,7) olarak kayıtlara geçti.
Araştırmada, bir yıl önce ikamet ettiği ilden farklı bir ile göç edenlerin oranının yüzde 3 (2 milyon 207 bin 844 kişi) olduğu ifade edildi. Söz konusu nüfusun göç etme nedenleri hanedeki fertlerden birine bağımlı göç (yüzde 41,5), eğitim (yüzde 22,6), iş arama/bulma (yüzde 12,2), tayin ve iş değişikliği (yüzde 13,4), evlilik/boşanma (yüzde 7,5) ve sağlık (yüzde 1) şeklinde sıralandı.En yüksek işsizlik Şırnak'ta
İşsizlik oranının en yüksek olduğu il yüzde 15,3 ile Şırnak oldu. İşsizlik oranı erkekler için yüzde 7, kadınlar için yüzde 10,6 olarak hesaplandı. En yüksek işsizlik oranına sahip olan Şırnak'ı, yüzde 13,8 ile Diyarbakır, yüzde 13 ile Hakkari takip etti. İşsizlik oranı en düşük olan iller Kastamonu (yüzde 3,5), Çanakkale (yüzde 4,2) ve Nevşehir (yüzde 4,3) oldu.
İstihdam oranının en yüksek olduğu il yüzde 58,2 ile Ardahan olarak belirlendi. İstihdam erkekler için yüzde 64,4, kadınlar için yüzde 23,1 olarak gerçekleşti. İstihdam oranının en yüksek olduğu il olan Ardahan'ı (yüzde 58,2), yüzde 54,7 ile Artvin ve yüzde 54,5 ile Bayburt izledi. İstihdam oranının en düşük olduğu iller yüzde 34,8 ile Kırıkkale, yüzde 34,9 ile Diyarbakır ve yüzde 35,7 ile Batman oldu.
İş gücüne katılma oranının en yüksek olduğu il ise 61,7 ile Ardahan olarak kayıtlara geçti. İş gücüne katılma oranı erkekler için yüzde 69,2 iken kadınlarda yüzde 25,9 olarak hesaplandı. İş gücüne katılma oranının en yüksek olduğu Ardahan'ı (yüzde 61,7), yüzde 58,3 ile Artvin, yüzde 57,4 ile Bayburt takip etti. Bu oranın en düşük olduğu iller Kırıkkale (yüzde 38,8), Diyarbakır (yüzde 40,4) ve Batman (yüzde 40,8).
İstihdam edilenler içinde ücretli, maaşlı veya yevmiyeli olarak çalışanların en yüksek olduğu il yüzde 86,5 ile Kocaeli olarak belirlendi. İstihdam edilen nüfus içinde ücretli, maaşlı veya yevmiyeli olarak çalışanların payı yüzde 68,5, işveren olarak veya kendi hesabına çalışanların payı yüzde 20,2 ve ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların payı ise yüzde 11,2 olarak gerçekleşti. İstihdam edilen nüfus içinde ücretli, maaşlı veya yevmiyeli olarak çalışanlarda en yüksek orana sahip olan Kocaeli'yi yüzde 85,8 ile İstanbul, yüzde 85,5 ile Ankara izledi. Bu kapsamda en düşük paya sahip olan iller ise yüzde 29,5 ile Ardahan, yüzde 39,2 ile Muş, yüzde 40,6 ile Kastamonu oldu.