Toplu Konut İdaresi’nden (TOKİ) konut alan binlerce vatandaş, ekonomik kriz nedeniyle taksitleri ödeyemeyince, hayallerindeki eve sahip olamadan bunları iade etmek zorunda kaldı. iade edenlerin yüzde 70’ten fazlası, ödeme güçlüğünü gerekçe gösterdi.
TOKİ’nin sattığı konutlarda iade miktarı, 2008 yılından itibaren arttı. İadelerin daha çok sosyal konut projelerinde yoğunlaşması dikkat çekerken, iade edenlerin yüzde 70’ten fazlası, ödeme güçlüğünü gerekçe gösterdi. TOKİ, 2008 yılı başından itibaren 55 bin 338 adet sosyal konut sattı. Bu konutları alanların yüzde 3,9’u, yani 2 bin 166’sı konutlarını iade etmek için TOKİ’ye başvurdu. Aynı dönemde, hasılat paylaşımı yöntemi ile üst gelir grubuna yönelik 3 bin 454 konut satılırken, bu konutlarda iade oranı sadece yüzde 0,4 oldu ve 16 kişi konutunu iade etti.
TOKİ yetkilileri, konut iade oranının önceki dönemlere göre kıyaslanamayacak kadar arttığına dikkat çekerken, konutlarını iade edenlerin yüzde 72’sinin ekonomik nedenleri gerekçe göstermesi, ekonomik krizin insanların konut sahibi olma hayallerini yıktığı yorumlarına neden oluyor.
Açık artırmada satış
Yetkililerin verdiği bilgiye göre, konut alıcıları genellikle konutlarını teslim almadan veya ilk bir yıl içinde iade etmek istiyor. Teslim almadan iade edilen konutlar, aynı proje içinde satışlar devam ediyorsa yeni satılacak konutlar arasına dahil edilerek mevcut satış şartlarında satılıyor. Teslim alınan konutların iadesi halinde, eğer konut kullanılmışsa, idarenin taşınmazların satışı amacıyla belli aralıklarla düzenlediği açık arttırmaya dahil edilerek açık artırma yöntemi ile satılıyor. İade edilen konutların hemen hepsinin anında satıldığını belirten yetkililer, vatandaşlara ödedikleri paraların hemen verildiğini söyledi.
Teslim alınmadan iade
Teslim alınmayan evlerde, vatandaş ödediği paranın tamamını alıyor. Teslim alınıp oturulan evlerde ise öncelikle evin durumu belirleniyor. Oturulan süre için kira bedeli belirleniyor. Vatandaşın ödediği para, kira bedeli düşülerek iade ediliyor. Yetkililer, "TOKİ’nin taksitleri 6 ayda bir memur maaşına endeksli olarak arttığı için, ödenen para, piyasa faizine göre değil, memur maaş artışı oranında değerlenmiş oluyor" dedi.