AKP iktidarı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) İstanbul’da büyük tartışmalara neden olan milyon dolarlık projeleri meslek örgütleri ve sivil toplum kuruluşlarının çabalarıyla birbiri ardına yargıdan döndü. İstanbul’un tarihi ve kültürel silüetini yok edecek projelerden Haydarpaşa Manhattan, Galataport, Zeyport projeleri daha planlama aşamasında yargıya takıldı. İBB’nin mali krizi aşması için satışa çıkardığı Levent’teki İETT arazisi, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın Karayolları arazisi satışları Danıştay engeline takıldı.
Ofer eli boş döndü
İhalesi İsrailli İşadamı Sami Ofer ve eski Başbakan Mesut Yılmaz’ın yeğeni Mehmet Kutman’ın konsorsiyumu tarafından alınan Galataport ihalesi İBB’nin yargı engeline takılan projelerinden biri. Galataport olarak da bilinen ve İstanbul Beyoğlu Salıpazarı bölgesinde kruvaziyer yat limanı yapılmasına ilişkin plan değişiklikleri, Danıştay 6. Dairesi’nin yürütmeyi durdurma kararıyla engellendi.
Zeyport’ta davalar sürüyor
İstanbul Defterdarlığı’nın, Zeytinburnu Kazlıçeşme Mahallesi’nde 1.4 milyon metrekare alana yat limanı yapılması için 2006’da açtığı ihaleyi Rönesans-Koçhan ortaklığı kazandı. Mimarlar Odası, imar planlarını yasaya aykırı olduğunu gerekçesiyle projeyi yargıya taşıdı. Tuna Örkmes adlı bir yurttaş da inşaatın yapılacağı alanın Yedikule tarihi surlarını kapsadığı gerekçesiyle Danıştay’a ikinci bir dava açtı. Danıştay, iki davada da yürütmeyi durdurma kararı verdi. Mahkeme, imar planlarını yapan bakanlığın savunmasını istedi. Savunmanın ardından Danıştay, planların iptal edilip edilmeyeceğine karar verecek.
Danıştay vize vermedi
Zincirlikuyu’daki Karayolları 17. Bölge arazisine ilişkin imar planları da yargı engeline takıldı. TMMOB’a bağlı bir dizi meslek odası 2006’da Özelleştirme Yüksek Kurulu’nca (ÖYK) onaylanan 1/5000 ölçekli koruma amaçlı nâzım imar planı değişikliğinin iptaline ve yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmesi istemiyle Danıştay’da dava açtı. Danıştay 6. Dairesi, özelleştirmenin durdurulmasına “oybirliğiyle” karar verdi.
Likör arazisi temyiz yolunda
İstanbul 10. İdare Mahkemesi, Şişli’deki eski Likör Fabrikası arazisi ile ilgili nâzım imar planı değişikliğine ilişkin yürütmeyi durdurma kararı verdi. Mahkeme, Aşçıoğlu, Ofton, Meydanbey, Omak İnşaat ortak girişiminin ihalesini aldığı arazi için Mimarlar Odası TOKİ aleyhine yaptığı başvuruyu kabul etti. Mahkeme, “Üst ölçekli imar planları gözetilmeksizin hazırlandığı, parsel düzeyindeki yapılan imar plan değişikliklerinin 1/5 bin ölçekli plan ile yapılmasının 3194 sayılı İmar Kanunu’na ve 5162 sayılı Toplu Konut Kanunu’na aykırı olduğu” gerekçesiyle yürütmeyi durdurdu.
Haydarpaşa Manhattan’a Durdurma
Haydarpaşa bölgesinde yeni düzenleme için ilk girişim 2003’te TCDD’den geldi. 2005’te çıkarılan yasayla 5 milyar dolarlık “Haydarpaşa Manhattan” projesi gündeme getirildi. İBB’nin projeyi inkâr etmesine karşın, araziye ilişkin çalışmalar Çalık Grubu tarafından hazırlandı. 2006’da Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu bölgeyi SİT alanı ilan etmesine karşın karar 6 ay süresince Resmi Gazete’de yayımlanmadı. TCDD yönetimi kurul kararının iptali için 3 kez dava açmasına karşın mahkeme itirazları kabul etmedi. 24 Temmuz’da TBMM’de kabul edilen yasayla TCDD’ye ait taşınmazların Özelleştirme İdaresi’ne teslim edilmesi kabul edildi. Danıştay 10. Dairesi’nin TCDD’nin statüsünü değiştiren kararın yürütmesini durdurmasıyla projenin uygulanması engellendi.
Levent'teki İETT Arazisi Şeyh'e ‘Kısmet’ Olmadı
İBB’nin Levent’teki İETT garajı arazisi Dubai Şeyhi El Makdum’a “kısmet” olmadı. Şeyh Maktum’un şirketi Sama Dubai, Mart 2007’de araziyi satın aldı. Ancak, Mimarlar Odası satış sonrasında ihalenin yapıldığı parselin kamu ve park alanı olduğu gerekçesiyle 2006`da yürütmenin durdurulması ve planın iptali istemiyle İstanbul 7. İdare Mahkemesi`ne dava açtı. Oda, ihale sonrası açtığı davayla da ihalenin iptalini istedi. Sama Dubai, süren davalar nedeniyle ödemeyi yapmadı.