Türkiye Elektromekanik Sanayi AŞ'nin (TEMSAN) geliştirdiği ve küçük derelerden bile elektrik üretilmesini sağlayan mikro HES'ler (hidroelektrik santral), yurtdışına satılmaya başlandı. "Kendi elektriğini kendin üret" sloganıyla tasarlanan ve geliştirilen mikro HES'ler, ilk etapta Fiji Adaları ve Tacikistan'a ihraç edildi.
Elektrik üretim ve dağıtımında kullanılan malzemelerin imalat ve montaj üretimini yapan, hidroelektrik santralları kuran ve işleten, küçük su türbinleri dizayn eden TEMSAN, yurtdışında başarılı çalışmalara imza atıyor. TEMSAN Genel Müdürü Osman Kadakal, kamu kuruluşu olmalarına rağmen özel sektörün girişimci ruhuna sahip olduklarını belirterek, son bir yıldır Ar-Ge ve tasarıma ağırlık verdiklerini, bu çalışmalarının karşılığını ihracat yaparak almaya başladıklarını söyledi.
Hedef 1 milyar dolarlık ihracat
Türk mühendisler tarafından tasarlanan ve üretilen mikro HES'leri "TEMSAN" markasıyla bu yıl Fiji Adaları ve Tacikistan'a yaklaşık 500 bin dolara ihraç ettiklerini anlatan Kadakal, ayrıca Madagaskar, Ekvator Ginesi, Azerbaycan, Fas, Suriye, Nijerya, Yemen ve Irak'ta da bu konuda görüşmelerin sürdürüldüğünü söyledi. Kadakal, söz konusu ülkelerde hidroelektrik santral yapımı, mikro HES, trafo ve pano satışı gibi çeşitli ihalelere katıldıklarını, bu ihalelerin bazılarının sonuçlandığını ve toplam 78 milyon dolarlık iş aldıklarını kaydetti.
Enerji sektörünün küresel ekonomik krizden fazla etkilenmediğini, TEMSAN olarak bu yıl cirolarının geçen yıldan daha iyi olduğunu ifade eden Kadakal, "Ekonomik krizin ekonomiyi daraltması nedeniyle yurtdışına açıldık ve büyük ölçüde başarılı olduk. Ar-Ge çalışmalarına büyük önem veriyoruz. Çünkü tasarımınız olmadan markanız olmuyor, markanız yoksa da dünyada yeriniz olmuyor" diye konuştu. Bir süre önce kurdukları pazarlama bölümü sayesinde yurtdışında özellikle Afrika'da yoğunlaştıklarını belirten Kadakal, hedeflerinin Afrika pazarından birkaç yıl içinde 500 milyon dolarlık pay almak olduğunu söyledi. Kadakal, TEMSAN olarak 2 yıl içinde de 1 milyar dolarlık ihracat yapmayı öngördüklerini kaydetti.
Fiyatları 1500 liradan başlıyor
TEMSAN, şu ana kadar büyüklükleri ve güçleri değişen toplam 21 türbin projesi geliştirirken, bunun 18 tanesinin prototipini hazırladı. Fiyatları güçlerine göre değişen türbinlerden 1500 TL'den başlayan en küçük güçteki mikro HES'le üç evin elektrik ihtiyacı karşılanabiliyor. 20 kilovat saat (KwH) güçteki bir türbinle günlük 480 kilovat saat elektrik üretiliyor. Ortalama bir evin elektrik ihtiyacının günlük 5 Kwh olduğu düşünülürse, söz konusu mini HES, 96 evin elektrik ihtiyacına çözüm oluyor. Bu da su kenarında olan konut, tesis, balık çiftlikleri, un değirmenleri, fırın, küçük sanayi kuruluşları ve köyler ile beldeler için kendi elektriğini bedavaya üretme imkânı sunarken Karadeniz ve Akdeniz gibi düşüşü yüksek su kaynaklarından elektrik elde etmenin önünü açıyor.