Üsküdar’da bulunan, 1650-51 yıllarında yapılan Şeyh Devati Efendi Camii’nin duvarı delinerek klima asıldı. Üsküdar sahilinde bulunan ve simge camilerinden biri olan Mirimah Sultan Camii’ne de klima konuldu. Yapımı 1548 yılında tamamlanan camiinin arka tarafında bulunan duvarlarında 5 ayrı klima motoru var. Kanuni Sultan Süleyman'ın, babası Yavuz Sultan Selim’in için 1521 yılında yaptırdığı Fatih’teki Yavuz Sultan Selim Camii içindeki Yavuz Sultan Selim Türbesi’nde de klima bulunuyor.
Doğalgaz saati bağladılar, klima taktılar, kümes kurdular
Fatih’te Hiram Ahmet Paşa Camii’nin durumu ise diğerlerinde daha kötü halde. Bizans İmparatorluğu döneminde 7. yüzyılda kilise olarak inşa edilen yapı, 1586 yılında Hiram Ahmet Paşa tarafından camiye çevrildi. Küçük olan yapıda 2 farklı noktada 3 ayrı klima bulunuyor. Bunun yanı sıra caminin duvarına monte edilen doğalgaz saati ve bitişiğinde bulunan tavuk kümesinin oluşturduğu tablo içler acısı durumda.
DHA’da yer alan habere göre; camilerdeki bu durumu değerlendiren tarihçi yazar Mehmet Dilbaz, şunları söyledi: “Son zamanlarda tarihi camilere, klima takma sevdası türedi. Bu tarihi yapılar zaten taş yapı, yığma taş sistemi olduğu için kışın sıcak, yazın serin oluyorlar zaten. Ekstra bir ısıtma ya da soğutma tertibatına normalde ihtiyaç yok. Bu bir salgın halinde İstanbul başta olmak üzere Edirne ve Bursa’daki pek çok tarihi esere sirayet etti. Bunlar tarihi eserin duvarlarına takılırken hem duvarlarına zarar veriyor, hem de klimanın boruları bu tarihi yapıların içine girerken orijinal 400-500 yıllık hatta Hiram Ahmet Paşa Camii’nde olduğu gibi 1300-1400 yıllık tarihi bir yapının duvarları deliniyor ve içine klima takılıyor. Bu ciddi bir sıkıntı, ehlikeyiflik meselesi haline geldi. Böyle bir şeye ihtiyacımız yok. Tarihi eserlere bu bağlamda zarar vermememiz gerekiyor.”
Cemaat arasında para toplanıp izinsiz klima takılıyor
Mehmet Dilbaz, “Yavuz Sultan Selim Han’ın türbesi İstanbul’un en önemli tarihi eserlerinden birisi. Çünkü Yavuz Sultan Selim bizim için çok önemli bir tarihi karakter. Fakat kendisinin de türbesine klima takılması yaklaşık 4-5 yıldır süren bir süreç. Bununla ilgili bazı yazışmalar da yaptık ama klima bir türlü sökülmedi. Bu tarihi eserlerin teknik olarak klimaya ihtiyacı yok. Herhangi bir zorunluluk kaynaklı bir şey olsa, yapı içerisine özel iklimlendirme sistemleri kuruluyor. Avrupa’da bu böyle yapılıyor. Avrupa’da bu bağlamda hiçbir 400 yıllık, bin yıllık bir yapıda böyle bir klima görme ihtimaliniz yok. Ama bizde bir moda haline geldi. Ve neredeyse cami cemaati arasında para toplayarak kendi kafasına göre herhangi bir kurumdan izin almadan bu tarihi yapılara klima takıyor. Buna bir ‘dur’ denilmesi gerekiyor.” diye konuştu.
