Mimar Sinan'ın 'kalfalık eserim' diye nitelediği, dünya mimarisinin en seçkin eserlerinden biri olan Süleymaniye Camisi, 454 yıllık tarihinin en kapsamlı restorasyonundan geçiyor. Çalışmaların yıl sonunda bitirilmesi hedefleniyor.
AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, Vakıflar 1. Bölge Müdürlüğü'nün, Roma, Bizans, Osmanlı imparatorluğunun birbirlerinden devşirdikleri kültür mirası üzerinde bulunan İstanbul'un, 2010 Avrupa Kültür Başkenti olma hazırlıkları kapsamında, 2007 yılında başlattığı Süleymaniye Camisi'ndeki restorasyon çalışmaları sürüyor. Gür Yapı İnşaat tarafından başlatılan restorasyonun, bu yıl 10 Temmuz'da tamamlanması gerekiyordu. Ancak restorasyon sırasında çıkan acil ve incelenmesi gereken durumlar sebebiyle hedef tutmamıştı.
Vakıflar Bölge Müdürlüğü yetkilileri, camide çok ciddi ve büyük çaplı bir restorasyon programı sürdürüldüğünü, dertlerinin hızlı ve aynı zamanda doğru restorasyon yapmak olduğunu belirterek, restorasyonun İstanbul'un Avrupa Kültür Başkenti olduğu bu yıl içinde tamamlanması ve caminin ibadete açılmasını hedeflediklerini ifade etti.
Neler yapıldı?
Vakıflar 1. Bölge Müdürlüğünden alınan bilgiye göre, en son yaklaşık 50 yıl önce kapsamlı bir restorasyon geçiren Süleymaniye Camisi, zaman içinde cami kullanıcıları ve dernek yetkililerinin camiyi kurtarmak adına yaptıkları ufak tefek tadilatlar dışında onarım geçirmedi. Çevre faktörleri, yanlış malzeme kullanımları, zamanla özgün malzemede olumsuz etkilere yol açtı.
Çalışmalar kapsamında camide revaklı avlu, minare ve dış avlu duvarlarında cephe temizliği yapıldı. Daha önceki onarım çalışmalarında yapılan çimento esaslı imitasyonlar söküldü, yerine eserin özgün haline uygun, küfeki taşı kullanılarak cephe düzenleme çalışmaları gerçekleştirildi.
Revaklı avlu ve cami kubbelerinde yapılan araştırma raspalarında alt dönem kalem işleri bulundu. Camide çimentodan arındırılan bölgelere horasan sıva uygulandı.
Çimentodan arındırma çalışmaları sırasında caminin fil ayaklarında, 454 yıl önce yapılan orijinal İznik çinileri ortaya çıkarıldı. Yapılan kalem işi araştırma raspaları sırasında pandantiflerde ortaya çıkartılan klasik dönem kalem işlerinin tespiti, korunması ve eksiklerinin giderilmesine yönelik sanat tarihçileri tarafından çalışmalar devam ediyor.
Fil ayaklarında çiniler bulundu
Süleymaniye Camisi'nin 53 metre yüksekliğinde, 26,5 metre çapındaki ana kubbesini taşıyan dört fil ayağında yapılan restorasyon sırasında, tesadüfen yüzlerce yıllık olduğu tahmin edilen çiniler bulundu. Çinilerin konservasyonuna yönelik teknik raporlar hazırlandı ve çalışmalara başlandı.
Ana kubbede bulunan ahşap kasnağın konsolidasyonu yapılarak, altın varağı yenilendi. Cami içerisinde bulunan hat levhalar, uzman bir hattat tarafından incelenerek raporlandırıldı ve restorasyona alındı. Caminin cümle giriş kapılarındaki eksik mermer mukarnasların imalatına başlandı.
İstanbul'un silüeti düzeltildi
Süleymaniye Camisi'nin, vatandaşların daha çok ''kuru fasulyeciler'' diye tarif ettiği taraftaki üç şerefeli minaresinin külahı, cami koruma derneği tarafından yanlış malzeme kullanılarak yapılan onarımda eğrildi. Restorasyon sırasında minarenin ahşap külahı söküldü, yerine özgün oranda ve özgün malzeme kullanılarak yeniden külah yapıldı. Daha sonra külah kurşunla kaplandı ve minareye takıldı. Böylece, minarenin külahındaki eğrilik giderilerek, İstanbul'un silueti de düzeltilmiş oldu.
Bu arada, iki minarenin yıllar içinde harap olan ve küfeki taşından yapılan 4 korkuluğu da onarıldı. Minarelerin bakır alemleri indirildi, temizlik ve onarımlarının yapılmasının ardından altın ile varaklanarak, yerlerine takıldı.
Kündekari bölümler onarıldı
Revaklı avluda bulunan mermer alemlerin eksik parçaları özgün yapısına uygun olarak yenilendi.
Revaklı avlu kubbeleri, minareler ve saçaklarda kurşun örtünün değişimi tamamlandı.
Cami içerisinde bulunan tüm kündekari kepenkler ile cami ana girişlerinde bulunan müzeyyen kündekari kapılar itina ile söküldü, böceklenmeye karşı ilaçlandı ve onarıldı.
Cami zemin kat pencere nişlerinde bulunan mermer mozaiklerde zamanla oluşan eksiklerin tamamlanmasına, mahfil katındaki eksik kündekari kepenklerin imalatına başlandı.
Ana kubbesinde statik güçlendirme yapıldı.