Birleşmiş Milletler Bilim, Eğitim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO), Selimiye Camii ve Külliyesi'ni, 'Dünya Mirası Listesi'ne dahil etti. Paris'te yapılan UNESCO Dünya Mirası Komitesi'nin dünkü oturumunda, Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi'nin 'Dünya Mirası Listesi'ne girmek için gerekli bütün özelliklere sahip bulunduğu ve koruma durumuyla ilgili alınmış önlemlerin de yerinde olduğu belirtildi. Mimar Sinan'ın yaptığı ve 'ustalık eseri' olarak tanımladığı Selimiye Camii, Osmanlı-Türk sanatının ve dünya Mimarlık tarihinin baş yapıtlarından. Eserin inşaatına 1568 yılında başlanmış, 1575'te ibadete açılmış. Mimar Sinan, Osmanlı cami mimarisinde o güne kadar ulaşılan en büyük kubbe genişliğini kubbe yükünü toprağa 8 adet fil ayağıyla aktararak bir mühendislik harikası ortaya koydu. İç tasarımda kullanılan taş, mermer, ahşap, sedef ve özellikle İznik çinileri, döneminin en iyi örnekleri. 2000 yılından itibaren Geçici Liste'de yer alan Selimiye Camii ve Külliyesi, Dünya Miras Listesi Adaylık Dosyası 1 Şubat 2010 itibariyle Dünya Miras Merkezi'ne iletildi.
Ertuğrul Günay'dan 'Osmanlı' vurgusu
Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, kararı, ''İlk defa dünyadan ve Türkiye'den, doğrudan ve sadece Osmanlı kültürüne ait olan bir eser Dünya Mirası Listesi'ne girmiş oldu. Bu bizim için son derece sevindirici ve övünç verici bir gelişme'' şeklinde değerlendirdi. Bakan Günay, Türkiye'den Dünya Mirası Listesi'nde şimdiye kadar 9 alan bulunduğunu belirterek, en son 1998'te Troya Örenyeri'nin kalıcı listeye dahil edildiğini anımsattı.
O tarihten bu yana Türkiye'den yeni bir alanın listeye dahil edilemediğini kaydeden Günay, son yıllarda hem aday listeye hem de kalıcı listeye yeni alanları katmak için yoğun bir çaba gösterdiklerini vurguladı.
Selimiye Camii ve Külliyesi'nin 2000 yılından bu yana aday listede olduğunu dile getiren Günay, ''Gereken çalışmaları yapıp 1 Şubat 2010'da UNESCO Dünya Mirası Komitesi'ne Selimiye dosyamızı sunduk. Paris'te yapılan toplantıda 27 Haziran itibariyle Mimar Sinan'ın eşsiz eseri Selimiye Camii ve Külliyesi UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne kabul edildi'' dedi. Böylece listeye Türkiye'den 10 varlığın girdiğini belirten Günay, 13 yıllık aradan sonra ilk defa yeni bir alanın kalıcı listeye dahil edildiğini bildirdi.
''Yeni alanların eklenmesini sağlamaya çalışıyoruz''
Selimiye Camii ve Külliyesi'nin listeye dahil edilmesinin bir başka özel anlamı ve önemi olduğunu dile getiren Günay, şöyle konuştu:
''İlk defa Türkiye'den ve dünyadan, doğrudan ve yalnızca Osmanlı kültürüne ait olan bir eser Dünya Miras Listesi'ne girmiş oldu. Bu bizim için son derece sevindirici ve övünç verici bir gelişme. Türkiye'den Safranbolu gibi yerleşim yerlerimiz, sivil mimarlık alanı örneklerimiz listede var ama bunlar karma yapılar. Çeşitli uygarlıkların izlerini taşıyan, Anadolu'daki eski yerleşimlerinde bazı izlerini taşıyan alanlar var. Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası var, ama bir Selçuklu hatta bir beylik eseri. Osmanlı kültürünün, mimarisinin bir eseri Dünya Mirası Listesi'ne katılmış oldu.''
