Doğu Karadeniz başta olmak üzere ülke genelindeki vadiler üzerinde yapılması planlanan, Hidroelektrik Santralları (HES) projelerindeki ‘hukuk tanımazlık’ iddialarına bir yenisi eklendi. Rize’nin Çayeli ilçesine bağlı Senoz Vadisi üzerinde yapım çalışmaları devam ederken, Rize İdare Mahkemesi’nin ‘yürütmeyi durdurma’ kararlarına karşın yapımı tamamlanarak üretim aşamasına gelen Uzundere-1 HES’in, yargı kararlarına ve devam eden mahkeme sürecine karşın üretime başladığı ve enerji nakil hatlarına yüksek gerilim verileceği açıklandı.
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) tarafından yapılan açıklamada, Rize’nin Çayeli ilçesi sınırları içerisinde yer alan 154 bin voltluk Uzundere-1 HES’in iletim sitemine bağlantısını sağlayacak olan Çataldere Köyü mevkiindeki Trafo Merkezi ve Yüksek Gerilim Şalt Sahasına 20 Mayıs 2010’dan itibaren 154 bin voltluk gerilim uygulanacağı bildirildi. TEİAŞ açıklamasında, yüksek gerilim uygulaması nedeniyle Şalt Sahası çevresine ve iletkenlere yaklaşılmasının mal ve can güvenliği açısından tehlikeli olacağı uyarısında bulunuldu.
VALİLİK: ENERJİ BAKANI TALİMAT VERDİ
Konuya ilişkin Rize Valiliği’nden yapılan açıklamada ise 154 bin volt ve 63 megavat kurulu gücündeki Uzundere-1 HES projesinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın talimatları doğrultusunda yapıldığı kaydedildi.
Yargı kararlarına uyulmadığı, Rize İdare Mahkemesi’nin ‘yürütmeyi durdurma’ ve ‘iptal’ kararına rağmen HES çalışmalarının sürdürüldüğü iddiaları üzerine Rize Valiliği tarafından da inceleme başlatılan söz konusu proje için, 1 Nisan 2010’da alınan ‘Çevre Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu’ raporu için de Rize İdare Mahkemesi’nde ‘yürütmeyi durdurma ve iptal’ davası açıldı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı talimatları doğrultusunda yapıldığı kaydedilen Uzundere-1 HES projesine, TEİAŞ tarafından 154 bin voltluk yüksek gerilim verileceğinin açıklanmasına tepki gösteren yöre sakinleri ve Derelerin Kardeşliği Platformu, uygulamanın HES projelerindeki ‘hukuk tanımazlığın’ son noktası olduğu vurguladı.
Konuya ilişkin yazılı bir açıklama yapan Senoz Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve çevrecilerin avukatı Münir Yazıcı, Uzundere-1 HES projesi için Rize İdare Mahkemesi’nin vermiş olduğu ‘yürütmeyi durdurma ve iptal’ kararlarının ‘yok’ sayıldığına vurgu yaparak; “Bir takım idari işlemler tesis edilerek iptal edilen projenin aynı koordinatlarında ve aynı coğrafi alanında, sanki iptal kararı yokmuşçasına proje hayata geçirilmektedir” dedi.
ENERJİ BAKANI’NA İSTİFA ÇAĞRISI
Söz konusu ‘iptal’ kararında, enerji nakil hatları ile elektrik üretim tesislerinin bir bütünün ayrılmaz parçası olduğunu ve birlikte değerlendirilmesi gerektiğine karar verildiğine işaret eden Yazıcı, enerji nakil hatlarının hangi yasal çerçevede faaliyete geçeceğinin belli olmadığını ve enerji nakil hatları ile ilgili olarak da yasal sürecin başlatıldığını kaydetti.
Derelerin Kardeşliği Platformu adına dönem Sözcüsü Ömer Şan ise “Yargı kararlarına uyulmadığı, Rize İdare Mahkemesi’nin 31.12.2008’de ‘yürütmeyi durdurma’ ve 24 Mart 2009’daki ‘iptal’ kararına rağmen HES çalışmalarının sürdürüldüğü, Rize Valiliği tarafından inceleme başlatılan söz konusu proje için maalesef, Çevre ve Orman Bakanlığı 1 Nisan 2010 tarihinde ‘ÇED Olumlu’ raporu verdi. Senoz halkı, yürütmesi durdurulmuş olmasına karşın bugün yapımı tamamlanan ve üretim aşamasına gelen HES için verilen bu ‘ÇED Olumlu’ Raporu için de Rize İdare Mahkemesinde 30 Nisan 2010’da ‘yürütmeyi durdurma ve iptal’ davası açtı.Kaldı ki, Rize Çevre ve Orman Müdürlüğü de 15 Mayıs 2009’da projedeki bütün çalışmaların durdurulduğunu açıklamıştı” diyerek hukuksuzluğa dikkat çekti ve şöyle konuştu:
“Platform olarak, ülkemiz genelindeki ve özellikle de Doğu Karadeniz Bölgesindeki vadilerimizde yaşanan çok yönlü katliama ve beraberindeki olumsuz gelişmelere neden olan Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu’nu bir kez daha istifaya davet ediyoruz!”