Tarihi Yarımada Lazer Teknolojisiyle Depreme Hazırlanıyor



Akdeniz Üniversiteleri Birliği (UNIMED), Boğaziçi Üniversitesi ve Roma La Sapienza Üniversitesi işbirliğiyle, İstanbul'daki 15 tarihi yapıtın üç boyutlu lazer cihazıyla envanteri çıkarılarak depreme hazırlanacak.
Proje hakkında bilgi vermek ve projede kullanılacak üç boyutlu lazer aygıtını tanıtmak amacıyla düzenlenen basın toplantısında konuşan UNIMED Genel Direktörü Roberto Albergoni, AB fonlarından sağlanan 1.7 milyon euroluk kaynak ile yürütülecek projede, pilot çalışmanın Ayasofya Müzesi'nde başladığını ve Ayasofya'da yapılacak ölçümlerden elde edilecek verilerin Boğaziçi Üniversitesi'nin daha önce yaptığı çalışmalara destek olacağını söyledi.
Albergoni'nin verdiği bilgilere göre bu çalışma sonucu yapıtlara ilişkin bir veri tabanı oluşturulacak, riske karşı bu yapıtların hazırlanması konusunda bilgi alışverişi ve işbirliği sağlanarak daha büyük projelere olanak hazırlanacak.
Proje çerçevesinde yapılan üçboyutlu lazer taramasında birkaç dakika içinde milyonlarca nokta ölçülüyor, çok ayrıntılı bir rölöve çıkarılabiliyor. Yapılan ölçüm, anında bilgisayarın hafızasına alınıyor ve "nokta bulutu" adı verilen bir görüntü elde ediliyor. Binanın yapısal gücü ve depremden nasıl etkileneceğine ilişkin veri sunan bu çalışmayla binadaki en küçük bir oynama bile saptanabiliyor.

Boğaziçi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Günhan Danışman da, amaçlarının yalnızca Ayasofya değil, Suriçi'ndeki bütün yapılar ve anıtlar konusunda veri tabanı oluşturarak depreme hazırlanmak olduğunu söyledi. Danışman, İstanbul'da belirlenen 15 yapıt arasında Süleymaniye Camisi, Fatih Külliyesi, Mihrimah Sultan Camisi, Ahırkapı'daki Köprülü Külliyesi, Sultanahmet Camisi, İslam Eserleri Müzesi ve Arkeoloji Müzesi'nin yer aldığını belirtti.

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Deprem Mühendisliği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özal Yüzügüllü ise, 1989'dan beri Ayasofya Müzesi'nde çalışmalarda bulunduklarını belirterek, bu çalışma ile Ayasofya'nın ayrıntılı bir rölövesinin ortaya çıkacağını söyledi ve 50 metrede bir milimetreden daha az hata yapıldığını vurgulayarak, "İlk ölçümlerden üç ay sonra yeniden ölçüm yapıldığında, bina 1.5-2 milimetre oynamış olsa bile, bu saptanabilecek. Bu ölçümler binanın depreme karşı dayanıklılığının bir ifadesi değil, yalnızca binanın ne kadar deforme olduğunu saptayan bir ölçüm teknolojisi. Bizim daha önceden binaya koyduğumuz hassas sensörler var. Binanın sürekli röntgeni çekiliyor. Bina sürekli gözlem altında. Bu çalışma, sur içindeki bütün eski anıtlar için geçerli olacak" dedi.