Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, işveren, işçi ve devletten kesilen paylarla oluşan İşsizlik Sigortası Fonundan GAP, yol yapımı ve istihdam gibi işlerde kullanılmasını içeren ‘İşsizlik Sigortası Kanunu ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunu’ sendikaların itirazına rağmen onayladı. Gül’ün onayladığı yasa ile İşsizlik Sigortası Fonu`nda biriken para işsize maddi destek kadar, işverene sigorta prim desteği halini alıyor. Fonun nema gelirlerinin de çoğu Hazine`ye aktarılacak. İşini kaybeden işçilere yeni bir iş bulununcaya kadar maddi destek sağlamak amacıyla kurulan İşsizlik Sigortası Fonu, küresel ekonomik krizin ardından adeta işverene ve bütçeye destek fonuna dönüştürülmesi hedefleniyor.
Mektup beş saat önce gitti
Gül’ün dün yasaya onay verdiği 17.30 sularından yaklaşık beş saat önce işçi konfederasyonları İşçi konfederasyonları, Gül’e gönderdikleri mektupla, işsizlik sigortası fonundan genel bütçeye para aktarılarak, çalışanların parasının yol yapımı gibi işlerde kullanılmasını öngören “İşsizlik Sigortası Kanunu ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasını Dair Kanunu”nun veto edilmesini istedi. Türk-İş Başkanı Mustafa Kumlu, Hak-İş Başkanı Salim Uslu ve DİSK Başkanı Süleyman Çelebi ortak imzalı bir mektup kaleme alarak dün Gül’e gönderdiler. Yasanın veto edilmesi istenen mektupta özetle şu görüşlere yer verildi:
* Daha önce dinlediniz: 5920 sayılı Kanunun tarafınızca tekrar görüşülmek üzere TBMM’ne iade edilmesinden sonra, Kanunu tekrar görüşen TBMM, bu Kanunun 1. maddesindeki “özel istihdam bürolarının geçici iş ilişkisi kurması”na olanak tanıyan düzenlemeyi çıkartarak, diğer maddeleri aynen kabul etmiş ve onaylanmak üzere yüksek makamınıza göndermiştir.
* Projelerde kullanılacak: 5921 sayılı ‘İşsizlik Sigortası Kanunu İle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 2. maddesinde yapılan düzenleme ile İşsizlik Sigortası Fonu’ndan genel Bütçe’ye aktarılacak kaynak GAP kapsamındaki yatırımlar öncelikli olmak üzere ekonomik kalkınma ve sosyal gelişmeye yönelik altyapı yatırımlarında kullanılacaktır.
* Anayasaya aykırı: Yapılan bu düzenleme, öncelikle Anayasa’nın Devletin Sosyal Hukuk Devleti niteliğine vurgu yapan 2. maddesi ile Çalışma hakkı ve ödevini düzenleyen 49. maddesine ve Genel Bütçeyi düzenleyen 161, 162 ve 163. maddelerine aykırıdır.
* Yatırım fonu değil: Anayasanın 2. ve 49. maddesi hükümleri gereğince İşsizlik Sigortası Fonu, bir yatırım fonu olmayıp, sigorta tekniğine göre oluşturulmuş, aktüerya dengeleri gözetilmek zorunda olan bir sigorta fonudur.
Bu nedenle, İşsizlik Sigortası Fonundan genel bütçeye para aktarılması, sigortacılık tekniği ve Kanunun genel amacı ile bağdaşmadığı gibi, ücretlerinden fona prim kesilen işçilerin, haklarına saldırı niteliğindedir ve tarafımızdan kabul edilemez nitelikte bir tasarruftur.
* Bu yasaya işveren de karşı: Bunun yanında fona katkı yapan işverenlerin örgütü TİSK de bu düzenlemeye karşı olduğunu yaptıkları birçok açıklama ile kamuoyuna duyurmuştur.
Sendikaların Gül’e ‘fondaki para yollara harcanmasın’ mektubu işe yaramadı
Türk-İş Başkanı Mustafa Kumlu, Hak-İş Başkanı Salim Uslu ve DİSK Başkanı Süleyman Çelebi’nin Cumhurbaşkanı Gül’e yazdıkları ortak mektupta ayrıca şu noktaların altı çizildi:
“Küresel ekonomik kriz koşullarında işsizliğin daha da artması ve ciddi sosyal bir soruna dönüşmesi ihtimali yadsınamaz. Bu fondan genel bütçeye yatırımlar için kaynak aktarmak yerine, fonun yaygınlaşan işsizliğe çare olacak çözümlerde kullanılması sosyal devlet ilkesinin bir gereğidir. Bu nedenlerle İşsizlik Sigortası Kanunu ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yüksek makamınızca onaylanmayıp, bir kez daha görüşülmek üzere TBMM’ne iade edilmesi konusunda görüş ve değerlendirmelerimizi sunmak üzere randevu verilmesi hususunu bilgilerinize ve takdirlerinize arz ederiz.”
İşsizlik Fonu 42.2 milyar TL
İşsizlik Sigortası Fonu’nun toplam büyüklüğü temmuz ayı itibarıyla 42 milyar 215 milyon TL’ye ulaştı. İşveren, işçi ve devletin takkısıyla oluşturulan İşsizlik Sigorta Fonu’na Temmuz 2009 itibarıyla, işçi ve işverenlerin katkısının 14 milyar 850 milyon TL olduğu belirtilirken, hükümetin katkısının ise 5 milyar 32 milyon TL olarak hesaplandığı ifade ediliyor. Fonun bugüne kadarki faiz getirisi ise 27 milyar 195 milyon TL’yi buldu. Açlık sınırının 733 TL olarak hesaplandığı Türkiye’de İşsizlik Fonu’ndan işsizlere ödenen tutar ise 332 TL. Fon, öncelikle işsizlik ödeneği, daha sonra da işsizlere egitim imkânı sağlamak ve işsizlikle mücadelede aktif politika önlemlerine mali destek vermek amacıyla kullanılıyor.