Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Savaş Ayberk, Türkiye’de tehlikeli atıkların yüzde 50’sinin su ve toprağa atıldığını söyledi. Ayberk, bu kirlilikten kurtulmak için Türkiye’nin 7 bölgesinde acilen bertaraf tesisleri kurulması gerektiğini söyledi.
Türkiye, tehlikeli atıkları 2006 yılında Tuzla’da çıkan zehirli varillerle tanımaya başladı.
O gün medyanın konu üzerine hassasiyetle durması sonucu fabrikalar tehlikeli atıklarını bertaraf etmek için Türkiye’nin ilk tehlikeli atık bertaraf şirketi olan İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme AŞ’ye (İZAYDAŞ) yöneldi. Gelen yoğun talepler üzerine İZAYDAŞ ancak 1 yıl sonrasına randevu vermeye başladı. Geçen süre içinde konu gündemden düşünce, talepler de azalmaya başladı. Daha önce 1 yıl sonrasına randevu veren İZAYDAŞ şu an yüzde 80 kapasite ile çalışıyor.
Talep azalmasında Çevre ve Orman Bakanlığı’nın çimento fabrikalarına da tehlikeli atık bertaraf lisansı vermesi etkili oldu. Uzmanlar tehlikeli atıkların büyük bir kısmının doğaya atıldığını iddia ediyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK)’nun resmi verilerine göre Türkiye’de yılda 1 milyon 120 bin ton tehlikeli atık çıkıyor. İZAYDAŞ’ın yıllık tehlikeli atık bertaraf etme kapasitesi ise 35 bin ton... Prof. Dr. Ayberk ise rakamın bildirilen kısmı olduğunu, gerçeğinin 2 milyon tonun üzerinde olduğunu savunuyor. Ayberk, iddiasını şu sözlerle dile getiriyor: "İZAYDAŞ kurulmadan önce tehlikeli atıklar nereye gidiyorsa şimdi de oraya gidiyor. Denizlere, göllere, derelere atılıyor ve toprak altına konuluyor. Bu da zamanla bize zehir olarak dönüyor."
Türkiye’nin sanayileşmede hızla ilerlediğine dikkat çeken Ayberk, buna paralel olarak atıkların bertarafı konusunda önlem alınmadığına dikkat çekiyor.
Ayberk, Türkiye ekonomisi ve ortaya çıkan atıklar konusunda şu değerlendirmede bulunuyor:
"Türkiye ekonomisi hızla ilerleme kaydediyor. Dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi konumunda. Uçak yapacak konuma geldi. Bunlar güzel gelişmeler. Ama buna bağlı olarak tehlikeli atık bertaraf konusunda bir çalışma yok. Fabrika yapıyoruz ama pisliğini temizleyecek bir çalışma yapmıyoruz. Bunun için acilen Türkiye’nin 7 bölgesinde büyük kapasiteli ve son teknoloji ile donatılmış tehlikeli atık bertaraf şirketi kurulması gerekiyor."
Türkiye’nin ilk tehlikeli atık bertaraf şirketi olan İZAYDAŞ, yıllık 35 bin ton tehlikeli atık bertaraf ve 60 bin ton da depolama kapasitesine sahip. İZAYDAŞ’ın kapasitesini 2011 yılı içerisinde yüzde 50 artıracaklarını belirten İZAYDAŞ Genel Müdürü Muhammet Saraç, 2011 yılında sanayi sektöründe faaliyet gösteren firmalar ile bire bir görüşülerek firmaların verdiği atık miktarına göre özel fiyat uygulamaları yapılacaklarını ifade ediyor.