Rize’nin Çayeli ilçesindeki Senoz Vadisi'nin, doğal SİT alanı ilan edilmesi için yıllar önce yapılan başvuru Trabzon Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nca reddedilmişti. Kurulun ‘red’ karar yerel mahkemede iptal edilmiş; Danıştay bu kararı onamıştı. DHA'nın haberine göre, Danıştay, şimdi vadinin HES tehdidinden kurtulması için çok önemli bir karara daha imza attı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın karar düzeltme talebi ile yaptığı başvuruyu değerlendiren Danıştay, itirazı reddederek kararı ikinci kez onadı. Böylece, 6 yıldır doğal SİT alanı ilan edilmesi için çaba harcanan Senoz Vadisi için yeniden umut doğdu.
Biri faaliyette 3'ü inşa halinde 4 HES var
Biri faaliyette, 3'ü de inşa halindeki hidroelektrik santralinin bulunduğu Senoz Vadisi'ndeki 11 köyün muhtarı, vadinin doğal SİT alanı ilan edilmesi için 2008 yılının Haziran ayında Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'na başvurdu. Kurul, 2009 yılının Kasım ayında, 'Vadinin taş ocakları ve HES çalışmalarından olumsuz etkilendiği için doğal SİT gerektiren özelliklerini yitirdiği' gerekçesiyle doğal SİT alanı ilan edilmesi talebini reddetti. Yöre halkı bunun üzerine, kurul kararının iptali istemiyle Rize İdare Mahkemesi'ne başvurdu. Mahkeme, 2010 yılının Eylül ayında Trabzon Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararını iptal etti.
Raporu müze araştırmacısı hazırlamış
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, mahkemenin iptal kararı üzerine Danıştay 14'üncü Dairesi'ne temyiz başvurusunda bulundu. Başvuruyu değerlendiren Danıştay 14'üncü Dairesi, 2013 yılı Mart ayında yerel mahkemenin verdiği kararı onadı. Danıştay kararında, doğal SİT talebini reddeden kurulun hazırladığı raporun bir harita mühendisi ve müze araştırmacısı tarafından hazırlandığına dikkat çekildi, doğal SİT alanı özelliği taşıyıp taşımadığının farklı bir branşın uzmanı olan müze araştırmacısı tarafından tespit edilmesinin tartışmalı olduğu vurgulandı. Kararda ayrıca, yetkinliği saptanmış ve yeterli tecrübeye sahip uzmanlardan yaralanılmadan, yeterli bir alan araştırmasına dayanmayan tespitlerle karar verildiğine vurgu yapıldı.
İkinci kez onandı
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bunun üzerine Danıştay 14'üncü Dairesi'ne karar düzeltme talebinde bulundu. Kararı yeniden inceleyen Danıştay 14'üncü Dairesi geçen ay verdiği kararla yerel mahkeme kararını onaylayarak, Trabzon Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun kararının iptalini kesinleştirdi. Böylece, Senoz Vadisi'nin doğal SİT alanı ilan edilmesi için yeniden umut doğdu.
Mahkeme doğa dersi verdi
Senoz Vadisi'nin kıyı çizgisinden başlayan ve Kaçkarlar'a kadar uzanan önemli bir vadi olduğunu ifade eden TEMA Vakfı Rize Temsilcisi Nevzat Özer, "Senoz Vadisi sahip olduğu biyolojik zenginlik yanında, tarihi ve kültürel özellikleriyle de mutlak korunması gereken bir alandır. Bu halk, vadide yaşayanların son nesil olmadığını çok iyi bilmektedir. Koruma kararlarını kendileri için yaratacağı mağduriyetlere rağmen ısrarla istemektedir. Bu çok saygın ve onurlu bir davranıştır" dedi.
Senoz Derneği avukatı Münir Yazıcı da "Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'na görev düşüyor. Mahkeme 'SİT değildir' kararını iptal ederken çok önemli doğa dersleri veriyor, kamu idaresine görev hatırlatmasında da bulunuyor. İlgili kurumlara düşen, mahkemenin iptal kararında belirtilen koordinasyon, yeterlilik, bilimsellik, halkın katılımı gibi kriterlere uyarak bu kararı ciddi bir şekilde ele almasıdır" değerlendirmesinde bulundu.