Tüpraş'ın yüzde 65.76'sının satışı için açılan ihalede en yüksek teklifi 1 milyar 302 milyon dolarla Zorlu Grubu'yla ortaklığa giden Efremov Kautschuk GmbH verdi.
Türkiye'deki ham petrol işleme kapasitesinin yüzde 85'inde fazlasını elinde bulunduran ve yıllardır İstanbul Sanayi Odası'nın 500 büyük firma sıralamasında birinciliği kimseye kaptırmayan Tüpraş'ın yüzde 65.76'sının özelleştirilmesi için açılan ihalede en yüksek teklifi, 1 milyar 302 milyon dolarla, Zorlu Grubu ile son dikakada ortaklığa giden Efremov Kautschuk GmbH verdi.
Tüpraş'ın yüzde 65.76'sının özelleştirilmesiyle ilgili ihalenin ilanı geçen yıl 7 Haziran'da yapıldı. Son teklif verme süresi 24 Ekim'de sona ererken, Tataristan'ın petrol şirketi Tatneft'in büyük ortağı konumundaki Efremov Kautschuk GmbH ile Çukurova Grubu'nun lideri olduğu Anadolu Ortak Girişim Grubu nihai pazarlık görüşmelerine davet edilmişti.
Ortaklar son gün karar verdi
Hasan Köktaş başkanlığındaki Tüpraş İhale Komisyonu ve teklif sahipleri ihalede tekliflerin açılacağı salonda bir araya geldi. Tüpraş hisseleri borsada işlem gördüğü için ihale sonuçlanmasının açıklanması, seansın kapanma saati dikkate alınarak, saat 16.30'dan sonraya bırakıldı. İhalede Efremov, ihale komisyonu başkanına göre sağda, Anadolu Ortak Girişim Grubu ise solda yer aldı. İhalenin sonuçlanmasına bir gün kala Efremov'la yüzde 50 hisseyle ortaklık kurduğunu açıklayan Zorlu Holding'in sahibi Ahmet Nazif Zorlu, ihale sonucunu salonda izledi.
'Yarısı peşin, kalan 2 taksit'
Zorlu, Efremov ile Tüpraş için teklif ettikleri 1.3 milyar doların yüzde 50'sinin peşin, geri kalanının da yüzde 25, yüzde 25 olarak iki taksitte ödenmesinin öngörüldüğünü belirtti. Zorlu, bu konuda bir değerlendirme yapacaklarını, belki de daha yüksek tutarda bir ödemeye gidebileceklerini bildirdi. Tatneft'in temsilcisi Nail Maganov da Tatneft'in Tataristan'ın en eski şirketlerinden biri olduğunu ve 1 milyar tonluk 40 yıllık ham petrol rezervleri bulunduğunu belirterek, bunun Tüpraş için faydalı olacağını bildirdi.
Efremov Kautschuk GmbH, Rus sermayesi ağırlıklı Rus - Alman ortaklığı ile kurulan bir şirket. Efremov, son olarak bu yılın ortalarında Tüpraş'a ham petrol satışı için Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan Cumhuriyeti ham petrol üretim firması Tatneft adına Tüpraş ile anlaşma yapmıştı. Ortadoğu'ya büyük ilgi duyduğu bilinen Tatneft, Türkiye'ye sıçrama tahtası olarak bakıyor.
İdare'de satış havası
Tüpraş İhale Komisyonu Başkanı Hasan Köktaş'ın, "teknik olarak tamamlanmıştır" diyerek kapattığı nihai pazarlık oturumu takriben 15 dakikada tamamlandı. Bilgi veren Özelleştirme İdaresi yetkilileri 15 dakikalık sürenin analizini şöyle yaptı:
Açık artırmaya gidilmedi: İhale komisyonu üyeleri teklif zarfları açıldıktan hemen sonra "kafa kafaya vererek" iki sorunun yanıtını aradılar: "Açık artırmaya devam edelim mi?", "Önceki tekliflerin üzerinde olmak kaydıyla revize teklif isteyelim mi?". Komisyon 1.3 milyar dolarlık teklifin, değer tespitinde ortaya çıkan rakama yakın olduğunu tespit etti. Bu nedenle açık artırmaya ya da reviz teklife gerek duyulmadı.
İkinci açıklanmadı: İkinci sıradaki teklifin büyüklüğü açıklanmadı. Buna neden olarak Anadolu Ortak Girişim Grubu'nun teklifinin 1 milyar doların altında kalması gösterildi.
Başkanın odasında özel toplantı: İhale komisyonu salonu, yatırımcılardan önce terketti. Komisyon üyeleri ve başkan yardımcıları başkanlık odasında toplanarak değerlendirmede bulundular.
İdare'de heyecan dalgası: Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci'nin odasından çıkan yöneticilerin 1.3 milyar dolarlık tekliften heyecanlandıkları ve "çıkan rakamdan memnun" oldukları gözlendi.
İhale bitmedi: İhale Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) kararıyla resmiyet kazanacak. Komisyonun ÖYK'ya yalnızca Efremov - Zorlu ortaklığının teklifini götürmesi bekleniyor. ÖYK'nın vereceği sürede Efremov - Zorlu ortaklığı 1.3 milyar doları ödeyebilirse ihale de tamamlanmış olacak.
'Ucuz mu?' tartışması: Öte yandan Habertürk TV'nin haberine göre ÖİB Başkanı Kilci, teklifi düşük bulduğunu, 1.8 milyar doların altında olmaması gerektiğini ve ÖYK'nın ihaleyi iptal edebileceğini söyledi.
Petkim'e niyet, Tüpraş'a kısmet
Tüpraş'ın ihalesine teklif veren firmalardan Efremov ile yüzde 50-50 ortaklık kuracağını açıklayan Zorlu Holding, daha önce de Sanko Grubu ile birlikte Petkim'e teklif vermişti. Petkim ihalesine en yüksek teklifi veren Uzan şirketi Standart Kimya ise yükümlülüklerini yerine getiremediği için ihale iptal edilmişti.
Zorlu Grubu'nun Efremov ile birlikte Tüpraş'a teklif verdiği dünkü ihale sırasında halka açık şirketlerin hisselerinde hızlı dalgalanmalar yaşandı.
Çıktı ve düştü
Zorlu Enerji hisseleri dün borsada en çok prim yapan hisselerden biri oldu. Gün içinde 6.000 liraya kadar yükselerek yüzde 17 prim yapan hisseler, gün sonuna doğru gelen satışlarla 5.600 liradan kapanırken, değer artışı yüzde 9.80 oldu. Zorlu Grubu hisselerinde en büyük dalgalanma Deniz Yatırım Ortaklığı hisselerinde yaşandı. Deniz Yatırım Ortaklığı hisseleri dün 16.200 liradan 20.000 liraya fırladı ve yüzde 23 prim yaptı. Ancak bu hızlı yükseliş sonrası gelen satışlardan sonra hissenin fiyatı aynı hızla düşerek 16.200 liraya geriledi. Bir başka Zorlu hissesi olan Vestel'in ise değerinde bir değişiklik olmadı.