Hasılat paylaşımı modeliyle yılda ortalama 70 bin konut üreten Başbakanlık Toplu Konut İdaresi'nin (TOKİ) bu modeli yurtdışında büyük ilgi görüyor. Dar gelirli aileler için kira öder gibi ödeme modeli ile 8 yılda 472 bin konut üreten TOKİ, bu modelin yurtdışında çok ilgi görmesi nedeniyle Avrupa'dan Orta Asya'ya Afrika'dan Latin Amerika'ya kadar geniş bir coğrafyada hem bilgi aktarımı hem de karşılıklı üretim için görüşmeler yapıyor. Bir kısmı devam eden görüşmelerle TOKİ, uluslarası alanda yeni bir konut hamlesine hazırlanıyor.
TOKİ yetkililerinden alınan bilgiye göre son 8 yıldır Türkiye'deki konut hamlesi yurtdışında yakından takip ediliyor. Bugüne kadar 10'dan fazla ülke ile görüşmelerini sürdürdüklerini söyleyen yetkililer 2003'ten bu yana Moğolistan, Ukrayna, İran, Suriye, Kuveyt, Katar, Bosna Hersek ile bilgi aktarımı konusunda anlaşma imzaladığını belirtti. Bunun yanı sıra Pakistan, Endonezya ve Sri Lanka'da deprem ve sel felaketleri sonrasında ise Başbakanlık'ın görevlendirmesi ile bu ülkelerde konut yaptı. Pakistan'daki 4 bin 620 deprem konutunun yapımına başlandı. Son dönemde görüşmelerin sürdüğü ülkeler arasında ise Venezüella'dan sonra dün Nijerya da eklendi. Türkiye'yi ziyaret eden Nijerya Devlet Başkanı Goodluck Jonathan TOKİ'den ülkesinde konut yapmasını istedi. Geçtiğimiz haftalarda ise Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez, TOKİ yetkililerini ülkesine davet ederek petrol karşılığında Anzoategui şehrinde 5-10 bin konut yapımı önermişti. Bu görüşmeler sonrasında Venezüela devlet petrol şirketi Corporacion Venezolana de Petroleo (CVP) şirketinin genel müdürünün Ankara'ya gelerek incelemelerde bulunması ise ilk somut adımı oluşturdu.
Her hafta bir heyet geliyor
TOKİ yetkilileri son aylarda "Suriye, Irak, İran, Lübnan, Ürdün, Afrika, Orta Asya ve Latin ABD ülkelerinden görüşme taleplerinin geldiğini söyleyerek "Neredeyse her hafta yabancı bir heyet ağırlıyoruz" diye konuştu. Yetkililer bazı ülkelerin TOKİ modelini inceleyip kendi ülkelerinde de kurmak için teknik destek istediklerini bazılarının ise TOKİ ve Türk müteahhitlerin ülkelerinde konut yapmasını istediklerini kaydetti.
İran ve İspanya'da inceledi
Ekim 2010'da Tahran'da gerçekleştirilen Confair Fuarı'nda ise İran Emlak Geliştirme Bakanlığı (IPRA) ile işbirliği mutabakatı zaptı imzalanmıştı. Ocakta İran İskân ve Kentsel Gelişim Bakanı Ali Nikzad da TOKİ'yi ziyaret ederek benzer bir modeli ülkesine taşımak için incelemelerde bulunmuştu. Gelişmekte olan ülkelerin yanı sıra İspanya da TOKİ modelini incelemişti.
100 bin konut ihtiyacı olan Yemen'le görüşülecek
TOKİ yetkilileri Dışişleri Bakanlığı kanalıyla TOKİ modelini incelemek isteyen başka ülkelerden de görüşme talepleri geldiği bilgisini vererek önümüzdeki günlerde Yemen, (100 bin konut ihtiyacı var), Ürdün, Cezayir, Lübnan gibi ülkelerin de sırada olduğunu bildirdi. Mısır'ın da görüşmek isteyen ülkeler arasında olduğu, ancak ülkedeki siyasi karışıklığın ardından bu durumun askıya alındığı öğrenildi. Bu yıl Türkiye'de 500 bin konut hedefine ulaşmayı hedefleyen TOKİ bugüne kadar düzenlenen 3 bin ihale sonucunda ise 35 milyar liralık yatırım yaptı.