Büyükelçi Karlov, Türkiye Müteahhitler Birliği ev sahipliğinde Ankara Sheraton Otel'de düzenlenen "Gündem 2016" başlıklı sohbet toplantısında konuşma yaptı.
Rusya ve Türkiye arasındaki hizmet, satın alma ve yatırım anlaşmasına değinen Karlov, “Böyle bir anlaşma imzalandıktan sonra hem ticaret hem de yatırım anlamında ilişkileri geliştirmek için yeni bir fırsat yakalayacağız.” dedi.
Türk Akımı projesinin inşaatına başlanmasına imkan verecek olan doğalgaz alanındaki işbirliği anlaşmasının imzalanmasının tarihi bir sayfa olacağını belirten Karlov, ”Projenin tamamlanmasının ardından Türkiye sadece kendi için değil, aynı zamanda ihraç etmek üzere doğalgaza kavuşacak. Bu tamamen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve hükümetin Türkiye'yi uluslararası bir enerji merkezine dönüştürme projesiyle uyuşmaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.
Ortak yatırım fonunun kurulması
Ortak yatırım fonunun çoktan kurulmuş olması gerektiğini söyleyen Karlov, ”Ticari hacmi en az 1 milyon dolar olacak fonun kurulmasıyla birlikte karşılıklı olarak diğer ülkelerin piyasalarında ortaklaşa yatırım yapma fırsatını yakalayacağız.” diye konuştu.
Karlov, Rusya’da faaliyet gösteren Türk inşaat şirketleriyle ilgili şunları söyledi:
“Rusya’daki inşaat piyasasında Türk şirketleri, itibarlarını hakkıyla kazanmışlardır. Bazı yıllarda Rusya’daki Türk müteahhitlere düşen pay, gerçekleşmekte olan inşaat projelerinin üçte birini oluşturuyordu. Tamamlanmış bin 571 projenin toplam maliyeti 1989 -2015 yılları arasında 55,7 milyar dolardı. Özellikle Enka İnşaat, Rönesans Holding, Ant Yapı, Gama Holding, İştaş firmalarının Soçi’deki Kış Olimpiyat Oyunları'nın tesislerinin inşaatında üstlendikleri görevler sebebiyle Rusya Devlet Başkanı Putin, Erdoğan’a minnettarlığını ifade etmişti. Türk müteahhitlerin Rusya’ya dönmelerini bekliyoruz.”
Bu sürecin çok kolay ve hızlı olmayacağını belirten Karlov, ilişkilerin durgun olduğu 7 aylık dönem içerisinde Türk müteahhitlerin yerine hem Rus firmaları hem de diğer ülkelerden rakiplerin geldiğini açıkladı.
Türk iş dünyasının, kaybedilen pozisyonları yeniden yakalamak adına acil önlemler alması gerektiğini ifade eden Karlov, “Tüm Türk şirketleri saygıyla hatırlanıyor ve bekleniyor.” diye konuştu. Ticari hacmin yüzde 70 ila 80’inin özellikle Moskova, St. Petersburg ve Tataristan’da gerçekleştiğini söyleyen Karlov, Türk iş dünyası için özellikle Sibirya ve doğu tarafları olmak üzere Rusya’nın diğer bölgelerine gitme zamanının geldiğini ifade etti.
Rus Parlamentosunda 1,5 sene önce öncelikli gelişim bölgelerine ilişkin bir yasanın kabul edildiğini hatırlatan Karlov, bu öncelikli gelişim bölgelerinin çoğunun Rusya’nın uzak doğusunda kurulacağını ve bu bölgelerde özellikle inşaat sektöründe ciddi anlamda bir hareketlilik olacağını kaydetti.
Bu çalışmalara Türk şirketlerinin aktif bir şekilde katılmasını temenni eden Karlov, bu bölgelere yatırım yapacak firmalara çok ciddi teşvikler öngörüldüğünü vurguladı. Karlov, öncelikli gelişim bölgelerine şu ana kadar 7 milyar dolarlık yatırım yapıldığını ve bu rakamın daha da artacağını belirterek, “Bu bölgelere ilk gelen en büyük karı alır.” dedi.
Kırım’ın şu anda inşaat alanı olduğunu söyleyen Karlov, şöyle devam etti:
“Herkes Kırım yarımadasını ana kıtaya bağlayacak köprü inşaatından bahsediyor. Maliyeti yaklaşık 7-8 milyar ama bu, yapılacak inşaatların sadece küçük bir kısmı. Yeni yollar, santraller ve otellerin inşaatları devam ediyor. Lütfen yatırımlarınızla gelin, biz sizi bekliyoruz.”
Büyükelçilik olarak, Türk inşaat firmalarına Rusya’daki yasal değişiklikler ve yatırımın en doğru şekilde nereye yapılması gerektiği konularında her türlü desteği vermeye devam edeceklerini belirten Karlov, “Türk müteahhitlerini Rusya’da dört gözle bekliyoruz.”dedi.
Karlov, bir konuğun “Türkiye’nin Kırım konusundaki politikası bellidir. Kırım’ın ilhakını tanımadık ve tanımayacağız. Türk müteahhitlerini Kırım’a davet ederken bu konuda ne düşünüyorsunuz?” sorusu üzerine, "Türkiye’ye dış politikasını değiştirsin diye bir telkinimiz olamaz. Türkiye’nin politikasına saygılıyız. Biz Türk müteahhitleri, yatırımcı ve iş adamlarını her iki ülkenin de menfaatine olacak bölgelere davet ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
"Kararnameler kaldırılsın"
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Yönetim Kurulu Başkanı Mithat Yenigün, Türk firmalarının Rusya'da yeni ihalelere katılmasını engelleyen 28 Kasım ve 29 Aralık tarihli kararnamelerin yürürlükten kaldırılmasını, ihalelere serbestçe teklif verebilmeyi, teklif hazırlama-verme aşamasında üst düzey yetkililere, uzun süreli ve çok girişli vize sağlanmasını beklediklerini ifade etti.
