İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin, aldığı kararla tarihi yarımadadaki, 10 bin tescilli esere komşu olan yaklaşık 50 bin binada yapılacak güçlendirme, bakım ve onarım projeleri onay için koruma kuruluna gitmeyecek. Hürriyet’te yer alan habere göre, Tarihi yarımadada bina tadilatları ve yenileme çalışmalarının büyük bir bölümü, artık Koruma Kurulu onayına gitmeyecek.
İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, oyçokluğuyla aldığı kararla, Fatih’teki yatırımların ve binaların yenilenmesinin önünü açacak plan notu değişikliğine imza attı. Karar, tarihi yarımadada, 10 bin tescilli eser niteliğindeki yapıların etrafındaki 50 bin binayı ilgilendiriyor.
Yeni düzenlemeye göre, Fatih’te, Kentsel Arkeolojik Sit Alanı ve 1, 2 ve 3. derecede koruma bölgelerinin tamamındaki tescilli yapılar eskiden olduğu gibi Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nca, bunun dışında kalan, tescilli yapılara komşu parsellerdeki yapılar ve tescilsiz yapılar belediye tarafından değerlendirilecek. Bu alanlarda bölgenin mimari karakteri göz önünde bulundurularak, doku bütünlüğünü zedelemeyecek mimari yaklaşımla plan ve plan hükümlerinde belirtilen esaslara göre, ilçe belediyesi uygulama yapacak.
‘Bütün olarak bakılmalı’
AK Partili İBB İmar Komisyonu Başkanı Hadi Diler, kararın, Kültür ve Turizm Bakanlığı Müzeler Müdürlüğü’nün eski eserler ve sit alanlarında Koruma Uygulama ve Denetim Büroları (KUDEB) kurulması ve KUDEB’in görev alanlarını tanımlayan görüşüne ilişkin yazı doğrultusunda alındığını söyledi. Diler, “Karar, Anıtlar Kurulu’na gidecek. Kurul onayladığı zaman yürürlüğe girecek” dedi. CHP’li İBB Meclis üyesi Esin Hacıalioğlu kararın hukuksuz olduğunu öne sürüp, şöyle dedi: “Kılıfı önceden hazırlanmış. Tarihi yarımada bir bütün olarak bakmak zorundasınız, bir tarafına kurul baksın, bir tarafına belediye olmaz.”
‘Kurul yerine KUDEB var’
Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir, tescilli binalara komşu parsellerle ilgili projelerin, belediye bünyesinde oluşturulan ve koruma kurullarında staj gören mimar, şehir plancısı ve arkeologların bulunduğu, bir nevi koruma kurulunun görevini üstlenen Koruma, Uygulama, Denetleme Bürosu (KUDEB) tarafından yapılacağını belirterek, “Artık Koruma Kurulu yerine KUDEB var” dedi. Konuyla ilgili Hürriyet’e açıklamada bulunan Başkan Demir, “Şehrin Anayasası” olarak bilinen koruma planlarında binaların kaç katlı olacağının belli olduğunu, söz konusu düzenlemenin, ekonomik durgunluk yaşanan bir ortamda, tarihi yarımadada turizm yatırımlarının önünü açacağını savundu. Fatih’te 10 bin tarihi bina, etrafında da 50 bin tescilsiz bina bulunduğunu belirten Başkan Demir şunları söyledi: “Tescilsiz yapılarla ilgili projelerin hepsi, komşuluktan dolayı kurula gidiyordu. Bir proje, kuruldan en az 3 senede çıkıyordu. Kurul onayı olmadan işlem yapılamadığı için Fatih’e yatırımcı gelmiyordu. Ekonomik krizin olduğu bir dönemde, yatırımcıları tarihi yarımadaya davet ediyoruz. Her konuda desteğe hazırız.”
Şehir plancıları: kanuna aykırı
Akif Burak Atlar (TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Sekreteri): “Değişiklikle Koruma Kurulu devre dışı bırakılmak isteniyor. Bu yetki devri hukuken plan notu değişikliğiyle sağlanamaz. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na göre, tescilli yapı bulunan parsellere komşu parsellerde de tescil dışı olsa bile Koruma Kurulu yetkilidir. Plan değişikliği Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na aykırı düzenlenmiştir.”
Yeni plandaki değişikliklerden bazıları
Yeşil alanlar ve ağaçlar: Plandaki tescilli anıt ağaçlar korunacak, tespiti yapılan nitelikli ağaçlar ilgili kurum tarafından incelenecek. Gerekli ise ilgili komisyon kararı ile anıt ağaç tescilinin yapılması sağlanarak korunacak.
Yeraltı otoparkları: Tarihi yarımada planlarına göre, UKOME ve ilgili kurum görüşleri alınarak, arkeolojik kalıntı ve buluntuya rastlanmaması halinde kamuya açık yeraltı otoparkları yapılabilecek. Yol, meydan ve yeşil alanların altında da yeraltı otoparkları inşa edilebilecek. Korunması Gerekli Kültür Varlığı parsellerinde ise yapılamayacak.
Elektrik direkleri: Kentsel dokuyu, sokakları ve silueti etkileyen aydınlatma amaçlı elektrik direkleri hariç, demir, beton elektrik ve telefon direkleri kaldırılarak tesisat yeraltına alınacak. Cadde ya da sokak cephelerinde, sokak silueti dikkate alınarak, açık ya da kapalı cumba yapılabilecek.