Tarihi Yerebatan Sarnıcı’nın İBB Miras tarafından restore edilerek turizme yeniden kazandırılması geçtiğimiz yılın en çarpıcı olaylarından biriydi. Bu proje çok farklı ofislerin bir arada aylar süren özverili çalışmaları ile gerçekleşti. 1500 yıllık tarihi sarnıcın başarılı restorasyonu kadar özgün aydınlatması da global ölçekte dikkat çekiyor.
Doğu Kaptan tarafından yönetilen projenin restorasyon projesini Hera Restorasyon üstlenirken, aydınlatma tasarımı Romalı aydınlatma tasarımcısı Adriano Caputa tarafından gerçekleştirildi. Aydınlatma alanındaki çözüm ortağı olarak TEPTA tercih edildi.
Fransız Aydınlatma Tasarımcıları Derneği ACE (Association Concepteurs Luminere), 2022 ACEtylene Ödülleri’nde "Kültürel Miras Aydınlatması" ve 2022 Darc Awards'te "Yüksek Bütçeli Mekan" kategorilerinde birincilik ödüllerine layık görülen Yerebatan Sarnıcı’nın tasarım ve uygulama süreçlerinin perde arkası, mesleki profesyoneller tarafından merak konusuydu. Bu çerçevede İstanbul’da düzenlenen paylaşımların ardından bu kez Ankara’da TEPTA Aydınlatma ile TSMD iş birliğinde Ankara’daki mimar ve akademisyenlerle buluşuldu.
15 Aralık tarihinde TSMD’nin Ankara merkezinde gerçekleşen buluşma, Genel Sekreteri Çiğdem Alp’in takdimi ve TSMD Yönetim Kurulu Üyesi Erkan Kaçar’ın konuşması ile başladı. Söyleşi, TEPTA Stratejik Marka Direktörü Özlem Yalım moderatörlüğünde sırası ile proje koordinatörü Atelye 70’in kurucusu Doğu Kaptan, Studio Ilumina’nın kurucusu ve aydınlatma tasarımcısı Adriano Caputo ve TEPTA Genel Müdür Yardımcısı Tuncay Danacıoğlu sunumları ile gerçekleşti.
Davetlilerin restorasyona ve aydınlatma tasarımına dair kapsamlı çalışmayı tüm detaylarıyla dinledikleri söyleşide, Doğu Kaptan, projedeki İtalyan iş ortağı Studio Insula’nın kurucusu Eugenio Cipollone ile birlikte aldıkları mekanın sirkülasyon rotasının değiştirilmesi kararından, mekânsal bütünlük ve ziyaretçi konforu ön planda tutularak yapılan yürüyüş yolu malzeme seçimine kadar her türlü detaya değindi. Kamu projelerinde çözüm ortaklarının yetkinliklerinin önemini vurgulayan Kaptan, bu etkileyici kültür mirasının daha büyüleyici bir hal almasını sağlayan unsurun aydınlatma olduğunu belirterek sözü Adriano Caputo’ya verdi.
Adriano Caputo ise, Kaptan ve Cipollone tarafından davet edildiğinde, ilk iş olarak dikkat çekici Türk filmlerini izlemesi, önemli kitapları okuması gerektiğini söyleyerek kendilerinden süre istemesi ile başlayan yolculuğunu anlattı. Caputo, sonrasında Türkiye’nin Nobel Ödüllü yazarı Orhan Pamuk’un ve Alessandro Barbero'nun İstanbul ve Türkiye ile ilgili kitaplarını, Ferzan Özpetek'in ve Nuri Bilge Ceylan'ın olağanüstü bulduğu filmlerini incelemeye devam ettiğinden bahsetti. Çok eski tarihlerden bu yana ziyaret ettiğin Türkiye’ye duyduğu derin sevginin, boğazın mavi sularının ve zaman içinde Türkiye’den çektiği görüntülerin panoramasının sunduğu tasarım üzerindeki etkilerini paylaştı. Caputo, incelemelerini Doğu dünyasının minyatürleri, Roma ve Bizans sanatı ve mimarisi, İslami süsleme yani hat sanatı ve geometrileri ile derinleştirdiğini belirtti. Tüm bunların sonucunda, sarnıcın var olan doğal ve etkileyici halini kullanarak; amber ve turkuaz renk seçimleriyle ziyaretçilerin ormanda rahatlatıcı bir yürüyüşe çıkmış gibi hissetmelerini sağlamaya karar verdiğini anlattı. Bunu da mümkün olduğunca ışık kaynaklarını gizleyerek yaptıklarını belirten Caputo konuşmasını, projenin tasarladığı şekilde gerçekleşmesini sağlayan TEPTA Aydınlatma Genel Müdür Yardımcısı Tuncay Danacıoğlu’na ve ekibine teşekkürlerini sunarak tamamladı.
Tuncay Danacıoğlu ise, ürün teknik detayları, ışık senaryoları üzerine birçok toplantı, saha ziyareti ve deneme süreçlerinden oluşan yedi aylık proje sürecinin detaylarından bahsetti. Oldukça yoğun ve yorucu bir şekilde ilerleyen süreçte tüm ekiplerle uyumlu bir şekilde çalışmış ve İBB Miras tarafından yürütülen pek çok kamu projesi gibi böylesine önemli bir restorasyon projesinin parçası olmaktan gurur duyduklarını belirtti.
A Mimarlık, Funda Tek İletişim Danışmanlık, Öncüoğlu Mimarlık, Studio CLC, RGGA Mimarlık, Hatırlı Mimarlık, Vizyon Grup gibi ofislerin kurucu ve ekiplerinin yanı sıra; restorasyon mimarı Aslı Özbay, mimar Prof. Dr. Celal Abdi Güzer gibi mimarlık dünyasının önemli isimlerinden oluşan yüzü aşkın davetli, söyleşiyi takiben düzenlenen kokteylde birebir görüşmeler gerçekleştirdiler.