MESA Mesken Sanayii A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu, şu anda konut fiyatlarının olabilecek en düşük rakamlarda seyrettiğini ve tamamen karsız satışlar yapıldığını belirterek, “Sektör bu fiyatlarla devam edemez, mevcut stokların eritilmesinden sonra, zannediyorum 2010 yılı ikinci yarısından sonra sektörün zamları basa basa yürümesi lazım” dedi.
İnşaat sektörünün önde gelen firmalarından Mesa Mesken Sanayii A.Ş’nin Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu, küresel ekonomik krizden en fazla etkilenen sektörlerden birinin de inşaat sektörü olduğunu söyledi. Türkiye’deki krizlerin sektöre olumsuz etkisinin maksimum bir yıl sürdüğünü, fakat bütün dünyayı kapsayan bir ekonomik krizde sıkıntının çok daha büyük olduğunu kaydeden Boysanoğlu, yaşanan ekonomik krizlerde ilk etkilenen sektörün gayrimenkul sektörü olduğunu ve toparlanması en zor olan sektörün de yine aynı sektör olduğunu vurguladı.
Boysanoğlu, “Krizin ardından bu yıl sektörde yüz ölçümü olarak (inşaat yapılan alan) yüzde 19,6, bina sayısı olarak yüzde 14,8, değer olarak yüzde 25,1, sayı olarak da yüzde 17,2’lik gerileme oldu. Bunlar sektör için çok büyük rakamlar” diye konuştu. Şirket olarak iş yaptıkları Kazakistan, Letonya gibi ülkelerin krizden ilk etkilenen ülkeler olduğunu belirten Boysanoğlu, bu süreçte oralardaki yatırımları dondurduklarını, Libya, Azerbaycan ve Polonya’da ise faal durumda bulunduklarını, Suriye’yi de incelediklerini bildirdi.
Gözler Afrika’da
Müteahhitlik sektörünün ve şirketin yurt dışı faaliyetleri konusunda bilgi veren Boysanoğlu, şu anda Türk müteahhitlerinin hedef ülkesinin Afrika ülkeleri olduğunu, altyapı şirketleri ve kendileri gibi üst yapı şirketleri ile hep birlikte bu ülkeleri incelediklerini söyledi. Afrika ülkelerinin yeni konutlara ve altyapı yatırımlarına ihtiyaçlarının çok büyük olduğunu, fakat yeterince maddi varlıklarının bulunmadığını anlatan Boysanoğlu, “Şu anda Libya ilgi çeken bir pazar. Libya Afrika’daki ülkelere destek çıkan bir takım şeyler de yapmak istiyor ve Türkiye’yi de yanında görmek istiyor. Türkiye’de yapım işini iyi bilen insanlar var. Orada yeni pazarlar olabilir’’ dedi.
Ardışık projeler
Ekonomik krizle birlikte konut satışlarının azaldığını ve konutlarda ciddi indirimlere gidildiğini anlatan Boysanoğlu, şöyle konuştu:
“Farkındaysanız arka arkaya projeler çıkıyor. Bir öncekini kurtarmak için ardarda projeler üretiliyor. Zincir kopabilir mi, evet, durum düzelmezse kopabilir. İnşaat maliyetleri de arttı. Dolayısıyla şu anda mevcut konutlardaki fiyatlar olabilecek en düşük rakamlardır. Satışlarda kar filan yok. İndirimler son noktasına dayandı artık. Bir çok firma bir anlamda çarkı döndürmeye çalışıyor. Bu fiyatlardan daha aşağı fiyat olamaz. Sektör bu fiyatlarla devam edemez. Mevcutların eritilmesi bazında baktığınızda önümüzdeki senenin ilk yarısında, Mart’tan sonra bu fiyatlarla artık gidemez bu sektör. Zamları basa basa yürümesi lazım. 2010’un birinci yarısı değil ama ikinci yarısından sonra konut fiyatları yükselmeye başlar.”
Adım gibi eminim
TOKİ’nin hasılat paylaşımı yöntemi ve sosyal konut şeklinde iki tür konut yaptırdığını anlatan Boysanoğlu, zenginden alıp fakire verenler gibi TOKİ’nin bir taraftan hasılat paylaşımı ile iyi alanlarda konutlar yaptırdığını, onlardan oluşan nema ile de çok ucuz konut üretmek istediğini kaydetti. Devlet arsalarının tümünün imar hakkı kendinde bulunan TOKİ’nin enteresan bir şekilde ucuz ve çok konut yapma savaşına girince, bir takım aksaklıklar oluşmaya başladığını dile getiren Boysanoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
“TOKİ’nin yaptığı sosyal konutlara nasıl bakılıyor? Halkın evi yok, gecekonduda oturuyor, ben onlara bunu sağlıyorum. Ama Türkiye’de bu hükümet döneminde 2 bin 500 dolar gelirden 10 bin dolar kişi başı gelire çıktık ve halkın beklentisi de hızla arttı. Bir konutun yaşam süresi 40-50 yıldır, bu konutların (TOKİ) hiçbiri bu süre kalamaz. Kalamaz gerçekten. Aldığınız TOKİ konutları belki bugünün beklentisini karşılıyor olabilir, ama 10 yıl sonra kimse mutlu olmayacak, adım gibi eminim. Türkiye’de kişi başı gelir 14-15 bin doları vurduğunda kimse bu evlerde oturmaz. Bu TOKİ’nin müteahhitlik olarak yaptığı konutlara dönük. Şimdi ben bin liraya mal ederken, birisi 500 liraya mal ediyorsa bunda bir farklılık var.”
Enerjide geciktik
Birçok firmanın enerji sektörüne yatırım yapmaya başladığının hatırlatılması üzerine Boysanoğlu, şirket olarak bu konuda kendilerine çok teklif geldiğini, fakat bu işe girmekte biraz geç kaldıklarını kaydetti. Boysanoğlu, “Bir ara rüzgar enerjisiyle ilgili epey uğraştık, denemeler yaptık, ama biraz geç kaldık. Enerji yatırımlarında pastayı çok kişi paylaştı. Bir de ben dışarıdan baktığımda yenilenebilir enerji biraz magazinsel olduğunu görüyorum” dedi. Şu anda binalarda enerjide kendi kendine yetme olayı üzerinde durduklarını anlatan Boysanoğlu, topraktan direkt ısıyı alarak enerji üretecek bir sistem üzerinde çalıştıklarını bildirdi. Boysanoğlu, “Sitenin enerji ihtiyacının kendi kendine yetmesi ve biraz da enterkonnekte sisteme vermesi üzerinde çalışmalar yapıyoruz. Ama bunlar magazinsel değil, olabilecek işler. Araştırmacılarımız yurt dışında incelemelerde bulunuyorlar. Biz kendi dalımızda enerjiye vereceğimiz katkı ile satışlarımızı artırmak istiyoruz” diye konuştu.