Türkiye İMSAD, yapı sektörü ve ekonomi çevreleri tarafından dikkatle izlenen aylık sektör raporunu açıkladı. ‘Kasım 2021 Sektör Raporu’nda şu tespitler yer aldı: İnşaat malzemeleri sanayi üretimi eylül ayında geçen yılın eylül ayına göre yüzde 6,9 arttı. Ağustos ayında yüksek bir aylık büyüme gösteren inşaat malzemeleri sanayi üretiminde artış eylül ayında yavaşladı. İnşaat malzemelerine yönelik iç ve dış talep eylül ayında yavaşlamakla birlikte devam etti. Talep tarafında olumlu eğilimin sürdüğü eylül ayında, hazır beton ve çimento üretimindeki küçülmeler ise dikkat çekti. 2021 yılının ilk 9 ayında geçen yılın aynı dönemine göre üretim artışı yüzde 23,9 olarak gerçekleşti. İç talebin canlı kalması ve dış pazarlardaki önemli talep artışı etkili olmaya devam ediyor.
Üretim çift haneli ve yüksek oranda arttı
2021 yılının ilk 9 ayında 22 alt sektörün tamamında üretim 2020 yılının aynı dönemine göre arttı. Yılın ilk 9 ayında tüm alt sektörlerin üretimi aynı zamanda çift haneli ve yüksek oranlarda yükseldi. En yüksek üretim artışı yüzde 56,3 ile seramik sağlık gereçlerinde gerçekleşti. Tuğla ve kiremit üretimi yüzde 43,2, kilit ve donanım eşyası üretimi yüzde 37,7, yalıtımlı kablolar üretimi yüzde 35,3, demir çelik radyatör üretimi yüzde 32,4 arttı. Isıtma ve soğutma donanımları üretimi yüzde 34,4, seramik kaplama malzemeleri üretimi yüzde 33,7 ve plastik inşaat malzemeleri üretimi yüzde 32,4 büyüdü. Yılın ilk 9 ayında diğer alt sektörlere göre daha yavaş üretim artışı gösteren ürünler hazır beton, metalden kapı ve pencereler, metal yapı ve yapı parçaları ile çimento oldu.
İnşaat sektörü 2021 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 6,7 daraldı
2021 yılının üçüncü çeyreğinde inşaat sektörü yeniden küçüldü. Güncellenen verilere göre inşaat sektörü 2021 yılının ilk çeyreğinde yüzde 3,1, ikinci çeyreğinde ise yüzde 3,3 büyümüştü. Yılın üçüncü çeyreğinde ise yüzde 6,7 daraldı. Böylece inşaat sektörü yılın ilk 9 ay toplamında yüzde 0,1 küçülme yaşamış oldu. İnşaat sektöründe artan maliyetler nedeniyle yeni inşaat başlangıçlarının azalması ve mevcut işlerin de büyük ölçüde sona ermesi ile inşaat sektöründe faaliyetler üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre küçüldü.
Genel ekonomi ile inşaat sektörü büyümelerinde ayrışma devam etti
İnşaat sektörü ile ekonominin genelinde yaşanan büyüme arasındaki pozitif ilişki bir süredir bozulmuş, ekonomideki büyümeye karşı inşaat sektöründe küçülme yaşanmıştı. 2020 yılının genelinde de aynı negatif ayrışma sürmüştü. 2021 yılının ilk iki çeyrek döneminde inşaat sektöründe büyüme olmasına karşın ayrışma devam etti. Üçüncü çeyrekte ise ekonomi hızlı büyümesine devam ederken, inşaat sektörü yeniden yüzde 6,7 küçüldü.
Mevcut inşaat işleri seviyesi kasımda 0,1 puan yükseldi
İnşaat sektöründe mevcut işler seviyesi temmuz ayı başından itibaren tam açılmaya geçilmesiyle birlikte önemli bir sıçrama göstermişti. Temmuz-eylül döneminde mevcut işler önemli ölçüde artmış, ekim ayında ise sınırlı ölçüde gerilemişti. Kasım ayında ise mevcut işler seviyesi sınırlı bir artış gösterdi. Mevcut işler endeksi bir önceki aya göre 0,1 puan yükseldi. İnşaat maliyetlerindeki artış mevcut işleri de sınırlamaya başladı. Mevsimsellik de bazı bölgelerde etkisini gösterdi. İnşaat sektöründe mevcut işler geleneksel durağan sürece girdi.
Yeni alınan inşaat işleri seviyesi kasım ayında 0,3 puan arttı
Alınan yeni iş siparişleri eylül ayındaki durağanlaşma ve ekim ayındaki düşüş sonrası kasım ayında bir önceki aya göre 0,3 puan artış gösterdi. Yeni iş siparişleri özellikle yüksek inşaat maliyetleri ve artan konut ve diğer yapı fiyatları nedeniyle yavaşladı. Mevsimsellik bazı bölgelerde etkisini gösteriyor. Normalleşmenin ve tam açılmanın yeni alınan iş siparişleri üzerindeki olumlu etkisi de giderek ortadan kalkıyor.
Alınan yapı ruhsatları ve izinlerinde artış devam ediyor
2021 yılı ilk 9 ayında alınan yapı ruhsatları ve yapı izinleri geçen yılın ve 2019 yılının üzerinde gerçekleşmeye devam ediyor. 2021 yılının ilk 9 ayında alınan yapı ruhsatları yüzölçümü 2020 yılına göre yüzde 36,4 ve 2019 yılına göre ise yüzde 121,4 artarak 99,18 milyon metrekare oldu. Alınan yapı ruhsatları içinde daire sayıları ise 2019 yılına göre yüzde 171,1 ve 2020 yılına göre ise yüzde 33,4 artarak 480 bin 293 adet olarak gerçekleşti. Alınan yapı ruhsatlarındaki artış, önümüzdeki dönemin yeni inşaat başlangıçları için olumlu değerlendirildi.