Hint okyanusunda 9.0 büyüklüğündeki depremin ardından meydana gelen tsunami felaketinin üzerinden bir yıl geçti. Bugün, felakette ölen 216 bin kişi anılıyor.
Endonezya'nın Sumatra adası açıklarında meydana gelen 9.0 büyüklüğündeki depremin ardından gelen tsunami dünyayı, tarihinin en büyük felaketlerinden biriyle başbaşa bıraktı. Dev dalgalar, Endonezya, Hindistan, Sri Lanka, Maleyza, Tayland, Maldivler, Myanmar ve hatta Doğu Afrika kıyılarına kadar ulaştı. Hint Okyanusu 216 bin kişiyi yuttu.
Felaketten kurtulanlar ise şansıydı belki, ama pek çoğunu zor bir hayat bekliyordu. Onlar hem yakınlarını kaybetiller, hem de evsiz kaldılar.
Yaralar sarılamadı
Tsunaminin ardından felaket bölgelerine, dünyanın dört bir yanından maddi yardım yağdı. Ancak bir yıl sonra göstergeler, yaraların sarılamadığını gösteriyor. Uluslararası yardım örgütü Oxfam'ın raporuna göre, tsunami 1 milyon 800 bin kişiyi evsiz bıraktı. Bunların sadece yüzde 20'sine daimi konut sağlanabildi. Raporda, diğer felaketzedelerin hayatlarını çadır, baraka ve diğer geçici sığınaklarda sürdürdüğü belirtildi. Oxfam'ın raporunda, tsunaminin en fazla can aldığı Banda Aceh'te 120 bin kişinin yaşadığı yerleşim bölgesinin sular altında kaldığı hatırlatıldı.
Oxfam, Endonezyalı yetkililerinden aldığı bilgiler doğrultusunda, ülkede asgari 80 bin daimi sığınaktan 18 bin 149'unun tamamlandığını, Sri Lanka'da ihtiyaç duyulan 78 bin evden 5 bininin inşa edildiğini ve Hindistan'da planlanan 130 bin konuttan sadece bininin yapıldığını belirtti.
Raporda tsunaminin en büyük zararı verdiği Endonezya, Sri Lanka ve Hindistan'da felaketzedelere daimi ev tahsis edilmesinde önde gelen engelleyici faktörler, yapı malzemesinin yetersizliği, hükümetlerin kararsızlığı, toprak üzerindeki hak tartışmaları ve ulaşımda zorluklar olarak gösterildi.
Oxfam yapılan yardımların büyük bölümünün de toprak ve iş sahiplerine gittiği tespitini yaparak, fakirler yararlanamadı ifadesini kullandı.
Endonezya'da anma törenleri
Felakette ölen 216 bin kişiyi anmak için başta Endonezya olmak üzere felaketin vurduğu ülkelerde binlerce kişi plajlarda ve toplu mezarlarda düzenlenen anma törenlerine katıldı.
Endonezya'nın felaketten en çok etkilenen Banda Aceh eyaletinde düzenlenen törende bir yıl önce tsunaminin meydana geldiği anda, felakette hayatını kaybedenler için bir dakikalık saygı duruşu yapıldı. Tsunamiden kurtulanlar ise, yaklaşık 47 bin kişinin gömüldüğü toplu mezara giderek dua etti.
Birçok kişi cesedini bulamadığı yakınlarının bu mezarlarda gömülü olduğuna inanıyor. Tayland'daki törenlere, tsunami felaketinden kurtulan birçok batılı turist katıldı. Hindistan'da, beyazlar giymiş çocuklar, dev dalgalar sonucu binlerce kişinin öldüğü bir caddede yürüyüş yaptı.
Tsunaminin vurduğu an...
Güney Asya'da 26 aralıkta meydana gelen 9.0 büyüklüğündeki deprem ve ardından meydana gelen tsunamide kaybolan hayatların sayısı ölü ve kayıplarla birlikte 288 bin olarak ifade ediliyor. Gerçek rakamsa hiçbir zaman bilinemeyecek, çünkü birçok ceset kayıp ve tsunaminin etkilediği bölgelerde nüfus bilgileri de yok oldu.
Felaketin verdiği zarar can ve mal kaybıyla sınırlı değil. BM Çevre Programı, tsunami felaketinin Endonezya'da çevreye verdiği zararın 675 milyon dolar olduğunu açıkladı. Felaketin ardından mercan resifleri, mangrovlar (tropikal bir ağaç) ve ekili alanların zarar görmesiyle 675 milyon dolarlık hasar meydana geldi. Endonezya kıyılarındaki doğal ortam bozulduğu için ekosistemin işlevi de kayboldu.