CHP Adana Milletvekili Dr. Müzeyyen Şevkin, Sayıştay Başkanlığı’nın 2020 raporuna göre Türkiye’deki şehir hastanelerinde büyük vurgun gerçekleştiğine dikkat çekti. Dr. Şevkin, hastanelerdeki tüm zararın açıklanması için Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın yanıtlaması istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) 26 maddelik soru önergesi sundu.
Sayıştay raporuna göre kamu zararının dudak uçuklattığını ancak bu zararın miktarının tam olarak bilinmediğini ifade eden Dr. Müzeyyen Şevkin, Ankara Bilkent Şehir Hastanesi’ne küçük kesiyle ameliyat imkanı sunan ‘Da Vinci Robot’ ile lazerle göz ameliyatı gerçekleştirilebilen Eximer cihazının teslim edilip edilmediğinin bilinmediğini, eksiklik ve gecikme için herhangi bir yaptırım tespit edilmediğine işaret etti. Dr. Şevkin, Da Vinci Robot’un piyasa değerinin yaklaşık 3 milyon dolar olduğuna dikkat çekerken Eximer cihazın da piyasada yaklaşık 1 milyon liraya kadar satılabildiğine işaret etti.
Cumhuriyet’te yer alan habere göre; şehir hastaneleri sözleşme ve eklerinde belirlenen cins ve sayıda tıbbi cihaz ve ekipmanların sağlık tesisinde bulunmadığının belirlendiğini kaydeden Dr. Şevkin, ayrıca yine Bilkent Şehir Hastanesi’nde 14 kalem teknik şartnameye uygun olmayan tıbbi ekipmanın kabulünün yapıldığını, hastanede görevli şirketin deposunda 294 adet idareye sağlık hizmetinde kullanılması için verilmeyen tıbbi ekipmanın bulunduğunu, depoda bulunan ekipmanlardan bir kısmının Mersin Şehir Hastanesi’nden getirildiğini, Sağlık Bakanlığının konuya ilişkin herhangi bir açıklama yapmadığını da vurguladı.
Tükenmez kalemle sözleşme değişikliği
Sayıştay raporunda hizmet bedellerinin mevzuata aykırı olarak bakan oluru alınmadan güncellendiğine, Isparta, Kayseri ve Manisa şehir hastanelerinde sözleşme değişikliğinin usule aykırı olarak mevcut sözleşme üzerine daire başkanı tarafından tükenmez kalemle yazılarak ve imzalanarak gerçekleştirildiğine işaret edildiğini aktaran Dr. Şevkin, “Kamuoyundan ticari sır olarak saklanan sözleşmelere bir daire başkanı imza atarak usule aykırı davranmıştır.” dedi.
Adana Milletvekili Dr. Müzeyyen Şevkin, Sayıştayın “Denetim Görüşüne Esas Tespitler” başlığı altında muhasebe işlemlerindeki mevzuata aykırılıklar, şirketlerin yükümlülüklerini yerine getirmemesinden doğan kamu zararı, “Denetim Görüşünü Etkilemeyen Tespit ve Değerlendirmeler” başlığı altında ise şehir hastanelerinin ihtiyaç planlamalarının rasyonel yapılmaması, şirketlerin sözleşmede belirlenen tıbbi cihazları temin etmemesi, binaların belirlenen projedeki niteliklere uygun yapılmamasına rağmen kabul komisyonlarının gereğini yapmamasından doğan kamu zararının kamuoyuna açıklanması için Bakan Koca’ya şu soruları yöneltti:
1- Sayıştay denetiminde esas belirleyici olan “Denetim Görüşüne Esas Tespitler” başlığı altında, şehir hastanelerinin muhasebe işlemlerindeki mevzuata aykırılıklar yer alıyor. Sağlık bakanlığının kayıtlarında, şirketlerin yükümlülüğü altında görünen yani inşaat aşamasındaki şehir hastanelerinin muhasebeleştirilmediği ve yine sözleşmesi feshedilen veya tamamlanan hastanelerinde kayıtlarının kapatılmadığı, sağlık bakanlığının taahhüt ettiği talep garantilerinin vesağlık tesislerinde kullanılan bazı cerrahi setlerin tüketim malzemesi olarak muhasebeleştirilmediği, hizmete giren şehir hastanelerine yapılan kira ödemelerinin de hatalı muhasebeleştirildiği ve finansmandan kaynaklı borç ile yapılan kira ödemelerinin mevzuata uygun kaydedilmediği de yapılan tespitler arasında bulunmuştur. Bu tespitler doğru mudur? Doğru ise gereğini yaptınız mı? Veya yapacak mısınız?
