Uluslararası inşaat sektörü dergisi ENR'ın (Engineering News Record) müteahhitlerin bir önceki yılda ülkeleri dışındaki faaliyetlerinden elde ettikleri gelirleri esas alarak yayınladığı "Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi" listesinde 2012 verilerine göre 38 olan Türk müteahhitlik firması sayısı 2013 yılı verilerine göre 2014 yılında 42'ye yükseldi.
Bu sayı ile Türkiye, 62 firma ile listede birinci sırada yer alan Çin'in ardından dünyada ikinci sıradaki yerini korudu. Üçüncü sırada ise 31 firma ile ABD bulunuyor.
Türkler'in payı 20.4 milyar dolar
En büyük 250 uluslararası inşaat firmasının pazar büyüklüğü 2013 yılında bir önceki yıla göre yüzde 6.4 artarak 543.97 milyar dolara ulaştı. ENR listesindeki 42 Türk firmasının 2013 yılı gelirleri toplamı ise yüzde 21.4 artışla 20.4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Türk firmalarının toplam gelirde, 2012 yılı rakamları ile yüzde 3.3 olan payı 2013'te yüzde 3.8 olarak gerçekleşti. Türk müteahhitlerin bölgesel gelirlerdeki payı Afrika'da azalırken başta Ortadoğu olmak üzere Avrupa ve Asya'da artış gösterdi.
En büyük pay İspanya'nın
İspanya 13 firma ve toplam pazardan aldığı yüzde 14.7'lik pay ile en büyük pazar payına sahip olma özelliğini korurken, ABD'nin pazar payı 2013 yılında 2012'ye kıyasla dünya genelinde yüzde 14'ten yüzde 13'e gerilemiş durumda. Çin'in 62 firmasının pazar payı ise dünya genelinde yüzde 13.1'den yüzde 14.5'e yükseldi.
En büyük pazar Asya
Uluslararası pazarlar değerlendirmesinde; Asya toplam 146.5 milyar dolar ile en büyük pazar görünümündeyken, onu 111.9 milyar dolar ile Avrupa ve yüzde 7.7 küçülerek 84.1 milyar dolara gerileyen Orta Doğu takip ediyor. Kuzey Afrika pazarındaki gelişmeler de bu pazarda yüzde 6.5 daralmaya sebep olmuş gözüküyor.
Türk müteahhitlik firmaları Kuzey ve Latin Amerika pazarlarında neredeyse hiç yer almazken rekabetin en çetin olduğu Asya, Ortadoğu ve Afrika pazarlarında yer kapmaya çalışıyor. Çinli firmalar Afrika pazarında, Koreli firmalar ise Ortadoğu pazarında en büyük rakibimiz olmayı sürdürüyor.
'Dersler çıkarmalıyız'
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, ENR Bülteni'nin ardından yaptığı değerlendirmede "Sektörde başarı sıralaması için bir ölçek olarak algıladığımız ENR listesinde 2008 yılından beri dünya sıralamasında Çin'den sonra ikinci sırada bulunmamız en büyük övünç kaynağımızdır. Ancak firmalarımızın toplam gelirden aldığı pay itibariyle daha yukarılarda yer almak daha önemlidir. İspanya'nın 13 firma ile toplam pazarda aldığı yüzde 14.7 payı çok iyi analiz etmeli ve dersler çıkarmalıyız" dedi.
Yenigün, "Pazar payımızı arttırmak ve daha yüksek katma değer yaratmak için yapılması gereken ise, yurtdışında ortaklıklar kurarak; hem aynı bölgelerde birbirimizle rakip olmadan daha uygun şartlarda işler almak, hem de ortaklık kültürü ve güçbirliği içinde daha ekonomik ve daha hızlı işler yapmaktır. Ayrıca yurtdışındaki işlerde, özellikle de büyük ölçekli projelerde en çok gelir mühendislik işlerinden ve malzeme temininden elde edilmektedir. Türk müteahhitlerin kısaca EPC olarak adlandırılan ve Mühendislik-Tedarik-İnşaat işlevlerinin tümünü kapsayan entegre hizmet sunumuna yönelmeleri gerekmektedir. Bu sayede firmalarımızın toplam ciro bazında daha da büyüyerek dünya devleri ile yarışacak seviyeye geleceğine inanıyorum" diye konuştu.
İşte o firmalar:
Firma Adı 2013 sırası 2012 sırası
Enka 52 79
Rönesans 53 64
TAV 83 103
Polimeks 86 90
Tekfen 101 85
IC İçtaş 103 129
Ant Yapı 107 94
Nata 116 150
Yapı Merkezi 127 159
Yüksel 132 124
Onur 138 135
Cengiz 146 127
Hazinedaroğlu 150 200
Atlas 153 145
Çalık Enerji 157 111
Alarko 162 176
Limak 163 180
Kayı 169 171
Mapa 172 146
Eser 176 182
Nurol 179 208
İlk İnşaat 184 -
Summa 187 198
Bayburt Grup 191 -
Aslan Yapı 194 189
Kontek 195 174
Taca 198 201
Metag 200 190
Rasen 203 196
Gama 206 118
Yenigün 212 213
Lotus 215 215
Tepe 217 188
Kolin 219 242
Doğuş 224 203
Gürbağ 228 243
STFA 230 240
GAP 235 237
Zafer 242 -
AE Arma Elektropanç 245 -
Gülermak 247 -
TML 249 -