Fotoğraf: Hakan ŞAHİN / AA
Mimar Sinan'ın yaptığı Selimiye Camisi'ndeki mermer sütunda yer alan ''ters lale'' figüründen yola çıkan Edirne Belediyesi, kentin çeşitli yerleri ve cami etrafını lalelerle süsledi.
Edirne Belediye Başkanı Hamdi Sedefçi, Selimiye Camisi'nin müezzin mahfilindeki 400 yıllık ters lale figürünü, kentin güzel görünümü için peyzajda da kullandıklarını söyledi.
Özellikle Selimiye Camisi etrafına olmak üzere kentin çeşitli yerlerine 150 bin kök lale dikildiğini bildiren Sedefçi, şöyle konuştu:
''Edirne'de 150 bin kişi yaşıyor, her vatandaşımız için bir lale diktik. Selimiye Camisi'ndeki ters lale figüründen esinlenerek, diktiklerimizden bine yakınının ters lale olmasını tercih ettik. Edirne lalesiyle, ters lalesiyle, baharda başka güzel. Efsaneler ve söylenceler kentine, Mimar Sinan'ın başyapıtı Selimiye Camisi'nin bulunduğu ve gelin kız gibi süslediğimiz Edirne'ye, yerli ve yabancı tüm konukları bekliyoruz.''
Ters Lale Efsaneleri
Edirneli tarihçi-yazar Oral Onur da müezzin mahfilindeki mermer sütunda yer alan ters lale figürüyle ilgili değişik efsanelerin bulunduğunu bildirdi. Selimiye Camisi'nin çinilerinde 120 çeşit lale motifi olduğunu anlatan Onur, şöyle devam etti:
''Bunlardan biri de mermere işlenmiş. Ancak bu lale motifinin bulunduğu sütun ters konulmuş. Halk arasında, mermer sütundaki lale yere kadar inerse kıyamet kopacağı inancı yaygın. Selimiye Camisi'ni ziyarete gelenler önce bu ters lale motifini görmek istiyor. Özellikle kadınlar lale motifine el sürerek dilekte bulunuyor. Ters lale motifi, o dönemde ustaların bıraktığı işaretlerden biridir.''
Eski Selimiye Cami müezzinlerinden olan ve uzun yıllar camide tanıtım görevlisi olarak çalışan Nadi Ersoy ise Selimiye Camisi'nin yapıldığı yerde lale bahçesi bulunduğu, bahçe sahibinin yerini vermemesi nedeniyle ''ters lale'' figürünün yapıldığının rivayet edildiğini söyledi.
Kıbrıs'ı fethinin anısına 2. Selim'in, eski payitaht Edirne'de kente hakim bölgede heybetli cami yapılması emrini vermesinin ardından 80 yaşındaki Mimar Sinan, daha sonra ''ustalık eserim'' diyeceği camiyi yapmak için uygun alan aramaya başladı.
Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde ''Kavak Meydanı'' olarak andığı Edirne'ye hakim alan, Mimar Sinan'ın ''4 minareli ve kubbesi Ayasofya'yı dahi geçecek'' diye tasarladığı cami için çok uygundu. Lale bahçesi olan yerin sahibi yaşlı kadın, arsasını önce vermek istemedi. Daha sonra yetkililerin de araya girmesiyle zor da olsa, araziyi vermeyi kabul etti. Yaşlı kadının camide lale figürünün bulunması şartı kabul edilerek, Selimiye Camisi'nin yapılacağı alan alındı. Söylencelere göre, bu nedenle Mimar Sinan da söz verildiği gibi laleyi ustalık eserinde işledi. Ancak bir farkla, yaşlı kadının inatlaşmasının simgesi olan lale, ters olarak müezzin mahfilinin sütununda yer aldı. Ters lale figürü, 436 yıldır adeta ''yaşlı kadının inadını'' simgelercesine sütunda duruyor. (AA)