İstanbul 6’ncı İdare Mahkemesi’nde görülen davayı Taksim Gezi Parkı Koruma ve Güzelleştirme Derneği açtı. Dernek, Kültür ve Turizm Bakanlığı aleyhine açtığı davada, “Topçu Kışlası süsü verilen alışveriş merkezi yapılmasına olanak tanıdığı ileri sürülen 27/02/2013 tarihli, 139 sayılı Kültür Varlıkları Koruma Yüksek Kurulu kararının iptalini ve yürütmenin durdurulmasını” istedi. Dernek, Gezi Parkı’na polisin sert müdahalesinin geldiği 31 Mayıs’ta mahkemeye başvurarak parktaki ağaçların kesilmeye başlandığı gerekçesiyle Koruma Yüksek Kurulu kararının yürütmesinin hemen durdurulmasını istedi. Mahkeme aynı gün yürütmeyi durdurma kararı verdi. Kararda, “Karar veren 6. İdare Mahkemesi’nce, davacının 31/05/2013 tarihinde verdiği dilekçe üzerine oluşan yeni durumu değerlendirmek suretiyle işin gereği yeniden düşünüldü: Davanın durumu ve uyuşmazlığın niteliği gözetilmek suretiyle davalı idarenin 1. savunması alınıncaya veya bilgi ve belgeler gönderilip yürütmenin durdurulması hakkında yeni bir karar alınıncaya kadar yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne 31/05/2013 tarihinde oyçokluğuyla karar verilmiştir” denildi.
Hürriyet'in haberine göre, mahkemenin yürütmeyi durdurma kararı vermesinde derneğin “Ağaç kesiliyor” gerekçesinin, “yıkım” olarak değerlendirilmesi, Koruma Yüksek Kurulu’nun, alt kurulun proje iptal kararını iptalinin açık gerekçeye dayanmamasının etkili olduğu bildirildi. Hukukçular mahkemenin “Yeni bir durum” ifadesiyle verdiği kararı “istisnai” olarak değerlendirdi. Bakanlık, davanın açıldığı günden itibaren 30 günlük sürede savunma hakkını geçen perşembe günü kullandı. Bakanlık avukatları, Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Yüksek Kurulu’nun 27 Şubat 2013 tarihli Gezi Parkı projesi onama kararının yerinde olduğunu savunup yürütmeyi durdurmanın kaldırılmasını ve davanın reddini istedi. Şimdi davalı savunması davacı derneğe tebliğ edilecek. Dernek bu savunmaya yanıtının ardından mahkeme yürütmeyi durdurma kararının devam edip etmeyeceğine, sonraki 6 ay içinde de davanın kabulü ya da reddine karar verecek.
6. İdare Mahkemesi’ndeki dava, 1. İdare Mahkemesi’nde bölge imar planlarının iptaline dair açılan dava kabul edilirse dayanaksız kalacak. Taksim Yayalaştırma Projesi ile Gezi Parkının ‘Taksim Kışlası’na çevrilmesinin önünü açan 17.01.2012 tarihli 1/5000 ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı Nâzım imar plan tadilatlarına Şehir Plancıları, Peyzaj Mimarları ve Mimarlar Odası tarafından 1. İdare Mahkemesi’nde dava açılmıştı. 3 kişilik bilirkişi heyeti iki hafta önce plan tadilatlarının şehircilik, planlama ve koruma ilkelerine aykırı olduğu kanaatine vardı. Bilirkişi, plan tadilatında “çevre, kültürel ve doğal miras, sosyal kültürel ve ekonomik yapı, ulaşım, dolaşım sistemi açısından uygun olmadığı, yeşil alanların ne şekilde etkileneceğinin belirsiz olduğu” sonucuna vardı. Mahkeme bilirkişi raporuna uyarsa, Gezi Parkı’nın mevcut haline müdahale edilmesi imkânsız duruma gelecek.
Yüksek Kurul'un kararı gerekçesiz
İçinde buz paten pistinin de yer aldığı, Mimar Halil Onur’un hazırladığı Topçu Kışlası projesi, 2 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Kurulu tarafından geçen ocak ayında reddedilmişti. Kurul kararında, projenin 1800’lerde yapılan Topçu Kışlası’nın “özgün” mimarisine dair yeterli bilgi ve belge içermediği belirtilmiş, “Günümüzde 60-70 yıllık kullanım değeri ile tarihe belgelik eden bir nitelik kazanmış, İstanbullular'ın kolektif belleğinde yer etmiştir” denilerek projeyi kabul etmemişti. Başbakan Tayyip Erdoğan ”reddi reddedeceğiz” açıklamasında bulundu. Bu açıklamadan 3 hafta sonra Koruma Yüksek Kurulu Topçu Kışlası’nın yapımına izin verdi. Yüksek Kurul, bölge kurulunun kararını neden iptal ettiğine dair gerekçe göstermedi, sadece kışlanın sosyo-kültürel amaçlı kullanılacağı belirtildi.