2- Sayıştay raporunun “Denetim Görüşünü Etkilemeyen Tespit ve Değerlendirmeler” başlığı altında şehir hastanelerinin ihtiyaç planlamalarının rasyonel yapılmadığı, şirketlerin sözleşmede belirlenen tıbbi cihazları temin etmediği, binaların belirlenen projedeki niteliklere uygun yapmamasına rağmen kabul komisyonlarının gereğini yapmadığı, sözleşmede belirlenen cezai hükümlerin caydırıcı olmadığı, ceza puanlarının kaydedileceği sisteminde şirkete devredildiği ve ceza puanlarının silindiği, tarafların sorumlulukları bakımından değiştirilen şehir hastaneleri sözleşmelerinde, görevli şirketin sorumluluğuna gidilebilmesi için kesinleşmiş mahkeme kararı şartı getirilirken, idarenin sorumluluğuna gidilebilmesi için kesinleşmiş mahkeme kararı şartı getirilmemesinin hakkaniyet ve kamu yararına aykırı olduğu değerlendirilmiştir. Bu tespitler doğru mudur? Doğru ise gereğini yaptınız mı? Veya yapacak mısınız?
3- Denetim ekibine sunulan sözleşme nüshası ile mahallinde bulunan sözleşme nüshasının farklı olmasının, belirsizliğe neden olduğu, bazı hizmet bedellerinin asgari ücret artışına göre ödenmesinde sözleşmelerden kaynaklanan farklılıklar bulunduğu tespit edilmiştir. Bu şehir hastaneleri hangileridir?
4- Yaptırım oranlarının neden düşük tutulduğuna ilişkin soruya Sağlık Bakanlığının“oranların tespitinde, finansman sağlayıcılara yapılacak ödemelerin aksatılmamasına önem verildiği” yanıtını verdiği, Sayıştay’ın, şirkete uygulanacak yaptırımın, şirketin yükümlülüğüne göre belirlenemeyeceği tespit edilmiştir. Bugüne kadar Sağlık Bakanlığının yaptırım oranlarını düşük tutmasından kaynaklanan zararı ne kadardır?
5- İdarenin, şirketin sözleşme hükümlerini ihlal etmesi veya sözleşmeyi haksız feshetmesi halinde doğan ceza ve masraf gibi giderleri tazminat olarak neden ödemek zorunda olduğunun anlaşılamadığı tespit edilmiştir. Sağlık Bakanlığı olarak bugüne kadar böyle bir tazminat ödediniz mi?
6- Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ile Türkiye Halk Sağlığı Kurumu için imzalanan sözleşmenin feshedilmesine rağmen şirketin hazine arazisinden çıkmadığı, alana beton döktüğü ve sağlık bakanlığının işlem yapmadığı tespit edilmiştir. Bu şirket hangisidir? Sağlık Bakanlığı olarak neden böyle bir işlem yapmadınız?
7- Ankara Bilkent ve Mersin şehir hastanelerinin sahibi olan şirketin Sağlık Bakanlığına teslim etmesi gereken cihazları deposunda tuttuğu, Bilkent şehir hastanesine teslim edileceği söylenen cihazların ise Mersin’den getirildiği, ancak her iki hastanede aksaklıklar için de şirketle mahsuplaşma yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu doğru ise şirketin fazla kar elde etmiş olabileceği doğru mudur?
