Sakarya Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Çerezci, "İnsanlar farkına varmadan elektromanyetik etkilere maruz kalıyorlar. Bunların başında tasarruf ampulü geliyor" dedi.
Elektromanyetik Dalgaların Biyolojik Yapılarla Etkileşim ve Etkileri ile Güvenlik Çalıştayı, Akdeniz Üniversitesi Olbia Salonu'nda yapıldı. Prof. Dr. Osman Çerezci, manyetik alan tartışmalarının kamuoyundaki infialden ötürü baz istasyonu odaklı yapıldığını belirterek, evlerin içerisindeki elektromanyetik yayıcıların göz ardı edildiğini vurguladı.
Çerezci, şunları kaydetti:
"Evlerin içerisinde dikkatsiz kullanım sonucu elektromanyetik dalga yayıcılar var. İnsanlar farkına varmadan elektromanyetik etkilere maruz kalıyorlar. Bunların başında tasarruf ampulü geliyor. Bunlar düşük tavanlı binalarda kullanılırsa insanlar çok şiddetli elektromanyetik dalgaya maruz kalıyor. Çocukların çalışma odalarında tasarruflu ampulleri kesinlikle kullanmayalım. Çünkü çocuklar elektromanyetik dalgaya daha fazla hedef oluyor.
Bilimsel olarak daha fazla etki altında kalıyorlar. Tavan yüksekse tasarruflu ampul kullanılabilir. Bunda bir sakınca yok. Mesafeden dolayı etki alanını indirgemiş oluyor. 2 metrenin altındaki alçak tavanlı binalarda tasarruflu ampul kullanmak riskli. Tasarruflu ampuller 1.5-2 metre uzaktaysa sorun epeyce azalıyor."
Çerezci, tasarruflu ampullerin avizelerde tavana bakacak şekilde yerleştirilmesi gerektiğini, bu şekilde elektromanyetik dalganın tavana çarparak dağılacağı için etkisinin daha az olacağını söyledi.
Tasarruflu ampulün yaydığı radyasyonun 20 santimetrelik alanla 10-15 birim arasında değiştiğini belirten Çerezci, cep telefonda ise bu oranın 15-20 birim olduğunu, baz istasyonundan uzaklaştıkça da 40 birime kadar yükselebildiğini ifade etti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının tasarruflu ampul kullanımını yaygınlaştırmak için başlattığı kampanyanın iyi olmadığını savunan Çerezci, "Belki ekonomik kazanç sağlayacak ama gelecek nesillerin sağlıklı yetişmesi için ortam hazırlamaya çalışıyoruz. Elektromanyetik kirlilik insan sağlığını tehdit eden risk faktörü oluşturuyor" diye konuştu.
"Cep telefonları yumurta pişirmiyor"
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Daşdağ da cep telefonlarının direkt insan vücuduna temas etmesi nedeniyle baz istasyonlarından daha riskli olduklarını savundu.
Cep telefonlarının yoğun kullanıldığı yerlerde daha çok baz istasyonu kurulmasından yana olduğunu belirten Daşdağ, "Baz istasyonlarının az olduğu yerlerde cep telefonları şebekeye bağlanmak için daha çok enerji harcar ve daha fazla radyasyon açığı çıkar. Cep telefonlarının maksimum kapasiteyle çalışmaması için baz istasyonlarının sayısını artırmalıyız. Bu, cep telefonlarının olumsuz etkilerinin azaltılmasında etkili bir yöntem olur" dedi.
SAR değeri düşük telefonlar kullanılmasının yararlı bir korunma yolu olduğunu ifade eden Daşdağ, internette dolaşan bir haberde 2 Rus gazetecinin cep telefonlarıyla yumurta pişirdiğinin iddia edildiğini belirterek, kendi laboratuvarlarında bunu denediklerini söyledi.
Daşdağ, "Ama yumurta pişmedi. Bu nedenle internetteki her habere inanmayın" diye konuştu.
Cep telefonlarının günde 2 saat ve daha fazla kullanımında işitme kaybı, baş dönmesi, bulanık görme ve beyinde hücre ölümlerine neden olduğunu ifade eden Daşdağ, cep telefonu operatörlerinin daha fazla konuşmayı teşvik eden ucuz tarifelerle ilgili düzenleme yapılması gerektiğini savundu.
Daşdağ, "Kampanyalar zararlı. Ucuzlattığınız zaman insanlar daha fazla konuşuyor. Cep telefonunun biyolojik etkileri üzerine Türkiye ve yurt dışında yapılan birçok çalışma var. Radyasyondan korunmada konuşma süresi çok önemli. Kampanyalar cebe yararlı ama sağlığa ne kadar yararlı olduğu tartışmalı" dedi.
Çocuklar risk altında
Boğaziçi Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selim Şeker de elektromanyetik kirliliğin kısa vadede insanlarda baş ağrısı ve asabiyete neden olduğunu, uzun vadede bağışıklık sistemini zayıflattığını ileri sürdü.
Prof. Dr. Şeker, 5 yaşındaki bir çocuğun kafatası çapı ölçüsüyle cep telefonunun yaydığı dalga boyunun aynı ölçüde olduğunu ifade ederek, küçük çocukların cep telefonu kullanmasının doğal gelişimlerini engellediğini söyledi.
Masa üstü bilgisayarların diz üstü bilgisayarlara göre daha az radyasyon yaydığını belirten Şeker, uyurken açık bırakılan televizyonun yaydığı elektromanyetik alanın rüya görmeyi azalttığını ve yüzde yanma hissine neden olduğunu kaydetti.
Cep telefonlarının yaydığı elektromanyetik radyasyon oranının bağlanma aşamasında en yüksek düzeye çıktığını ifade eden Şeker, şöyle konuştu:
"Cep telefonlarının yaydığı radyasyondan korunmak için baz istasyonlarının sayısının artırılması daha doğru bir yöntemdir. Kamuoyunda binalarda kurulan baz istasyonlarına karşı tepki var ama radyasyon yayılım şemasına göre baz istasyonunun bulunduğu bina en şanslı bina. Çünkü baz istasyonundan yayılan dalgalar çevreye doğru genişliyor. Bu noktada en az etkilenen iyi bir yalıtımla baz istasyonunun bulunduğu bina oluyor."