Türkiye, ABD öncülüğündeki işgal kuvvetlerinin bölgeden çekilmesiyle başlayan Irak’taki yeniden yapılanma sürecinde aktif olmak için harekete geçti. Irak’la enerji, çevre, sağlık ve bayındırlık sektörleri başta olmak üzere tüm alanlarda işbirliği Kürt yetkililerin de desteği alınarak ekim ayında en yüksek noktaya çıkarılacak. İki ülke, bu işbirliğiyle geçen yıl 5 milyar dolar olan ikili ticaret hacmini 2012’de 25 milyar dolara çıkarmayı ve hem bölgesel hem de uluslararası alanda ‘stratejik ortaklık’ ilkesiyle hareket etmeyi hedefliyor.
Türkiye-Irak ilişkilerine ‘stratejik ortaklık’ niteliği kazandırmak için ilk somut adım atıldı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Temmuz 2008’deki Bağdat ziyaretinde temeli atılan ve Türkiye ile Irak arasında ‘Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’ (YDSİK) oluşturulmasını öngören kararın hayata geçirilmesine ilişkin çalışmalar başlatıldı.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, kabinenin yedi bakanıyla Dışişleri Bakanlığı’nda bir toplantı yaparak, Ekim ayında Irak kabinesiyle ortak gerçekleştirilecek ilk YDSİK toplantısına hazırlık çalışması yaptı. Ahmet Davutoğlu’nun başkanlığındaki toplantıya Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, İçişleri Bakanı Beşir Atalay, Bayındırlık Bakanı Mustafa Demir, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Sağlık Bakanı Recep Akdağ, Enerji Bakanı Taner Yıldız ve Çevre Bakanı Veysel Eroğlu da katıldı.
Irak’a çıkarma
Toplantıda kendisinin Ağustos başında, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın da ekimde Bağdat’ı ziyaret edeceğini ve Erdoğan’ın ziyaretinde Irak kabinesiyle ortak bir toplantı yapılacağını söyleyen Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Türkiye’nin Irak’ın yeniden imarında ‘başrolü’ oynayacağını vurguladı. Toplantıda, Irak’ta başta Kürtler olmak üzere tüm etnik gruplarla Türk işadamlarının işyapacağına, kurulacak işbirliğinin bir ‘barış projesi’ olarak da görülebileceğine vurgu yapan Davutoğlu’nun, bakanlardan kendi alanlarındaki yatırım projeleriyle ilgili bilgi aldığı öğrenildi.
Ağustostaki Bağdat ziyaretinde de, Iraklı bakanlardan Türkiye’den beklentilerini ‘liste proje’ şeklinde öğrenecek olan Bakan Davutoğlu, ekim ayındaki konsey toplantısında da Irak’a yatırım konusunda hangi projelere öncelik verileceğini netleştirmeye çalışacak. Davutoğlu bu ziyarette açılan ihalelerle ilgili olarak Türkiye’ye zamanında bilgi verilmesini de sağlamaya çalışacak. Bakan Davutoğlu’nun düzenlediği toplantıda ilgili bakanlar da Irak’ın yeniden imarına ilişkin projelerini şöyle sıraladı:
* Nabucco, elektrik: Enerji Bakanlığı, Irak’ın Nabucco boru hattına yılda 15 milyar metreküp gaz vermesine ilişkin çalışmalarda Amerika Birleşik Devletleri’yle işbirliğinde olacak. Irak’la mevcut elektrik anlaşması yenilenecek.
* Hastane, yol, su: Sağlık Bakanlığı ve Bayındırlık Bakanlığı, Bağdat’a yeni bir hastane yapımı işini üstlenecek. Bayındırlık Bakanlığı, Irak’ta kamu binalarının yenilenmesi ve yeniden imarında Irak hükümetine destek verecek. Ayrıca, Irak kentlerindeki belediyelere, altyapı inşası konusunda destek olunacak. Çevre Bakanlığı, Irak’a Fırat Nehri’nden daha fazla su vermek için iki ülke arasında varılacak anlaşmanın çerçevesini belirleyecek. Ulaştırma Bakanlığı, Irak’a ulaşım konusunda yeni alternatifleri gündeme getirecek.
* Ticarette şeffaflık: Ticaret ve gümrük rejiminde şeffaflık için iki ülke dış ticaret bakanlıkları özel anlaşmalar yapacak. Irak’a yük taşıyan kamyon ve TIR şoförlerine tanınacak vize kolaylığının tüm işadamlarını kapsaması için karşılıklı anlaşmalar yenilenecek.