Evrensel'den Özer Akdemir'in haberine göre, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay, TBMM’de görüşülen ve vatandaşa yüzde 40’lık MTV Vergi artışı boyutuyla tartışılan 'Torba Yasa'da madencilik ve ormanlarla ilgili getirilmek istenen değişiklikleri yorumladı. Düzenlemenin madencilerin isteği ile yapıldığının açık olduğunu söyleyen Tolunay, tasarının geçmesi durumunda madenlerin sayısı hızla artarken aynı hızla orman sayısının düşeceğini dile getirdi.
On binlerce ağaç kesip on kuruş ödemeyecekler!
Torba Yasa içinde gözden kaçan iki yeni düzenleme olduğunu belirten Tolunay, bunların ÇED izinleri ve ormanlarla ilgili olduğunu dile getirdi. Tolunay, torba yasada orman sahası içinde yer alan maden sahalarının kullanımında orman arazi bedeli veya herhangi bir bedelin işletme döneminin ilk on yılı için alınmamasının öngörüldüğünü ifade etti. Yürürlükteki Orman Kanununun 16. maddesine göre orman alanlarında açılacak maden alanlarından ağaçlandırma bedeli ve orman arazi bedeli alındığını hatırlatan Tolunay, “Bunlardan ağaçlandırma bedeli bir defaya mahsus alınmakta olup 2017 fiyatlarına göre bir hektar alanın ağaçlandırma bedeli 17 bin 420 liradır. Madencilik faaliyetlerinden alınan orman arazi bedeli oldukça değişkendir. Ancak çok kaba kabullerle ile 2017 yılı için metrekaresi 4 lira gibi bir değere karşılık geldiği söylenebilir” dedi.
Madenci on yıl sonrasında da ücret ödemeyebilir
Ülkemizde ormanlarda bugüne kadar verilen maden izinlerinin toplamının 103 bin ha’yı aştığını vurgulayan Tolunay, “Yıllık ortalama 10 bin ha kadar bir orman alanında madencilik izni verilmektedir. Buna göre 2017 yılı için madencilerin 10 bin ha kadar bir alan için 174 milyon lira ağaçlandırma bedeli ve yaklaşık 400 milyon lira kadar da orman arazi bedelini devlete ödemesi gerekmektedir. Tasarının yasalaşması ile birlikte yeni açılan maden alanlarından 10 yıl boyunca her yıl 400-500 milyon lira bir bedelin alınmasından vazgeçilecektir. 10 yıldan sonra bu bedellerin alınması öngörülse de Kanunun uygulanması sırasında madenciler 10 yıl sonunda madeni kapatıp yeni ruhsatlar alarak bu 10 yıllık süreyi kullanacaklardır” dedi.
Madenler artacak, orman aynı hızla yok olacak
Tasarı ile getirilmek istenen hükümlerin açıkça madencilerin talebi doğrultusunda hazırlandığının görüldüğüne ve sadece madencilere teşvik olarak yorumlanabilecek hükümler olduğuna işaret eden Tolunay, bu durumun orman alanlarındaki madenlerin sayısının hızla artmasına ve orman alanlarının da aynı hızla azalmasına yol açacağını söyledi. Tolunay şunları dile getirdi: “Başka bir ifadeyle ülkemizde ormansızlaşma yaşanacaktır. Bu durum da ormanların insanlara sağlamış olduğu ekosistem hizmetlerinin (rekreasyon, karbon biriktirme, oksijen üretme, odun hammaddesi, erozyon önleme vb.) azalmasına yol açacaktır. Ormanların depoladığı karbon miktarının azalması da küresel ısınma ve iklim değişikliğinin artmasındaki en önemli nedenlerdendir. Ayrıca yıllık 400-500 milyon lira gibi hiç de azımsanmayacak bir gelirden vazgeçilmiş olacaktır”.
Tasarıda açıkça yazılmasa da terk edilen maden alanlarının rehabilitasyonu için kullanılacak ağaçlandırma bedelinin de alınmayacağını ifade eden Tolunay, bu durumda madencilik faaliyeti sonrasında bu alanlarda ağaçlandırma yapılamayacağını ya da Orman Genel Müdürlüğünün kendi öz kaynaklarından karşılayarak bu alanları ağaçlandıracağını bunun da ekonomiye ek bir yük getireceğini dile getirdi. Ormansızlaşmaya ek olarak madencilik faaliyetlerinin ormanlara ve çevreye olan olumsuz etkilerinin de artacağı uyarısında bulunan Tolunay, madencilik faaliyetleri ormanda yapılsa da yakınlardaki tarım arazileri ile bağ, bahçe, meyvelik ve zeytinliklerin de olumsuz olarak etkileyeceğini söyledi.