Selimiye Camii ve Külliyesi'nin 1568-1575 yılları arasında yapılmış, kubbe yüksekliği, kullanılan malzeme, teknik ve estetik özelliğiyle eşsiz bir baş eser olduğunu ifade eden Bakan Günay, şunları kaydetti:
''Selimiye Mimar Sinan'ın 'ustalık dönemi eserim' dediği bir baş eser. Arkasının gelmesini, kalıcı listede yeni alanlarımızın eklenmesini Bakanlık olarak sağlamaya çalışıyoruz. Şu anda hazırlık aşamasında olan 'Alanya Kalesi ve Tersanesi' var. Bazı eksiklikleri olduğu için bu yıl verilmesini istemedik dosyanın. Sanıyorum gelecek yıl kabul edilmesini sağlayacağız. Arkasından Efes tarihi şehrini çalışıyoruz.
Türkiye'den şu anda dünya mirası aday listesinde 26 alan bulunuyor. Göreve başladığım 2007 yılının sonunda bu sayı 18 idi. Süreç içerisinde önce 5, daha sonra 4 alanın dosyaları hazırlandı ve dünya mirası aday listesindeki sayı 27'ye çıktı. Şimdi Selimiye Camii ve Külliyesi kesin listeye geçtiği için bu sayı 26 oldu. Şu anda kalıcı listede 10, aday listede 26 alan var. Kalıcı listemizi önümüzdeki yıllarda en az 15'e çıkarmayı hedefliyoruz. Aday listemizi 30'un üzerinde yerlere taşımaya çalışıyoruz. Türkiye geride bıraktığı birkaç yıl içerisinde tarihine özenle sahip çıkmaya ve bunu ülke dışında da kabul ettirmeye başladı.''
''Turizm sunumu içine kültür zenginliklerini katmaya çalışıyoruz''
Geçmiş yıllarda ihmaller olduğunu, dünya mirası konusunun yeteri kadar önemsenmediğini belirten Günay, ''Oysa biz şimdi bir yandan kültürümüze sahip çıkarken, bir yandan da Türkiye'nin turizm sunumu içine kültür zenginliklerini katmaya çalışıyoruz. Dünyada turizmi marka değeri taşıyan, daha büyük bir prestij özelliği taşıyan ülkeler, kültür varlıklarını turizm sunumu içine katmaya daha büyük bir özen ve önem gösteriyorlar. Son yıllarda bu alanda biz de aynı dikkat ve gayretle çalışıyoruz'' dedi. Kalıcı listeye alan ilan ettirmenin kolay olmadığını vurgulayan Kültür ve Turizm Bakanı Günay, sözlerini şöyle tamamladı:
''Bu 80'li yıllarda oldukça kolaymış. Dünyada bu alanda bir bilinç uyanışı var artık. Bizim de daha hızlı sonuç alacağımızı tahmin ediyorum. Alanya ve Efes'in yanı sıra Diyarbakır Surları, İshakpaşa Sarayı, Ani Örenyeri gibi ülkemizin farklı yerlerinden, kültürlerinden eserlerin dünya mirası listesine katılması için çalışıyoruz. Bu konuda Bakanlığımızın gayretleri sürüyor. Emeği geçen arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Türkiye'de listeye girebilecek çok yer var. Geçmişte ne yazık ki bu konuda yeteri kadar gayret gösterilmemiş. Bergama'nın aday listesine girmesini yeni sağladık. Antalya Perge, aday listede bile yoktu. Bu konuda yerel yönetimlerin biraz daha gayretli ve koruma bilincinin yüksek tempoda olması gerekiyor.''
UNESCO Dünya Miras Listesi
1972 tarihli UNESCO 'Dünya Doğal ve Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi'ne göre, dünyada 'evrensel seçkin değer' ölçütlerine uyan kültürel ve doğal varlıklar, 'Dünya Mirası' sayılıyor. 'Dünya Mirası Listesi' adını taşıyan bu listeye girmeyi başaran yerler, dünya çapında statü, prestij, turistik çekicilik, kaynak ve teknik yardım imkanı elde ediyor. Üye ülkeler ise bunun karşılığında söz konusu yerlerin 'otantikliğini ve bütünselliğini' bir Yönetim Planı çerçevesinde korumak üzere gerekli idari önlemleri alma yükümlülüğünü üstleniyor. Sözleşmenin uygulamasının izlenmesinden, 24 ülkeden uluslararası uzmanların seçilerek yer aldığı Dünya Miras Komitesi sorumlu. Listeye girecek yerleri de aynı Komite tespit ediyor.
