Yatırımlar bir önceki yıla göre yüzde 75,7 arttı. Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) Genel Sekreteri Özlem Özyiğit, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü (UNCTAD) tarafından açıklanan Dünya Yatırım Raporu'nun sonuçlarının paylaşıldığı toplantıda yaptığı konuşmada, dünyada doğrudan uluslararası yatırımların 2011 yılında yüzde 16,5 artışla 1,5 trilyon doları aştığını, ulaşılan bu seviyenin kriz öncesi rakamlara ulaşılması açından önemli bulduklarını söyledi.
2007 yılında ulaşılan 1,98 trilyon dolar seviyelere ulaşmak için hala biraz vakit olduğu görüşünü paylaşan Özyiğit, 2012 yılında UNCTAD tarafından yatırımlarının 1,6 trilyon dolar olması öngörüldüğünü söyledi. Türkiye'nin ise geçen yıl 15,9 milyar dolar uluslararası doğrudan yatırım çektiğini bildiren Özyiğit, yatırımların bir önceki yıla göre yüzde 75,7 oranında artış gösterdiğini kaydetti. Türkiye için 2012 yılında uluslararası doğrudan yatırım beklentisinin 15 milyar doları aşmak olduğunu dile getiren Özyiğit, ''Dileğimiz, öncelikle kriz öncesindeki 20 milyar dolar seviyesini tekrar yakalamak, uzun vadede ise Türkiye'de, bölgede ve dünyada sürekli artan potansiyeli doğrultusunda daha yüksek seviyelerin sürdürülebilir bir trend haline gelmesidir'' dedi. Özyiğit, geçen yıl Türkiye'nin dünya genelindeki uluslararası doğrudan yatırımlardan aldığı payın da yüzde 0,7'den yüzde 1'e yükseldiğini, 173 gelişmekte olan ülke toplamındaki payının ise yüzde 1,4'ten yüzde 2'ye çıktığını bildirdi.
2010 yılında gelişmekte olan ülkelerin ilk kez global yatırımların yüzde 50'sinden fazlasını çektiğini, 2011 yılında da bu durumun korunduğunu kaydeden Özyiğit, ''Bu durum özellikle kriz sonrası, AB ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşanan olumsuz ekonomik gelişmelerle, sermayenin gelişmekte olan ülkelere doğru kaydığının ve gelişme olan ülke ekonomilerinin global konjonktürde giderek önem kazandığının bir ifadesidir. Bu trend hem uluslararası doğrudan yatırım, hem de private equity (özel hisse fonları) kaynaklı yatırımlarda görülüyor'' şeklinde konuştu.
YASED Yönetim Kurulu Üyesi Akın Kozanoğlu ise, ''2011 yılında ulaştığımız seviye ise kriz öncesi dönemin ortalaması olan 1,4 trilyon dolar seviyesine yeniden ulaşılması ve hatta aşılması anlamına geliyor. Ancak kriz öncesi tavan noktası olan 2007 yılındaki 1,98 trilyon dolar seviyesinden halen yüzde 23 aşağıdayız. Bu değere en iyi senaryoyla önümüzdeki yıl ya da 2014'te ulaşılacağı öngörülüyor'' diye konuştu. Geçen yıl dünyada en fazla sermaye alan ülkeler arasında 29. sırada olan Türkiye'nin bu yıl 23. sıraya yükseldiğini bildiren Kozanoğlu, gelişmekte olan ülkeler arasında ise Türkiye'nin 16. sıradan 12. sıraya yükseldiğini kaydetti. Kozanoğlu, Türkiye'nin içinde bulunduğu Batı Asya grubu ülkeler içinde Suudi Arabistan'dan sonra 2. sırada yer aldığını söyledi.
Son olarak hem dünyada hem Türkiye'de 2007 yılında tepe yapan yatırımların, global mali kriz nedeniyle iki sene düşüşten sonra, son iki yıldır yükseldiğine işaret eden Kozanoğlu, ''Yani krizin etkilerinin bu manada da azaldığını görüyoruz. Ancak bu rakamlar bahsettiğimiz tepe noktasına uzak. Hem dünyada hem Türkiye'de son iki yıldır bu canlanmanın olduğunu görmek hakikaten iyi bir şey'' değerlendirmesinde bulundu.
Yatırım liginin şampiyonları değişmedi
Rapora göre, 2011 yılında en fazla uluslararası doğrudan yatırım çeken ilk 4 ülke değişmedi. ABD, 226,9 milyar dolarla ilk sırayı alırken, bu ülkeyi 124 milyar dolarlık yatırımla Çin takip etti. Bu ülkeleri Belçika ve Hong Kong izledi. Geçtiğimiz yıl ilk 20'de olmayan İtalya, Endonezya, Lüksemburg ve Şili de 2011'de ilk 20 ülke arasına girdi.
2011 yılında, en büyük uluslararası doğrudan yatırımcılar olarak ABD, Japonya ve İngiltere başı çekerken, gelişmiş ülkeler kaynaklı yatırımlar yüzde 25 oranında artış kaydetti. Gelişmiş ülkeler kaynaklı yatırımlar, toplam uluslararası doğrudan yatırımların yüzde 73'ünü oluşturdu.
Gelişmekte olan ülkeler ise 2011 yılında 457 milyar dolarlık dış yatırım gerçekleştirdi. Bu ülkeler arasında Hong Kong, Rusya ve Çin dikkati çekerken; Türkiye 2011 yılında 2,5 milyar dolarlık dış yatırımıyla 43. sırada yer aldı.
Türkiye yatırım stokunda 31. sırada
2011 yılı itibarıyla toplam uluslararası doğrudan yatırım stoku 20,4 trilyon dolara yükseldi. ABD, İngiltere ve Hong Kong en fazla uluslararası doğrudan yatırım stokuna sahip ülkeler olarak dikkati çekti.
Gelişmekte olan ülkelerin toplam stoktaki payı yüzde 36 olarak gerçekleşirken, Hong Kong, Çin, Brezilya, Singapur, Brezilya, Rusya ve Meksika en fazla stoka sahip gelişmekte olan ülkeler şeklinde sıralandı. Türkiye, 2011 yılında 140,3 milyar dolarlık stokla 31. sırada yer aldı.
Rapor, gelişmiş bölgelerin doğrudan yatırımlardan aldığı payın azaldığını, gelişmekte olan bölgelerin payının ise arttığını ortaya koydu. Uluslararası doğrudan yatırımların son yıllarda yine Avrupa'da yaşanan kriz sebebiyle Avrupa Birliği ülkelerinden Güney ve Doğu Asya'ya doğru kaydığı görüldü. Türkiye'nin de içinde bulunduğu Batı Asya ülkeleri bölgesinin ise payı kriz sonrasında yüzde 4'ten yüzde 5,5'e çıkarken, 2011 yılında ise bu pay yüzde 3,2'ye geriledi. Bu bölgede en fazla uluslararası doğrudan yatırım çeken ülke, yine Suudi Arabistan oldu. Türkiye ikinci sırada yer aldı.
Dünyada 2011 yılında 526 milyar dolarlık birleşme/satın alma gerçekleşti
Raporda, Dünyada uluslararası birleşme ve satın alma işlemlerinin toplam değeri, 2011 yılında bir önceki yıla göre yüzde 53 artarak 526 milyar dolar olarak gerçekleştiği belirtildi. Rapor göre , 2011 yılında toplam 5 bin 769 adet uluslararası birleşme/satın alma işlemi, 904 milyar dolar değerinde de 15 bin 638 adet yeni (greenfield) yatırım yapıldı.