TMMOB Mimarlar Odası, 22 Mart Dünya Su Günü’nde bir açıklama yaparak sulak alanlarda ve sürdürülebilir kullanım bölgelerinde yapılaşmanın önünü açacak yönetmelik değişikliğine dikkat çekti. TMMOB Mimarlar Odası’nın açıklaması şöyle:
Sulak alanlar, sahip oldukları biyolojik çeşitlilik nedeniyle ülkemizin doğal zenginlik müzeleri olarak kabul edilen, doğal ve ekonomik işlevleriyle ekosistem açısından en değerli varlıklarıdır. Sulak alanlar, tabii filtre görevi görerek temizlenen su ile yeraltı su kaynaklarının yenilenmesini ve tekrar kullanıma hazır hale gelmesini sağlamakta, taban suyunu dengeleyerek ve sel sularını depolayarak taşkınları kontrol etmektedir. Ayrıca kıyılarda deniz suyunun girişini önleyerek, bölgenin su rejimini düzenleyen, kuşlar, balıklar, memeliler gibi yüzlerce hayvan türüne ev sahipliği yapan ve yaban hayat için hayati öneme sahip alanlardır.
Küresel ısınma ve iklim krizi nedeniyle mevcut tatlı su kaynaklarının hızla tükenmesinin, su ve su ürünleri ile sucul ekosistemlerin korunmasının en önemli gündem maddesi olduğu günümüzde, sulak alanların bilimsel yöntemlerle korunması ve geleceğe sağlıklı şekliyle aktarılabilmesi ulusal bir güvenlik konusu olmaktadır.
Ülkemizde sulak alanlar, kurutma, taşkın önleme, doğal su rejimine müdahale gibi birçok nedenle hızla yitirilmektedir. Bu olumsuz sürece karşın, Resmi Gazetede 19 Mart 2021 tarihinde yayımlanan “Sulak Alanları Koruma Yönetmeliği”nde yapılan değişiklikle sulak alanlarda ve sürdürülebilir kullanım bölgelerinde yapılaşmanın önü açılmaktadır.
Yapılan birinci değişiklikle, zorunlu altyapı projeleri haricinde, kamu yararı kararı bulunan altyapı projelerine, hazırlanacak “Ekosistem Değerlendirme Raporu” doğrultusunda, ekosistem bütünlüğünü telafi edici tedbirlerin alınması şartıyla Bakanlıkça izin verilecektir.
Yapılan ikinci değişiklikte ise, “sulak alanlarda, Bakanlığa tahsis edilen yerlerde koruma, yönetim, işletme, tanıtım, sportif, eğlenme, dinlenme ve benzeri hizmetler için gerekli altyapı, üstyapı ve diğer tesisler Genel Müdürlükçe yapılır veya yaptırılır” denilmektedir. Sulak alanlarda yapılacak söz konusu tesislerin işletilmesi ve/veya işlettirilmesi Genel Müdürlük tarafından gerçekleştirilecektir.
Söz konusu değişikliklerle tanımlanan “sulak alanlar” bütün sulak koruma bölgelerini kapsamaktadır. Sulak koruma alanlarında yönetim, işletme, tanıtım, sportif, eğlenme, dinlenme ve benzeri tesislerin yapılması, sulak alanların yapıya açılmasını, doğal varlıkların talan edilmesini ve bu alanlarda yağmanın önünün açılmasını beraberinde getirecektir.
İklim krizinin dünya ölçeğinde sinyal verdiği ve geri dönülemez noktalara vardığı günümüzde, geleceğimiz açısından hayati öneme sahip olan orman ve tarım alanlarına, sulak alanlara, meralara rant aracı olarak bakılması, bu değerli doğal varlıkların yapılaşmaya açılması ortak geleceğimiz açısından kabul edilemez.
Ekolojik dengeleri ve ekosistemi bozacak olan bu rant sürecinin toplum yararı adına takipçisi olacağımızı değerli kamuoyu ile paylaşırız.