Yenigün yaptığı konuşmada, geçen yıl kasım ayında yaşanan uçak krizinin; inşaat, turizm, ticaret başta olmak üzere tüm platformlardaki ilişkilere sekte vurduğunu söyledi. Bu sürece rağmen 15 Temmuz'da yaşanan darbe girişiminin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı ilk arayan liderin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin olduğunu hatırlatan Yenigün, Türk müteahhitleri olarak, iki ülke arasındaki dostluk ve işbirliğinin her alanda artarak devam etmesini çok önemsediklerini belirtti.
Uçak krizinin ardından Rusya'nın Türkiye'ye uyguladığı ekonomik tedbirler kapsamında, Türk vatandaşlarının istihdam edilmelerine kısıtlamalar getirildiğini, dış ticaret hacminin düştüğünü, Rusya'daki Türk yatırımları ve müteahhitlik hizmetlerinin süreçten olumsuz etkilendiğini kaydeden Yenigün, 9 Ağustos'ta Rusya'da ve ardından G20 toplantıları sırasında Çin'de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin arasında gerçekleştirilen görüşmelerde ele alınan konuları anımsattı.
"Firmalarımız, 2018 FIFA Dünya Kupası için hazır"
Yenigün, Rusya ile Türkiye arasındaki charter seferlerinin yeniden başlatılması yönündeki anlaşmanın imzalanmasından sonra ilk uçuşun 2 Eylül'de gerçekleştirildiğini hatırlatarak, "Charter uçuşların başlaması, turizm sektörü bağlamında hayati önem taşımanın ötesinde, TMB üyeleri için de önem taşımaktadır. Ege ve Akdeniz illerindeki havaalanları ve konaklama tesislerinin büyük çoğunluğu, TMB üyelerinin yatırımlarıdır. Bu tesislerde Rus turistlere yeniden ev sahipliği yapmaktan büyük memnuniyet duyacağız." diye konuştu.
İlişkilerde normalleşme sağlanmasının, firmaların Rusya'daki faaliyetlerine yeniden ağırlık vermelerini ve yeni projeler üstlenmelerini sağlayacağına işaret eden Yenigün, "Yakın bir geçmişte Soçi'de birçok tesisin zamanında tamamlanması için Türk firmaları tercih edilmiştir. Firmalarımız, yine Rusya'da gerçekleştirilecek olan 2018 FIFA Dünya Kupası kapsamında yapılacak kentsel alt ve üst yapı projelerinde de yer almak için hazır beklemektedir. Tüm bu saydığım unsurlar açısından, Rusya ile ilişkilerimizin normalleşmesi yönünde atılan adımları büyük memnuniyetle karşılıyor ve yakından izliyoruz." ifadesini kullandı.
"En kısa sürede vizesiz seyahat uygulamasına geçilmeli"
Rusya'da faaliyet gösteren Türk firmaların sorunlarına da dikkati çeken Yenigün, TMB üyelerinin, Türk firmalarının yeni ihalelere katılmasını engelleyen 28 Kasım ve 29 Aralık tarihli kararnamelerin yürürlükten kaldırılmasını, geçmişte olduğu gibi ihalelere serbestçe teklif verebilmeyi, teklif hazırlama-verme aşamasında üst düzey yetkililere, uzun süreli ve çok girişli vize sağlanmasını beklediklerini vurguladı.
Yenigün, mevcut durum nedeniyle, genel vize uygulamalarında yapılan değişikliğin, iki ülke menfaatini olumsuz yönde etkilediğinin altını çizerek, en kısa sürede iki ülke arasında vizesiz seyahat uygulamasına geçilmesine ihtiyaç duyulduğunu söyledi. Çalışma vizeleri bulunan Türk personelin havaalanlarında yaşadıkları sorunların son dönemde azalmakla birlikte, pasaport kontrollerinde hala beklemeler yaşandığına dikkati çeken Yenigün, "Benzer şekilde, inşaat malzemelerinin temininde ve dolayısıyla inşaat sürelerinde problem yaşanmaktadır. Türk menşeli malzemeler Rus gümrüklerinden normal sürelerde geçememekte, gümrük kontrolleri çok uzun sürmektedir." şeklinde konuştu.
Bu konuları ilgili Rus makamlarına iletmek üzere Büyükelçi Karlov'dan destek beklediklerini dile getiren Yenigün, "Rusya ve Türkiye'nin ekonomik işbirliği sadece ülke ekonomilerinin değil, tüm bölgenin yararınadır. Ayrıca, Rusya-Türkiye ilişkilerinde ülkelerimizin dünya enerji coğrafyasındaki kilit konumları itibarıyla işbirliği potansiyelleri son derece yüksektir. Son olarak dikkatlerinize sunmak istediğim bir diğer konu Afrika ve Ortadoğu bölgeleri başta olmak üzere üçüncü ülkelerde Rus firmalarla ortak girişimlere ve müteahhitlik işlerine hazır olduğumuzdur." değerlendirmesinde bulundu.