“Dijital Yaşam Koçu” Bilkom aracılığıyla Türkiye pazarında güçlü bir şekilde yerini alan Graphisoft firmasının sunduğu çözümleri ve ürünlerini daha yakından tanımak amacıyla Graphisoft Avrupa Pazarlama Başkan Yardımcısı Andras Haidekker ile sayısal teknolojilerin tasarım süreçleri üzerindeki etkisi, 'Model Bazlı İşbirliği' ve firmanın en yeni ürünü 'EcoDesigner' ile ilgili bir röportaj gerçekleştirdik.
Sayısal teknolojilerdeki gelişmeler tasarım sürecini nasıl yönlendiriyor?
Sayısal teknolojilerdeki gelişmeler tasarım sürecini ciddi anlamda etkiliyor ve yönlendiriyor. İlk olarak sadece tasarım sürecini odaklanacak olursak; söz konusu sürecin önce kağıt üzerinde başladığını, ilk aşamada kağıt üzerinde iki boyutlu çizimlerle devam ettiğini görürüz. Bu zaten önemli bir kırılma noktası. Daha sonra makete dayalı, modele dayalı tasarım geliştirildi ki bu da başka bir kırılma noktası. Bu ikinci kırılma noktası mimarların, mühendislerin tasarım çalışmaları açısından da çok büyük bir değişiklik ve haliyle tasarım ile yapı dünyasında büyük bir etkiye neden oldu.
Bu konuda dünyadaki eğilimleri nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu kapsamda Türkiye’yi nasıl yorumluyorsunuz?
Mimarlık tasarımında; inşaat bilgi modellemesi ‘Building Information Modelling’ ya da 3 boyutlu tasarıma geçiş olarak adlandırabileceğimiz çalışmalar her geçen gün daha çok kabul görüyor ve ana akım haline geliyor. Buna paralel olarak bir de mühendislik alanında 3 boyutlu tasarım gelişti. Bundan sonra belki en yeni ve en ilginç gelişme mimarlık ile mühendisliğin birleşmesiyle söz konusu olan ‘Modal Based Collabration’ (Model Bazlı İşbirliği) olacak. Çünkü; aslında, mimarlar ile mühendislerin birlikte çalıştığı bir dönemdeyiz.
Biz Graphisoft olarak şuna inanıyoruz; tabii ki her disiplin kendi tasarımından sorumlu, yani mimari bir tasarım var bir de yapısal tasarım var. Ama bizim inandığımız bu model üzerinden bilgi paylaşımını mümkün kılmak. Yani mimarlar ile mühendisler arasında bu model bazlı paylaşımın, bilgi akışının sürekli olması. Biz tek modelli kavrama, konsepte inanmıyoruz. Bizim tüm amacımız bu iki model arasındaki eşgüdümün veya koordinasyonun geliştirilmesi ve mümkün kılınması. Şimdiye kadar hep bunu geliştirmek için çalıştık.
Graphisoft, mimar ve mühendislere plan ve proje çalışmaları öncesinde bir altlık oluşturabilmeleri için hazırlamaları gereken analiz çalışmalarına yönelik hizmet veren bir ürün sunuyor mu?
Evet, bu amaçla geliştirmiş olduğumuz 'EcoDesigner' adlı bir programımız bulunuyor. Söz konusu program ısı analizleri için kullanılabiliyor ve 'yeşil bina' uygulamalarına yönelik analizleri gerçekleştiriyor. Bu anlamda, 'EcoDesigner' uygulamasına sahip bir mimarın analiz çalışması için bir takım belgeleri, görselleri ve oranları sisteme girmesi gerekiyor.
Bununla birlikte mühendislik alanına yönelik herhangi bir analiz programımız mevcut değil çünkü söz konusu alan tamamen farklı bir çalışma alanı.
EcoDesigner hakkında detaylı bilgi alabilir miyiz?
EcoDesigner, termal verimlilik analizi yapan bir araç. Programın kullanımı için; öncelikle mimar çok detaylı olmayan, üç boyutlu bir tasarım gerçekleştiriyor. İkinci olarak EcoDesigner’ı aktive ediyor ve bina ile ilişkili bir takım kritik bilgilerin sisteme girişini yapıyor. Örneğin binanın konumuna dair bilgiler gibi, çünkü program hava durumu ya da iklimle ilgili bütün bilgileri kullanıyor. Daha sonra, bir 'ön termal analiz' ortaya çıkıyor.
ArchiCAD adlı programımızda bildiğiniz üzere duvarlar gibi bir takım mimari unsurlar kullanılabiliyor. Şimdi, EcoDesigner ile kullanıcılar bunlara bir takım özellikler ekleyebiliyor. Katman, genel yapı, malzeme gibi özellikler de eklenebiliyor ve termal veriler de entegre edilebiliyor. Daha sonra hazırlanan model EkoDesigner ile test edildiğinde analiz hemen ortaya çıkıyor ve güzel tarafı da; model üzerinde bir takım değişiklikler yapılarak her bir uygulamanın etkisi görülebiliyor. Örneğin program bana; binayı 20 derece güneye doğru çevirdiğimde daha fazla iklimlendirmeye, daha fazla soğutmaya ihtiyacım olacağını veya daha fazla gölge kullanıldığımda soğutma için daha az enerji harcayacağımı gösteriyor. Ya da cam yüzeyde değişiklikler yaparak bunların doğrudan etkisi ölçülebiliyor. Halbuki şimdi nasıl yapılıyor bu? Termal analiz bina hazır olduğunda yapılıyor. Ondan sonra da uzmanlar bakıyorlar, "Ne yapalım? Daha fazla yalıtım yapalım" diyebiliyorlar en fazla. Ama EkoDesigner ile tasarıma gelişim aşamasında, söz konusu testleri yaparak ve analiz çalışmaları ışığında, müdahale etme şansı doğuyor.
Yeni bir özellik ekleneceği zaman yeni bir 'tool' olarak mı eklenecek yoksa ayrı bir program olarak mı sunulacak?
Şu anda sadece ısı yalıtımına yönelik programımız var ama elbette genişletmeyi hedefliyoruz, çalışmalarımız o yönde. Daha profesyonel bir sürüm üzerinde çalışıyoruz. İlerleyen dönemde resmi bir açıklama yapacağız.