8- Bursa ve Bilkent şehir hastanelerinde kemoterapi ve TPN (Total Parenteral Nütrisyon) ilaç hazırlama işlerinin şirketlerden devralınmasına rağmen cihazların muhasebeleştirilmediği tespit edilmiştir. Bu durumda hastaların tedavisinde aksama olmuş mudur?
9- Adana, Elazığ, Eskişehir, Isparta, Kayseri, Manisa, Mersin, Ankara Bilkent, Bursa şehir hastaneleri faaliyete geçtiği tarihte teslim edil(e)meyen trijenerasyon (birleşik soğutma, ısıtma ve güç sistemleri) ve heliport tesisleri ile ilgili olarak, yaptırım uygulanmaması, geç teslim nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmemesi ve kullanım bedelinin bu tesis bedeli düşülmeksizin sözleşmede belirtilen tutar üzerinden hesaplandığı tespit edilmiştir? Bu durumda bu şirketlere neden yaptırım uygulanmamıştır? Oluşan zarar neden tazmin edilmemiştir? Sağlık Bakanlığının uğradığı zarar ne kadardır?
10- Ankara Bilkent ve Bursa entegre sağlık kampüsü yapım işleri ile ürün ve hizmetlerin temin edilmesi işlerinde; toplam sabit yatırım tutarına dahil olan imalatların bir kısmının yapılmadığı, bir kısmının ise uygulama projesine ve/veya şartnameye aykırı olarak yapıldığı tespit edilmiştir. Proje ve şartnameye uymayan sağlık kampüsleri neden kabul edilmiştir?
11- Hizmet bedellerinin mevzuata aykırı olarak bakan oluru alınmadan güncellendiği, Isparta, Kayseri ve Manisa şehir hastanelerinde sözleşme değişikliğinin usule aykırı olarak mevcut sözleşme üzerine daire başkanı tarafından tükenmez kalemle yazılarak ve imzalanarak gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Bizlerden ticari sır olarak saklanan sözleşmelere bir daire başkanı nasıl imza atarak usule aykırı davranır. Bu devlet memuru hakkında işlem yaptınız mı?
12- Şirket tarafından sunulan merkezi yardım masası hizmetinin hizmet puanlarının takibini sağlamakta yetersiz kaldığı, hata ve kesinti puanlarının hesaplanmasının sözleşmeye aykırı yapılması ve bazı hastanelerde hata bildirimlerinin şirket tarafından kapatıldığı tespit edilmiştir. Şirketlere bu şekilde ne kadar haksız kazanç ödenmiştir? Usulsüzlük yapan şirketler hakkında işlem yapıldı mı?
13- Sözleşmelerdeki yaptırım maddelerinin caydırıcı olmadığı, inşaat aşamalarının uzamasına rağmen hiçbir şirkete yaptırım uygulanmaması, işletme dönemi için hata puanlarının çok düşük belirlenmesine ve hata bildirimleri olmasına karşın 2019 yılı mali yılı sonuna kadar hataya dayalı hiçbir kesinti yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu kesintilerin miktarı ne kadardır?
14- Projede idareye ait görünen alanlarda ticari faaliyet yapılması, şirketlerin kendileri için inşa edeceği ticari alanları tamamlamadan idarenin alanında ticari faaliyet yürütmesi ve buranın iklimlendirme giderlerinin de idare tarafından karşılandığı tespit edilmiştir. Bu usulsüzlüğe karşılık bakanlığın uygulaması nasıl olacaktır? İklimlendirme giderleri ne kadardır? Bunların geri ödenmesi konusunda şirketlere kanuni yaptırım yapılacak mıdır?
15- Şirketlerin tedarik edeceği tıbbi cihazların sağlık hizmeti için yetersiz kalması nedeniyle kapatılan hastanelerin cihazlarının taşınmasından kaynaklı zarar tespiti yapılarak yaptırım uygulanmaması, ödemede mahsup işlemi yapılmadığı tespit edilmiştir. Sözleşmeye göre şirketlerin tıbbi cihazları hastane açılmadan tam olarak teslim etmesi zorunlu iken yetersiz tıbbi cihaz ile nasıl kabul yapılmıştır?
