Türkiye, AD'de Eşikler Ekseninde İncelendi



İngiltere'de yayımlanan Architectural Design (AD) mimarlık dergisi, Ocak-Şubat 2010 sayısı, Türkiye özel sayısı olarak hazırlandı. Konuk editörlüğünü Hülya Ertaş, Michael Hensel ve Defne Sunguroğlu Hensel'in yürüttüğü "Turkey: At the Threshold" (Türkiye: Eşikte) sayısının tanıtım toplantısı 16 Nisan Cuma günü saat 18.30'da İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı'nda gerçekleştirildi.

Tanıtım toplantısında, konuk editörler seçtikleri tema ve hazırladıkları içerikle ilgili açıklamalarda bulundular. Editörlerden Michael Hensel, AD için hazırladıkları Türkiye özel sayısında, mimari rehber niteliğinde bir içerik oluşturmaktan kaçındıklarını ve sadece çağdaş Türk mimarların projelerine yer vermektense, ülkeye ilişkin konuları daha analitik şekilde ele almayı tercih ettiklerini vurguladı. Bunu yaparken de tarihsel bir yaklaşımdan öte, kritik ve çoğulcu bir yaklaşım benimsediklerini ekledi.

Hensel Türkiye'deki mimari üretimi, neolitik çağdan günümüze, üç farklı eşik bağlamında aktardıklarını ifade etti. Eşik konusunu ele alırken, eski gözlemleri modern ve bilimsel gözlemlerle birleştiren, unutulmuş normların bugünkü yaşama yeniden nasıl uygulanacağını sorgulayan Michael Hensel ve Defne Sunguroğlu Hensel'in birlikte kaleme aldıkları yazıların başlıkları şöyle:

- Genişletilmiş Eşikler I: Göçebelik, Yerleşimler ve Şekil-Zemin'in Meydan Okuması (Extended Thresholds I: Nomadism, Settlements and the Defiance of Figure-Ground)
- Genişletilmiş Eşikler II: Mimari Örtü (Extended Thresholds II: The Architectural Envelope)
- Genişletilmiş Eşikler III: Tamamlayıcı Mimariler (Extended Thresholds III: Auxiliary Architectures)

İlk eşikte göçebelik kavramı ekseninde Çatalhöyük, Mardin ve Kapadokya örneklerini inceleyen yazarlar, ikinci eşikte Topkapı Sarayı'ndaki Revan ve Bağdat Köşklerini; son eşikte ise Tamamlayıcı Mimari bağlamında yenilikçi ve sürdürülebilir mimari çözümleri irdeliyorlar.

Konuk editörlerden Hülya Ertaş toplantıda yaptığı konuşmada, neden eşik kavramını seçtiklerini şöyle ifade etti: "Bugüne kadar çok kullanılan ve içi boşaltılmaya başlayan Doğu-Batı kavramındansa, Türkiye'nin 'eşikte' olma durumuna odaklanmak istedik. Bunu yaparken de Türkiye'deki negatif örneklere değinmektense, küresel sorunların yansıtılmasını tercih ettik. Eşik konusunu olumlu anlamda tanımlarken, farklı yönlerde iz bırakan bu mimari ve tarihsel zenginliği nasıl yakalayacağımıza odaklandık."

Konuk editörlerin tematik yazılarının yanı sıra, AD Türkiye özel sayısına Edhem Eldem, İlhan Tekeli, Zeynep Kezer, Banu Tomruk, Tolga İslam, Tevfik Balcıoğlu, Gülsüm Baydar ve Uğur Tanyeli de yazılarıyla katkıda bulundular.

Hülya Ertaş'ın Türkiye'nin yükselişte olan sekiz mimari bürosuna yer verdiği 'Transforming Turkey: Eight Emerging Practices' başlıklı yazısında ise Global Architectural Development (GAD), TeCe Mimarlık, Trafo Mimarlık, Teğet Mimarlık, DB Mimarlık, ddrlp, MeMA mimarlık ofislerinin işlerine rastlıyoruz.

Art Plus dergisinin de önümüzdeki dönemde İstanbul'a odaklanacağı bilgisini veren Michael Hensel, her iki yayının da İstanbul ve Türkiye okumalarına katkı sağlayacağını düşündüğünü belirtti.

'Turkey: At the Threshold' sayısının içeriği şöyle:

- Introduction Hülya Ertaş, Michael Hensel, Defne Sunguroğlu Hensel
- Extended Thresholds I: Nomadism, Settlements and the Defiance of Figure-Ground Michael Hensel, Defne Sunguroğlu Hensel
- Extended Thresholds II: The Architectural Envelope Michael Hensel, Defne Sunguroğlu Hensel
- Ottoman and Turkish Oreintalism Edhem Eldem
- The Story of Istanbul's Modernisation İlhan Tekeli
- The Making of Early Republican Ankara Zeynep Kezer
- Medium-Scale Anatolian Cities: Conceptual and Phisical Routes of Urban Transformation Banu Tomruk
- The Potential of Istanbul's Unprogrammed Public Spaces Hülya Ertaş
- Current Urban Discourse, Urban Transformation and Gentrification in Istanbul Tolga İslam
- Developing Cities with Design Tevfik Balcıoğlu, Gülsüm Baydar
- Creating Interfaces for a Sustainable Cultural Programme for Istanbul: An Interview with Korhan Gümüş Hülya Ertaş
- Extended Thresholds III: Auxiliary Architectures Michael Hensel, Defne Sunguroğlu Hensel
- Transforming Turkey: Eight Emerging Practices Hülya Ertaş
- To Integrate or Not to Integrate Uğur Tanyeli

Architectural Design'ın (AD) 'Turkey: At the Threshold' başlıklı Ocak-Şubat 2010 Türkiye özel sayısı, YEM Kitabevi ve Robinson Crusoe Kitabevi'nden temin edilebilir.