Türkiye Tasarım Haftası basın toplantısı, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ve TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin katılımıyla İstanbul Dış Ticaret Kompleksi’nde yapıldı. 18-23 Ekim 2016 tarihleri arasında, Ekonomi Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) işbirliğinde bu sene ilk defa gerçekleştirilecek olan “Türkiye Tasarım Haftası” süresince endüstriyel tasarım, moda tasarımı ve görsel iletişim tasarımı alanlarına yönelik olarak dünyaca ünlü tasarımcılar, üniversiteler, tasarım okulları, sanayici ve akademisyenlerin katılımıyla paneller, konferanslar ve workshoplar düzenlenecek.
Zeybekci: 2023 hedefi 500 milyar dolar ihracat, şu anki mevcut halimizle imkansız
Tasarım haftası toplantısında konuşan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci Türkiye’nin ihracattaki durumunu şu ifadelerle açıkladı:
“Bugün 150 milyar dolar ihracatımız var ama son 6 seneden beri buralarda dolanıyoruz, bunu aşamıyoruz, bu tıkandığımızın resmidir. İhraç ettiğimiz ürünlerde kilogram başını en fazla 1.9’a kadar zorlayabiliriz. 2023 hedefte 500 milyar dolar ihracat var. Şu anki mevcut halimizle bu imkansız. 300’lü rakamları görebiliriz ama 500 diyeceksek Türkiye farklılaşmak zorunda, Türkiye fasoncu anlayış olarak büyük başarı sağladı. Türkiye’nin ihracatı 150 milyar dolara geldi, bu inanılmaz bir başarı. Patenti, tasarımı, sunumu, tanıtımı, bilgisi, teknolojisi, dağıtım kanalları, mağaza gibi alanlara kendilerinin sahip olduğu bir Türkiye düşünürseniz işte o zaman 500 milyar dolar çocuk oyuncağı olur. Bir yerden başlamak lazım.”
Zeybekci, konuşmasında tasarım ve üretim karşılaştırması yaparken en çok bilinen markalardan Apple’ı örnek verdi ve şöyle devam etti:
“Apple Kaliforniya’da tasarlanıyor ve Çin’de üretiliyor. Telefonlarınıza veya bilgisayarlarınıza bir bakın ne yazıyor? ‘Designed by Apple in California, made in China’ yani ‘Kaliforniya’da tasarlanmış, Çin’de üretilmiştir’. Tamam, bunu hepimiz biliyoruz ama bu üründen elde edilen katma değerin ne kadarı Çin’de kalıyor? Ne kadarı Amerika’ya gidiyor? Çok yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre katma değerin sadece yüzde 2,1’i montajın yapıldığı ülkede kalırken, yüzde 48,8’i ise tasarımın yapıldığı ve markanın çıktığı ülkeye gidiyor.”
“Türk markaları görüyoruz, gördükçe de göğsümüz kabarıyor”
Bakan Zeybekci, 2015 yılı Aralık ayında yayımlanan Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) verilerine göre marka başvuru sayısında Türkiye’nin dünyada 6. sırada olduğunu, Avrupa’da ise tam beş senedir birinci sırada olduğunu vurguladı. 2010-2016 yılları arasında verilen dünya tasarım ödülleri sayısına göre ödül alan tasarımlar bakımından 389 ödül kazanmış ABD’nin ardından 297 ödül ile Türkiye’nin ikinci olduğunu belirten Zeybekci, “Biz de tasarlayabiliriz, marka yaratabiliriz, uluslararası arenada uluslararası markaların olduğu caddelerde markalarımız en önemli köşelerde yerini alabilir. Paris’te, Tokyo’da veya New York’ta Türk markaları görüyoruz, gördükçe de göğsümüz kabarıyor” ifadelerini kullandı.
Büyükekşi: Türk tasarımını markalaştırmak istiyoruz
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, Türkiye Tasarım Haftası’nın Türkiye’nin ihracatı açısından son derece önemli olduğunu belirterek, etkinlikle ele alınacak üç konunun; endüstriyel tasarım, moda tasarımı ve görsel iletişim olduğunu ifade etti. Etkinliğe on binlerce katılım beklediklerini vurgulayan Büyükekşi, bu etkinlik sayesinde katma değerli yüksek ürün geliştirilmesini, tasarımın yaygınlaştırılmasını ve özendirilmesini hedeflediklerini belirtti. “Bu etkinlik sayesinde tasarımı 1 gün değil, 1 yıl boyunca konuşulan bir hale getirmek istiyoruz” diyen Büyükekşi, şöyle açıkladı:
“İhracatçı ve sanayi tasarıma para vermeye başlarsa, tasarım da gençler arasından tercih edilen bir meslek haline gelir. Hedef kitlemiz sanayicilerimiz, üniversiteler, akademisyenler, öğrenciler, devlet, bürokrasi, siyasetçiler, bu tasarım konusuna gereken önemi vermesi. Her yıl düzenlenen bir de İstanbul Design Week var, bu yıl onu da Türkiye Tasarım haftası şemsiyesinin altına alacağız. Design Turkey için özel bir sergileme alanı oluşturulacak. California’dan Barcelona School of Design’a kadar en iyi tasarım okullarını davet edeceğiz. 10 tane okul belirledik.
