İstanbul Boğazı’nın iki yakasını deniz altından birbirine bağlayacak olan Marmaray Tüp Geçiş projesinde çalışmalar dört koldan devam ediyor. Yenikapı ve Üsküdar’daki kazılarda sona yaklaşılırken, tüp tünellerin inşasına da başlandı. İlk tüp tünel Mart 2007’de Boğaz’ın dibine yerleştirilecek. Trafik sorunu ile boğuşan İstanbulluların bitmesini büyük umutla beklediği ve yüzyılın rüyası olarak adlandırılan Marmaray projesinde TBM’lerin (tünel kazma makineleri) kullanılacağı ilk tünel kazısı nisanda başlıyor. Projeye engel olabileceğinden endişe edilen arkeolojik kazı çalışmaları da, Sirkeci istasyonu dışındaki alanlarda bitme aşamasına geldi.
Boğaz demiryolu tüp geçişi ve iki yakadaki delme tünellerden oluşan 13,6 kilometrelik alanda kamulaştırma işlemleri bitirildi. Marmaray projesinin ikinci etabını oluşturan 63 kilometrelik Gebze-Halkalı yüzeysel metro inşaat çalışmaları da nisan ayında başlıyor. Demiryolları, Limanlar ve Havameydanları (DLH) Marmaray Bölge Müdürü Haluk İbrahim Özmen, projenin normal seyrinde gittiğini ve zamanında bitirileceğini söyledi. Marmaray'da ilk test sürüşü 28 Nisan 2009'da gerçekleştirilecek.
Temeli 9 Mayıs 2004'te Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından atılan Marmaray projesinde tünel kazılarının başlayabilmesi için yapılan hazırlıklar önemli oranda tamamlandı. 4 tanesi Japonya'dan, 1 tanesi ise Kanada'dan sipariş edilen TBM (tünel kazma makineleri)'lerin ilki geçtiğimiz hafta, diğeri ise 20 Ocak'ta Türkiye'ye geldi. Diğer üç makine ise nisan ayı içerisinde gelecek. TBM'lerden ikisi nisan ayında Kadıköy Ayrıkçeşme'de tünel açmaya başlayacak. Diğer iki makine ise aynı dönemde Yenikapı'dan kazıya başlayacak. Anadolu ve Avrupa yakasında yerin metrelerce altında çalışacak makineler toplam 12 km'lik iki tünel kazacak. Kapalı kazma metodu ve zemin enjeksiyon sistemlerinin kullanıldığı tünel kazma makineleri sayesinde kazılarda çökme meydana gelmeyecek. TBM'lerin kullanılacağı delme tünel metodu ile tünel duvarına segmanlı halkalar kalıcı olarak yerleştirilirken tünel kazma makineleri ile kazı yapılarak tünel inşa ediliyor.
Her makine günde 1 metrelik tünel açma hızına sahip. TBM'ler tünel uzadıkça eklentileri de artırılıyor. İçerisinde kumanda merkezi olan TBM'lerin önünde delici ve kesici uçlar bulunuyor. Zeminin delinmesi sonucunda çıkan malzemeler de makinelerin ekipmanları aracılığı ile geriye iletilip, tünel sahasının dışına çıkarılması sağlanıyor. Makineler iş bitiminde iç aksamları alındıktan sonra yerin altında bırakılacak ve dört makine özel dizayn edilmiş mafsallar kullanılarak İstanbul Boğazı'nın altındaki batırma tüp tünel ile birleştirilecek.
Tünel kazılarında "natm" adı verilen yöntem de kullanılıyor. Natm yönteminde kazılan yüzeyi kaya bulonları ve püskürtme beton kullanarak stabilize etmek suretiyle kaya gibi sağlam zeminlerde tünel inşa ediliyor. Marmaray projesinde natm yöntemi; Sirkeci istasyonu, geçiş bölümleri, her 200 metrede bir yapılacak olan acil çıkış geçitleri ve maksimum 18 metre genişliğinde açılacak olan şaftların inşasında kullanılacak. 2008 yılı ortasında tüm tünellerin bitmesi planlanıyor.
