Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yayımlanan "Atık Getirme Merkezlerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Sıfır Atık Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar" kapsamında, tek kullanımlık bardak, tabak gibi ürünler ile plastik kullanımının azaltılması amaçlanıyor.
Bakanlığın 2019'daki Sıfır Atık Yönetmeliği'nde öngörülen "plastik kullanımının azaltılmasına, gıda ve tekstil atıklarının önlenmesine, kaynağında ayrı biriktirilmesine ve vatandaşların atıklarını bırakabilecekleri atık getirme merkezlerinin teknik özelliklerine" ilişkin kapsamlı ve açıklayıcı düzenlemeler yayımlandı.
Çevre kirliliği ve atık sorununa engel olmak amacıyla hayata geçirilen düzenlemeler kapsamında, tek kullanımlık bardak, tabak, çatal, kaşık, bıçak gibi ürünler ile pipet ve ıslak mendil kullanımının azaltılması, kargo ve mesafeli satışlarda gereğinden fazla ambalaj kullanımının engellenmesi, plastik kullanımının azaltılması, gıda ve tekstil atıklarının önlenmesi ve kaynağında ayrı biriktirilmesi amaçlanıyor.
Düzenleme ile toptancı hallerinde ve pazar yerlerinde oluşan gıda atıklarının kaynağında ayrıştırılmasını sağlamak amacıyla "biyobozunur atıklar" için ayrı biriktirme ekipmanı yerleştirilmesi, site, apartman ve villa tipi müstakil konutlarda geri kazanılabilir atıklar için ayrı ekipman bulundurulması zorunluluğu getirildi.
Atık biriktirme ekipmanı türe göre renklendirilecek
Bu kapsamda, vatandaşların atıklarını bırakabilmeleri için kurulacak "Atık Getirme Merkezleri"nin teknik özelliklerine ilişkin usul ve esaslar da belirlendi.
Uygulamayla atık biriktirme ekipmanı renginin seçiminde "geri kazanılabilir atıklar" için mavi, "diğer atıklar" için koyu gri, "biyobozunur atıklar" için kahverengi, "cam atıklar" için yeşil, "plastik atıklar" için sarı, "metal atıklar" için gri, "kağıt atıklar" için mavi, "kompozit atıklar" için turkuaz, "bitkisel atık yağ" için koyu mavi, "atık ilaçlar" için beyaz, "tekstil atıkları" için pembe, "atık elektrikli ve elektronik eşyalar" için mor renk kullanılacak ya da mevcut biriktirme ekipmanlarında atık türüne uygun renkte etiketleme, giydirme, renklendirme yapılabilecek.
Teşvik edici organizasyonlar yapılacak
Sıfır atık bilinci ile farkındalığın artırılması ve uygulamanın yaygınlaştırılması için mahalli idareler tarafından süreli kampanyalar düzenlenmesi, vatandaşların atıklarını ayrı biriktirmesini teşvik edici organizasyonların yapılması, eğitim kurumlarında ise Milli Eğitim Bakanlığı iş birliğinde "Sıfır Atık Öğrenci Kulüpleri"nin oluşturulmasına ilişkin konular da düzenleme ile belirlendi.
Sürdürülebilir kalkınma ilkeleri çerçevesinde atıkları kontrol altına alma, gelecek nesillere temiz ve gelişmiş bir Türkiye ve yaşanabilir dünya bırakma amacı taşıyan Sıfır Atık Projesi ile bugüne kadar 24,2 milyon ton atık geri kazanılarak ekonomiye 30 milyar lira katma değer sağlandı.
Proje kapsamında, atık geri kazanımıyla 265 milyon ağaç kurtarılırken, 3 milyon ton sera gazı salımı önlendi, 437 milyon metreküp su ve 356 milyon kilovatsaat enerji tasarrufu sağlanarak iklim değişikliği ile mücadeleye katkıda bulunuldu.