Kırgızistan'da önceki gün başlayan çatışmalardan Türk yatırımcılar da etkilendi. Ülkede 400 milyon dolarlık yatırımı bulunan Türk şirketleri yağmaya işçileri ile birlikte karşı durmaya çalışıyor.
Kırgızistan'da önceki gün başlayan çatışmalar, yatırımcıyı tedirgin etti. Ülkede 400 milyon dolarlık yatırımı bulunan Türk şirketleri, yağmaya işçileriyle karşı durmaya çalışıyor. Yaklaşık 300 Türk şirketinin faaliyet gösterdiği Kırgızistan'da özellikle başkent Bişkek'te yer alan yatırımların büyük zarar gördüğünü dile getiren Türkiye Kırgızistan Fahri Konsolosu ve Beta İnşaat ve Yatırımcılık Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Uğur, "Olaylar ciddiyetini koruyor ve bu olaylardan zarar görmeyen işadamı yok. Ancak bu saatten sonra bu pazara yönelik bir program yapmak iyimserliktir" dedi. Başkent Bişkek'te Beta Stores markasıyla 3 alışveriş merkezi yatırımı bulunduğunu kaydeden Uğur, yağmaya karşı işçilerin ve ailelerinin alışveriş merkezlerinin kapısında etten duvar ördüklerini söyledi. Kırgızistan'ın Türk yatırımcılar içinde önde gelen bir diğer ismini Anadolu Holding İcra Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan da yağma tehlikesi nedeniyle işçilerin fabrikada kaldığını dile getirdi.
Yatırım haritamızdan çıkacak
Kırgızistan'da çıkan olayların yatırımcıyı bir kez daha düşündürdüğünü söyleyen Yusuf Uğur, ülkeye yapılan yabancı yatırımların yüzde 25'inin Türk menşeili olduğuna dikkat çekti. Kırgızistan pazarına 2000 yılında girdiklerini ve şu ana kadar 60 milyon dolarlık yatırımla üç alışveriş merkezine imza attıklarını söyleyen Uğur, "Biz aynı olayları 2005 yılında da yaşadık. Dolayısıyla bundan böyle bu ülkeye yatırımları devam ettirmek mümkün değil. Açıkça söylüyorum, bu ülkeyi yatırım haritamızdan sileceğiz. Canımızdan olacağımıza malımızı biraz az fiyatla da olsa satarız kurtuluruz" dedi. Olaylar sırasında yaklaşık 2 bin kadar işçinin üç alışveriş merkezine kalkan olmaya çalıştığını ifade eden Uğur, olaylar sırasında üzerlerine açılan ateşte yaralandığını da ifade etti.
Fabrikalarını korudular
Kırgızistan'da Coca-Cola şişeleme tesisleri bulunan Anadolu Holding İcra Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan ise ülkenin böyle bir noktaya gelmesinin üzüntü verici olduğunu söyledi. 50 milyon dolarlık bir yatırımla hayata geçirilen şişeleme tesisinde 300 kadar işçinin çalıştığını belirten Özilhan, 2005 yılında gerçekleşen olaylarda fabrikanın yağmadan askerlerin korumasıyla korunduğunu söyleyerek "Ancak bu kez böyle bir koruma gelmedi ve işçilerimiz fabrikanın içinde uyudular. Hem fabrikayı hem de işlerini korumuş oldular. Dolayısıyla fabrika şu an güvende" diye konuştu. Tesisin dolaylı istihdamla birlikte 10 bin kişiye ekmek yedirdiğini kaydeden Tuncay Özilhan, her şeye rağmen bu pazarda kalmaya devam edeceklerini dile getirdi.
Kırgızistan'a bakliyat işleme tesisi bulunan Arbel Bakliyat'ın yağmalardan etkilenmediğini söyleyen Arbel Gıda Müdürü Hüseyin Arslan, ülkede yönetimin değişmesiyle sorunların çabuk halledileceği görüşünde. Günlük 200 ton üretim yapan tesisin 50 kişiye istihdam sağladığını belirten Arslan, olayların ilk sinyalini bundan 10 ay önceki ziyaretinde aldığını ve bunu ülke yöneticileriyle de paylaştığını söyledi.
