Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından üretilen yaklaşık 290 bin konuttan 244 bininin alt ve orta gelir grubuna yönelik sosyal konut. Önümüzdeki dönemde 500 bin konut üretmeyi hedefleyen kurum, sadece konut üretmiyor. İnşaa ettikleri konuutlarda yerleşim alanlarının her türlü ihtiyacını karşıladıklarını kaydeden TOKİ yetkilileri, "Uzun vadede mortgage sisteminin yerleşmesi için yararlı görülebilecek kentsel dönüşüm ve gecekondu yenileme çalışmalarına girdiğimiz unutulmalıdır. Bu nedenle TOKİ, Türkiye'ye özgü bir mortgage sistemi için bir nevi altyapı da sağlamaktadır" diye konuştu.
TOKİ yetkilileri, kurumun alım ve düzenli gücü kısıtlı olan vatandaşları ev sahibi yaparken, konut fiyatlarında da reel olmayan artışların önüne geçtiğini kaydetti. Türkiye'de ciddi bir konut açığı olduğuna işaret eden yetkililer şunları dile getirdi: "Türkiye'nin bir yıl içinde ihtiyacı olduğu konut sayısının 600 bin olduğu düşünülürse, muazzam bir tablo ortaya çıkıyor. Bunun dışındaki bir tahmine göre 10 milyona yakın konut yenilenme ihtiyacı içinde. Buna rağmen üretilen konutlar karşısında yaşanan talep azlığını arz edilen konutların maliyetinde aramak gerek."
Plansızlığa set çekiliyor
Mortgage sisteminin temelde sosyal bir sistem olduğunu anlatan yetkililer, mortgage'la bir yandan kaliteli konut üretiminin teminat altına alındığını diğer yandan da plansız konut üretiminin altına set çekildiğini aktardı. Bu anlamda mortgage sisteminin konut konut sektörünü bir tür kontrol altında tutacağını açıklayan yetkililer, mortgage'ın temelde konut ihtiyacı olan sosyal kesimlerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik bir sistem olduğunu belirtti.
ABD'deki resesyonun bütün global piyasalar gibi Türkiye'yi de tehdit ettiğini aktaran TOKİ yetkilileri, bu durumun konut piyasalarına yansıyacağını ancak mortgage açısından bakıldığında yerleşmiş bir mortgage sistemi olmadığını ve gelişmekte olan sistemin ABD'deki krizden etkilenmeyeceğini vurguladı. Mortgage kültürünün Türkiye'de tam anlamıyla yerleşebilmesi için Türkiye'nin temel yapısıyla nasıl bir bütünleme içine gireceğinin önemli olduğunu söyleyen yetkililer, 2. el piyasası gibi konuları sağlıklı bir zemine oturtmanın mümkün görünmediğini anlattı. Türkiye'de emlak edinme kültürü göz ardı edildiğinde mortgage sisteminin hali-vakti yerinde olanlara yönelik bir uygulama olacağını kaydeden yetkililer, mortgage sisteminin dünyada uygulanışının konut piyasasını canlı tutmanın yanında sosyal politika görevi gördüğünü de belirtti.