Tüp tünellerin üretimine başlandı
Boğaz'ın 56 metre derinliğine batırma yöntemi ile yerleştirilecek tüp tünellerin üretimi için Tuzla'da inşa edilen 120 metre uzunluğunda, 40 metre genişliğindeki iki kuru havuzdan biri tamamlandı. Diğerinin yapımında ise son aşamaya gelindi. İlk tüpün üretimine de Ekim 2005'te başlandı. İkinci havuzun bitmesi ile birlikte aynı anda dört tüp birden üretilebilecek. Marmaray projesi kapsamında toplam 11 tane tüp tünel inşa edilecek. Tünellerden en büyüğü 135 metre, en küçüğü ise 90 metre uzunluğunda olacak. 15,60 metre genişliğindeki tünellerin yüksekliği ise 8,15 metre olacak. Tüp tünellerin inşaatı iki aşamalı olarak yapılıyor. Bir tüp 4 aylık zamanda inşa ediliyor. Tüpler Mart 2007'den itibaren deniz dibine yerleştirilmeye başlanacak. Marmaray projesinin birinci aşamasını oluşturan Boğaz demiryolu tüp geçişi çalışmaları 27 Ağustos 2004 tarihinde başladı. Kazlıçeşme'den Söğütlüçeşme'ye uzanan 13,6 kilometrelik güzergahta, denizde batırma tüp tünel, karada delme tüneller, 3 derin istasyon ve bir yüzey istasyonu bulunuyor.
İstasyon sahalarındaki arkeolojik kazı çalışmalarında gelinen nokta, Üsküdar istasyonunda kazılar yüzde 90 seviyesinde tamamlandı. Önümüzdeki aydan itibaren istasyon inşaatına başlanacak. Yenikapı istasyon alanındaki arkeolojik kazı çalışması yüzde 50 oranında tamamlandı. Bu alanda ortaya çıkan 3 batıktan biri denizden çıkarıldı. Diğer iki batık da önümüzdeki günlerde çıkarılacak. Yedikule'deki arkeolojik kazı çalışmaları bitirildi. Sirkeci istasyon sahasındaki arkeolojik kazı çalışmaları ise devam ediyor.
Kamulaştırma işlemleri 2006 sonunda tamamlanacak
Marmaray projesinin birinci etabını oluşturan Boğaz demiryolu tüp geçiş güzergahındaki 13,6 kilometrelik alanda kamulaştırma işlemleri tamamlandı. Proje çerçevesinde 160 milyon YTL kamulaştırma bedeli ödendi. Projenin ikinci ayağını oluşturan Avrupa yakasında Sirkeci'den Halkalı'ya, Anadolu yakasında Haydarpaşa'dan Gebze'ye uzanan 63 kilometrelik yüzeysel metro inşaatı güzergahındaki kamulaştırma çalışmaları ise ocak başında Kadıköy ve Bakırköy ilçelerinden başlatıldı. Bu güzergahtaki kamulaştırma işlemlerinin 2006 yılı sonunda bitirilmesi hedefleniyor. İkinci etap kamulaştırma için ayrılan kaynak ise 50 milyon YTL.
İstasyon müzeler hazırlanıyor
Marmaray projesi kapsamında projelendirilen istasyonlardan bazıları Anıtlar Kurulu’nun kararı ile müze tarzında tasarlandı. Yenikapı'da Marmaray banliyö hatları için hazırlanan istasyon projesi kurul kararı ile batık gemilerin sergilenebileceği şekilde revize edildi. Marmaray Bölge Müdürü Haluk İbrahim Özmen, 3 batığın da sergilenebileceği büyüklükte yeterli alanın istasyon binalarının içerisinde oluşturulmasının mümkün olmadığını söyledi. Özmen, “Biz kendi proje sınırlarımız içerisinde oluşturabildiğimiz teşhir alanlarını oluşturup, yapamadığımızı da müzede sergileyeceğiz.” dedi. Bir diğer istasyon müze projesi de Anadolu yakasındaki Kadıköy İbrahimağa'da gerçekleştirilecek. Buradaki çalışmalar sırasında MS 6'ncı yüzyıla ait bir Bizans sarnıcı bulundu. İstanbul 2 Numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, sarnıcın dilimlenerek önce kaldırılması, kazı çalışmalarının tamamlanmasının ardından da aynı yerine yine orijinal konumunda oturtulması kararını verdi. Önümüzdeki günlerde sarnıç dilimlenerek belli bir metot içerisinde boş bir alana taşınacak. Tünel inşaatı bittikten sonra da orijinal konumuna uygun olarak tekrar birleştirilecek.
www.yapi.com.tr: Haberin tamamını okumak için lütfen kaynağa tıklayınız.