Kırgızistan'da yeni yatırımın uzun bir süre gündeme gelmeyeceğine işaret eden DEİK/Türk-Avrasya İş Konseyi Yönetim Kurulu Başkanı Tuğrul Erkin, yatırımcının güven aradığını söyledi. Bu nedenle ülkede istikrarın sağlanmasının 5 yıl alacağını kaydeden Erkin, "Yeni dönemde her şey sil baştan olacak. Olaylar, yatırım planlayanlar için bir anlamda ders oldu" diye konuştu.
Ülkede yer alan başlıca Türk yatırımcıları
* Sistem Mühendislik: 4 yıldızlı Hotel Bişkek Pınara
* Beta Grubu: "Beta Stores" isimli bir alışveriş merkezi zinciri
* Anadolu Grubu: Coca-Cola şişeleme fabrikası
* Demir Kırgız International Bank (DKIB): Kırgızistan'ın en büyük üç bankasından biri
* Plaskap: Plastik kapak üretim tesisi
* Ata Şirketler Grubu: Bisküvi fabrikası
* Yimpaş: Marketler zinciri
* Çelebi İnşaat
Kırgızistan'da yeni lider Otunbayeva
Kırgızistan'da yönetimi ele geçiren muhalifler dün meclisi feshetti ve ülkeyi 6 ay boyunca yönetecek geçici bir hükümetin oluşturulduğunu bildirdi. Geçici hükümetin başkanı Roza Otunbayeva Kırgızistan'ın tamamına yakınının kontrolleri altında olduğunu iddia ederek, Oş ve Celalabad kentlerinde de kontrolü ele geçirmek için çalıştıklarını söyledi.
Beş yıl önce Bakiyev'in iktidara gelmesinde payı olan eski Dışişleri Bakanı Otunbayeva, geçici hükümetin, anayasanın hazırlanacağı ve özgür ve adil devlet başkanlığı seçimleri için koşulların oluşturulacağı 6 ay boyunca görev yapacağını belirtti. Otunbayeva, Bakiyev tarafından dışişleri bakanı olarak atanmış ancak meclisten onay alamamıştı. Bu durumdan Akayev yanlılarını sorumlu tutan Otunbayeva Sosyal Demokrat Parti'nin parlamentodaki liderliğini yürütüyordu.
İstifası istenen Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev ise başkent dışına kaçtı. Bakiyev'in güneydeki Celalabad kentine gittiği ve orada taraftarlarını toplamaya çalıştığı belirtildi. Bakiyev dün yaptığı açıklamada istifa etmeyeceğini bildirdi. Bu arada geçici hükümet özelleştirilen Kırgız Telekom ile Elektrik dağıtım şirketlerini geri aldı, elektrik ve ısınmaya yapılan zamları da iptal etti.
Radyatörleri söktüler
Göstericiler dün devlet başkanlığı binasını yağmalarken Bakiyev'e duydukları öfkeyi de dile getirdi. Bakiyev'in yağmalanan evindeki radyatörleri söken ve okul müdürü olduğunu belirten Nurali Baymatoviç, "Bakiyev iktidarı halktan çaldı, şimdi de halk iktidarı aldı. Radyatörleri okullara takıp, Kırgız çocuklarının geleceklerini hazırlamaya yardım edeceğiz. Onun için yaptığımız tam olarak yağma olarak nitelendirilemez" dedi. Göstericilerin Bakiyev'in eşinin mücevherlerle çekilmiş bir resmini kalabalığa gösterip onları etkilemeye çalıştıları belirtildi. Başbakan Daniyar Üsenov'un evi de yağmalandı.
Rusya hükümeti tanıdı
Rusya Başbakanı Putin dün telefonda Otunbayeva ile telefonda görüştü. Kırgız Akipress haber ajansı Putin'in geçici hükümete destek olacağını söylediğini bildirdi. Başbakan yardımcısı Almazbek Atambayev'in Rus yönetimi ile görüşmek için yakında Rusya'ya gideceği belirtildi. Rusya bu ülkedeki vatandaşlarının korunması için 150 paraşütçü gönderdi. Bu arada, temaslarda bulunmak üzere ABD'ye giden, Bakiyev'in oğlu Maksim Bakiyev ile Dışişleri Bakanı Kadırbek Sarbayev'in Amerikalı yetkililerle yapılacak görüşmeleri ABD tarafından iptal edildi. Çin yönetimi, komşu ülkede meydana gelen olaylara derin ilgi duyduğunu belirtirken, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-Moon da endişelerini dile getirdi. Türkiye'de ise kriz masası oluşturuldu.