Türkiye Tasarım Haftası’nda amacımız çağdaş sanatı sergileyip, insanların beğenisine sunup sadece beğeniyle kalacak bir şey yapmak değil. Tasarlanan ürünlerin ister moda ister endüstriyel tasarım olsun, sanayiyle birleşip hayata geçmelerini istiyoruz. Katma değerli ürün satışını arttırmak, ülkemize rekabetçi üstünlük kazandırmak, tasarımın farkındalığını arttırmak ve Türk tasarımını markalaştırmak istiyoruz.”
Design Turkey Ödül Töreni ve Sergisini de kapsayacak
Bahse konu organizasyon; yıl içinde düzenlenen tasarım yarışmalarının finalistlerinin ürün ve projelerinin sergi ve defileleri, dünyanın prestijli tasarım yarışmalarında ödül kazanan Türk tasarımları ile tasarım merkezleri ve tasarım ofislerinin ulusal ve uluslararası proje sergileri ile zenginleştirilecek. Tasarıma yönelik faaliyet gösteren tüm paydaşları tek çatı altında toplayacak olan etkinlik; Design Turkey Ödül Töreni ve Sergisini de kapsayacak.
Başvuru şartları
Toplantıda, Design Turkey 2016’ya başvuru sürecinin başladığı duyurulurken, son başvuru tarihi de 31 Ağustos olarak açıklandı. Ödül başvuru kategorileri; ambalaj, aydınlatma, elektronik ürünler, ev cihazları, ev ve ofis gereçleri ve aksesuarları, kamusal ve ticari ürünler, mobilya, spor, hobi, oyun ve kişisel ürünler, ulaşım ve taşıma araçları, yapı gereçleri, yatırım ürünleri ve tıbbi gereçler şeklinde 13 sektör olarak sıralandı. Design Turkey için başvurusu gerçekleştirilecek ürünlerin 1 Ocak 2014 - 30 Haziran 2016 tarihleri arasında endüstriyel yöntemlerle üretilmiş ve piyasaya sürülmüş olması; ayrıca tasarımcısı, üreticisi veya marka sahibinin Türkiye vatandaşı olması gerekiyor. “Design Turkey Endüstriyel Tasarım Ödülleri” kapsamında, gelecekte endüstriye yön gösterecek yaratıcı fikirleri desteklemek amacıyla, üretim için programa alınmamış tasarım projelerinin değerlendirildiği “Kavramsal Tasarım Ödülleri” kategorisi de yer alacak. Bu yıl endüstriyel tasarım içerikli birlik yarışmalarında ilk üçe giren finalistler, Design Turkey kavramsal tasarım kategorisine doğrudan ve ücretsiz olarak başvurmuş sayılacak.
Ön elemeyi geçen ürünler, her yıl olduğu gibi bu yıl da 30’u aşkın tasarım otoritesinin yer aldığı uluslararası bir jüri tarafından “İyi Tasarım Ödülü”, “Üstün Tasarım Ödülü” ve “Kavramsal Tasarım Ödülü” olmak üzere 3 kategoride ve sektörel bazda değerlendirilecek. Ürünler; getirdikleri yenilik, sundukları farklılık, kullanıcının ihtiyacına cevap verebilme özellikleri, işlevsellikleri ve taşıdıkları estetik değerler gibi ölçütlerle değerlendirilecek. Türkiye’nin tasarımla markalaşmasına önemli katkılar sağlaması hedeflenen yarışmada ödül alan tasarımlar; iyi tasarımın taşıması gereken nitelikler konusunda sanayiciyi yönlendirecek, ayrıca ürün geliştirme sürecinde doğru tasarım stratejilerinin belirlenmesinde yol gösterici olacak. Kazanan tasarımlar, sergi ve yayınlar aracılığıyla hem ulusal hem de uluslararası platformlarda tanıtılacak.