Başbakanlık Toplu Konut İdaresi'ne ait arsa ve arazilere emlak vergisi muafiyeti getiriliyor. TOKİ bu sayede yılda 75 milyon lira emlak vergisi ödemekten kurtulacak ancak muhalefet bu muafiyetin anayasaya aykırı olduğunu iddia etti.
TBMM Genel Kurulunda önümüzdeki günlerde görüşülmesi planlanan yasa tasarısına göre, Emlak Vergisi Kanununun 14. maddesi uyarınca sağlanan emlak vergisi muafiyeti kapsamına TOKİ'ye ait arsa ve araziler de dahil edilecek. Halen emlak vergisi muafiyeti yerel yönetimler ve devlete ait araziler ile yabancı devletlere ait elçilik ve konsolosluk binaları ve mezarlıklara uygulanıyor. Ayrıca, kamu menfaatlerine yararlı dernekler ile Türk Silahlı Kuvvetlerini güçlendirmek amacıyla kurulmuş vakıflara ait arsa ve araziler için de emlak vergisi ödenmiyor.
75 milyon Lira kasada kalacak
Son yıllarda konut yapımının yanı sıra kamu kurum ve kuruluşlarına okul, hastane gibi binalar yapan TOKİ, hem sosyal konut projeleri hem de bu binalar karşılığı çoğunlukla Hazineden ve ilgili kuruluşlardan arsa ve arazi alıyor. Bu nedenle TOKİ'nin elinde şu an büyük bir arsa ve arazi stoku bulunuyor. En büyük geliri arsa satışlarından elde eden TOKİ'nin, bu arsa ve araziler için 2009 yılı itibariyle 75 milyon lira dolayında emlak vergisi ödediği bildirildi.
Tasarının Plan Bütçe Komisyonunda kabul edildiği şekliyle aynen yasalaşması durumunda sağlanacak vergi muafiyeti sayesinde TOKİ'nin fazladan her yıl 1.250 sosyal konut üretmeye yetecek kadar kazanç elde edeceği kaydedildi.
TOKİ 2003-2009 döneminde yaklaşık 20 milyar liralık yatırımla 251 bin konutun yapımını tamamlarken, 10 milyar lira tutarındaki konutun yapımı ise devam ediyor.
Muhalefet: Anayasaya aykırı
CHP'li Akif Hamzaçebi ve arkadaşları tasarıya ilişkin komisyon raporuna yazdıkları muhalefet şerhinde, sağlanan vergi muafiyetiyle TOKİ'nin finansman imkanlarının belediyeler aleyhine olacak şekilde genişletildiği, maddenin yasalaşması halinde sadece İstanbul Ataşehir Belediyesinin 2009 yılı rakamlarıyla 2 milyon 720 bin liralık emlak vergisi gelirinden mahrum kalacağı belirtildi.
TOKİ'ye finansman kaynağı yaratmak için muafiyet tanıma mantığından hareketle TOKİ çalışanlarının ücretlerinin de gelir vergisinden istisna edilebileceği kaydedilen CHP'nin muhalefet şerhinde, düzenlemenin Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğu ifade edildi.
MHP'li Münir Kutluata ve arkadaşlarının muhalefet şerhinde ise TOKİ'ye böyle bir muafiyet tanınması halinde özel sektörün serbest piyasa mekanizması içinde rekabet edebilme imkanının zorlaşacağı ileri sürüldü.