Dünya Mirası Listesi, Dünya Mirası Komitesi'nin önemli evrensel değer olarak değerlendirdiği, kültürel ve doğal mirasın bir parçasını oluşturan 931 varlığı içeriyor. Bunlar, 153 farklı ülkede bulunan 720'si kültürel, 183'ü doğal ve 28'i ise her iki özelliği de olan varlıklar. Haziran 2010 itibarıyla Dünya Mirası Anlaşması'nı 187 devlet onaylamış bulunuyor.
Listedeki Türkiye
Kültür ve Turizm Bakanlığının sorumluluğu altında yürüttüğü çalışmalar neticesinde bugüne kadar UNESCO Dünya Miras Listesi'ne katılan diğer varlıklar şöyle:
''İstanbul'un Tarihi Alanları, Safranbolu Şehri (Karabük), Hattuşaş (Boğazköy)-Hitit Başkenti (Çorum), Nemrut Dağı (Adıyaman-Kahta), Xanthos-Letoon (Antalya-Muğla), Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas), Truva Antik Kenti (Çanakkale) kültürel olarak, Pamukkale-Hierapolis (Denizli), Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) hem kültürel hem doğal miras olarak.''
Dünya Mirası geçici listesi
Türkiye'nin ilk kez 1994 yılında UNESCO Dünya Miras Merkezi'ne iletilen geçici listesi, 2000, 2009 ve 2011 yıllarında güncellendi. Bu listede yer alan 26 varlığımız şunlar:
''Ahlat Eski Yerleşimi ve Mezar Taşları (Bitlis), Alahan Manastırı (Mersin), Alanya (Antalya), Afrodisias Antik Kenti (Aydın), Bursa ve Cumalıkızık Erken Osmanlı Kentsel ve Kırsal Yerleşimleri (Bursa), Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya), Diyarbakır Kalesi ve Surları (Diyarbakır), Efes (İzmir), Harran ve Şanlıurfa Yerleşimleri (Şanlıurfa), İshakpaşa Sarayı (Ağrı), Karain Mağarası (Antalya), Konya Selçuklu Başkenti (Konya), Likya Uygarlığı Antik Kentleri (Antalya ve Muğla), Mardin Kültürel Peyzaj Alanı (Mardin), Perge Antik Kenti (Antalya), Sagalassos Antik Kenti (Burdur), Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubayazıt Güzergahı, St. Nicholas Kilisesi (Antalya), St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Çevresi (Mersin), Sümela Manastırı (Trabzon), Beyşehir, Eşrefoğlu Camii (Konya), Hatay, St. Pierre Kilisesi (Hatay), Bergama (İzmir), Göbeklitepe Arkeolojik Alanı (Şanlıurfa) kültürel olarak, Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (Antalya), Kekova (Antalya) karma olarak geçici listede yer alıyor.''
Ciğerci esnafı '1 ton ciğer' ile kutlama yapacak
Selimiye Camisi ve Külliyesi'nin Unesco Dünya Kültür Mirası Listesine girmesi Edirne'de 'bayram' havası yarattı.
Edirne'yi Tanıtma ve Tava Ciğeri Koruma Derneği Başkanı Bahri Dinar, bugün Edirnelilerin bayramı olduğunu belirterek, kutlama için ilerki günlerde 1 ton ücretsiz ciğer dağıtacaklarını belirtti.
Selimiye Camisi yanında esnaflık yapan Hasan Hüseyinca da cami ve külliyenin Unesco Dünya Kültür Mirası Listesine girmesinde emeği geçenlere teşekkür etti.
Selimiye Camisi'ni ziyarete gelen Hamza Boyacı, haberin kendisini duygulandırdığını belirterek, Selimiye'nin artık dünya malı olduğunu ifade etti.
Fransız turist Marc Gendrin ise Selimiye'nin listeye girişini Türkçe olarak, ''Unesco Selimiye Kültürel List, süper süper'' şeklinde yorumladı.