16- Bursa ve Bilkent şehir hastanelerinde teknik şartnameye uygun olmayan ekipmanların da kabulünün yapıldığı, Ankara Bilkent şehir hastanesinde toplam 14 kalem teknik şartnameye uygun olmayan tıbbi ekipmanın da kabulünün yapıldığı tespit edilmiştir. Bu 14 kalem ekipman nelerdir? Bunun için şirkete yasal işlem başlatılmış mıdır?
17- Bilkent şehir hastanesinde görevli şirketin deposunda 294 adet idareye sağlık hizmetinde kullanılması için verilmeyen tıbbi ekipmanın bulunduğu, depoda bulunan ekipmanlardan bir kısmının Mersin şehir hastanesinden getirildiği, sağlık bakanlığının konuya ilişkin açıklama yapmadığı tespit edilmiştir. Bu konuda açıklama yapacak mısınız?
18- Şehir hastaneleri sözleşme ve eklerinde belirlenen cins ve sayıda tıbbi cihaz ve ekipmanların sağlık tesisinde bulunmadığı, Ankara Bilkent şehir hastanesinde, maddi değeri yüksek olan küçük kesiyle ameliyat imkanı sunan Da Vinci robot ile Eximer (lazerle göz ameliyatı) cihazının teslim edilmediği, eksiklik ve gecikme için yaptırım uygulanmadığı tespit edilmiştir. Ne gibi bir yaptırım öngörüyorsunuz?
19- Şehir hastaneleri inşaatlarında kat yüksekliğinin değiştirilmesi, deprem izolatörlerinin eksik olması, malzemelerin niteliksiz olduğu belirlenmesine rağmen kabul komisyonlarınca işlem yapılmadığı tespit edilmiştir. Kabul komisyonları hakkında yasal işlem yaptınız mı?
20- Kayseri şehir hastanesinin kira bedelinde yapılan artışın, sonradan yaptırılan işin oranının çok üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Bu oran ne kadardır?
21- Kayseri şehir hastanesinde fiili tamamlama tarihi ile iş artışına ilişkin anlaşmazlık nedeniyle düzenlenen bilirkişi raporuna itiraz edilmesine rağmen tahkim sürecinin başlatılmadığı tespit edilmiştir. Tahkim süreci neden başlatılmamıştır?
22- Hasta Yönlendirme ve Refakat Resepsiyon Taşıma Hizmeti kapsamında sunulan hasta taşıma hizmeti için şirketin sağlaması gereken tekerlekli sandalye ve sedyelerin getirilmediği tespit edilmiştir. Bu konuda şirkete sözleşmeye uymadığı için yaptırım uygulanmış mıdır?
23- Bursa, Adana, Manisa ve Elazığ şehir hastanelerinin yer aldığı yerleşkelerin bir bölümünün şantiye halinde olması nedeniyle, yer ve bahçe bakım hizmetlerinin sunulamadığı, peyzaj projesinde yer alan ağaçlandırma işlerinin yapılmadığı, ancak bu hizmete ilişkin hizmet bedelinin tam olarak ödendiği tespit edilmiştir. Haksız ödenen bu tutar ne kadardır?
24- Faaliyete geçen bazı şehir hastanelerinde ticari alana ait inşaatların sözleşme tarihine göre bitirilmemiş olduğu tespit edilmiştir. Bu şehir hastaneleri hangileridir?
25- Ankara Bilkent şehir hastanesinin aşamalarının sözleşmede belirlenen sürelerden sonra tamamlanması nedeniyle buraya taşınacak hastanelerin hizmet alımlarında fazladan ödeme yapmak zorunda kalındığı, asıl sözleşmede bu doğrudan zararın şirket tarafından karşılanması şartı varken sözleşme tadil edilerek ödeme için mahkeme kararı şartı getirildiği tespit edilmiştir. Devleti zarara uğratan ancak şirketleri kollayan bu değişikliğe neden gidilmiştir.
26- Şirketlerin belirlenen sürede başvuru yapmamasına rağmen KDV muafiyetinden yararlandırıldığı tespit edilmiştir. Buradan devletin uğradığı zarar ne kadardır?