Tarihi Binadan Geriye Sadece Enkaz Kaldı



Bodrum'un Ortakent beldesinde, üniversitenin envanter araştırmasında farkedilen en az bin yıllık tarihi hamam, kimliği belirsiz kişiler tarafından yıkıldı. Tapu kayıtlarında incir tarlası olarak görülen araziye ihbar üzerine gelen müze görevlileri, tarihi binanın enkazıyla karşılaştı ve savcılığa suç duyurusunda bulundu. Beldenin Hıral mevkiinde bulunan ve Bizans dönemine ait olduğu tahmin edilen yapının yıkıldığını farkeden yöre sakinleri, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü'ne ihbarda bulundu.

Müzeden gelen görevlilerin yaptığı inceleme sonucunda molozların altından Bizans döneminde kullanılan, hypokaost sistemi olarak adlandırılan hamam ısıtma sistemine ait tuğla parçalarının yanı sıra yıkılan tarihi yapıya ait olduğu tahmin edilen taşlar, taban ve çatı kiremitleri, mozaik parçaları ve anfora ağızları bulundu.

Kilise gibiydi

İnceleme yapan ve buluntuların fotoğraflarını çeken arkeologlar Emre Savaş, Güner Özler ve Ece Benlibağcı tutanak tutarak Ortakent Belediyesi'ne, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'na durumu bildirip Cumhuriyet Savcılığı'na suçduyurusunda bulundu. Yöre sakinlerinden Nazmi Özcan, Halil Şensoy ve Süleyman Seçer, bazı kişileri sık sık bu tarihi yapının çevresinde gördüklerini, ancak yerleşim alanının dışında olduğu için kontrol edemediklerini söyledi. Yaklaşık bir ay sonra gittikleri Hıral mevkiinde tarihi yapının yerinde olmadığını farkettiklerini belirten Süleyman Seçer, arkeologlara "Arazide dozer gördük. 'Tarihi yapıya dikkat edin' diye uyardık.  Yanıt vermediler. Yapıyı muhtemelen bir gecede yıkmışlar. Biz çocukluğumuzdan beri bu binayı biliriz ve 'gavur yapısı' deriz. Küçük kilise gibi bir yapıydı. Ayrıca yolu da mozaikle kaplıydı" dedi. Rahatsızlığı nedeniyle tedavi gören arazi sahibi Hüseyin Kösedağ'a ise ulaşılamadı. Tarihi binayı kimin, neden yıktığı ise anlaşılamadı.

"Hesap versinler"

Muğla Üniversitesi Karya Araştırma ve Uygulama Merkezi Başkanı Prof. Dr. Adnan Diler ve ekibi tarafından yapılan kültür varlıkları envanter çalışması sırasında farkedilen hamamın son fotoğrafları, eldeki tek kanıt olurken binanın yıkılması üzüntü yarattı. Prof. Dr. Adnan Diler, bir süre önce fotoğraflayarak belgeledikleri tarihi eserin yıkılmasına çok üzüldüğünü ifade ederek, "Bina tescilli değil. İncelememiz sırasında biz farkettik. Bizans dönemine ait bir hamam olduğunu tahmin ettik. Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'na, tescili için başvurduk. Yıkıldıktan sonra bulunan Bizans dönemi ısıtma sistemine ait parçalar, bu tahminimizi doğrular nitelikte. Bunu yıkanlar hesap vermeli. Günümüze kadar ayakta kalabilmiş eserlerin bu kadar kolay yok edilmesini anlamak mümkün değil" dedi.

"Ağır cezada yargılanabilirler"

Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Müdürü Yaşar Yıldız, hamamla ilgili kendilerine ulaştırılan tutanakları Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'na, jandarma, savcılı ve Ortakent Belediyesi'ne ilettiklerini, belediyeyi, bölgede hiçbir tasarrufa gidilmemesi konusunda uyardıklarını söyledi. Yıldız, "Tescilsiz de olsa kişilerin müzeye, kurula tarihi binayla ilgili haber verme zorunluluğu var. Hamamı yıkanlar, ağır cezada dahi yargılanabilir" dedi.

İncir tarlası olarak kayıtlıydı

Hamamın bulunduğu, tapuda incir tarlası olarak kayıtlı 6 bin 847 metrekarelik arazinin sahibi Hüseyin Kösedağ'ın, 2159 parsel numaralı yeri 2007 yılında satın aldığı ve tapu kayıtlarında üzerinde tarihi eser olduğuna dair kayıt bulunmadığı öğrenildi. Karya Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde görevli Arkeolog Tümay Doğru da yaptığı açıklamada Prof. Dr. Adnan Diler'in bir süre önce Bizans hamamını fotoğraflayarak belgelediğini belirtti ve binanın tescil edilmesi için girişimlerde bulundukları sırada yıkıldığı haberini aldıklarını ifade etti.