"Gecekonduların üzerindeki demir çubuklar orada yaşayan insanların yarına dönük umutlarını ve yaşama sevinçlerini simgeliyor. Bu görüntü hayatı bir durakta noktalamayıp, onun sürekliliğine inanan bir felsefeyi yansıtıyor..."
Gelecek Şoku'nun ünlü yazarı Alvin Toffler'in işte bu sözlerle resmettiği İstanbul gecekondularındaki umut, yerel seçim öncesi yeniden şahlandı. İstanbul'un birçok semtinde kaçak inşaat sesleri arttı. Kimi belediyeye yaptığı 2-4 bin TL'lik bağışa, kimi de şansına güvenerek gecekonduların üzerine ikinci, üçüncü katını çıkıyor. Sultanbeyli Battal Gazi Mahallesi ve civarı İstanbul'da hummalı inşaat çalışmalarının yapıldığı yerlerden sadece biri... Gecekondular için artık karanlığın çökmesi de beklenmiyor. Çünkü seçimler yakın...
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş'ın 2008
yılında yaptığı açıklamaya göre, İstanbul'da 1 milyon 194 bin 643 binanın yüzde
57'si imara aykırı ve kaçak yapılardan oluşuyor. Sayıştay'ın
2008'de yayımlanan Büyükşehir Belediyelerinde Altyapı Faaliyetleri
Koordinasyonu raporuna göre ise, büyükşehirlerdeki her 2 binadan 1'i
kaçak. İstanbul'da yüzde 70, Ankara'da yüzde 40 ve İzmir'de yüzde 60 oranından
kaçak yapı bulunuyor.
Herkes yapıyor niye
korkalım
Seçim öncesi İstanbul manzaraları için çıktığımız turda ilk durağımız Sultanbeyli... Sultanbeyli'de yaşayan Z.C'nin evi şu anda tek kat... Ama bir süre sonra ikinci katı da olacağını söylüyor. İnşaatı devam eden ikinci kat için şu ana kadar 30 bin TL harcadığını anlatan Z.C, "Bir 10 bin TL daha harcarsam ev oturulur hale gelecek. Evi daha önce radyel temel yapmıştım. Yapı sağlam. Daha çok katı kaldırır" diyor.
Z.C'ye, "Belediye yıkar diye korkmuyor musunuz" diye sorduğumuzda aldığımız
cevap daha da çarpıcı... Söze "Herkes yapıyor. Biz birbirimizden güç alıyoruz"
diyerek başlayan Z.C, dokunulmazlık için belediye çalışanlarına 2 bin TL'lik bir
ödeme de yaptığını da ekliyor. "Üstelik elimde makbuzum da var" diye konuşuyor.
Battal Gaz Mahallesi sakinlerinden Ö. ise, belediyeye inşaat yapabilmek için 4
bin TL verdiğini açıklıyor. Ö. de, makbuzu olduğunu
söylüyor.
İkinci katı da seçimde çıkmıştım
Sultanbeyli'nin bir başka mahallesinde ise Samsunlu N.Ç. yaşıyor. 1986'da geldiği İstanbul'da altı nüfus barındıran iki katlı bir evin sahibi. Şimdi üçüncü katı çıkıyor. "Oyumu AK Parti'ye vereceğim" diyen N.Ç. sohbet ederken ağzından ikinci katı da bir önceki seçimde çıktığını kaçırıyor.
Sultanbeyli'den sonraki durağımız Küçükçekmece'de ise daha farklı bir manzara ile karşılaşıyoruz. Güvercintepe mahallesindeki birçok bina kaçak durumda... Mahalle sakinlerinin yaptığı açıklama ise dikkate değer: "Belediye kaçaklara kendi döneminde yapılmadığı için ses çıkarmıyor. Ama kaçak binanın üzerindeki 'kaçak' kata izin yok". Yaptığı kaçak katı yıkılan Adıyamanlı A.M., "Beni niye buldular anlamıyorum. Her yer kaçak" diye yakınıyor. Mahalle muhtarı Sadık Baydar'a göre belediyenin tahminen 6 bin dairelik bu mahalleyi yıkmaya çalışması Kosova Meydan Muharebesi'ne yol açar. Alt katın kolonlarının güçlendirilmesi ve evin içine yapılan harcamalarla birlikte toplam maliyet 40-45 bin TL civarında. 100 metrekarelik bir kaçak katın kaba inşaatı için 2 bin 500-3 bin arası tuğla gerekiyor. Konuyla ilgili aradığımız belediyelerden ise bir yanıt alamıyoruz.
İstanbul'daki yapıların üçte ikisinin ruhsatsız olduğunu belirten İstanbul Şehir Plancıları Odası Başkanı Erhan Demirdizen, seçim öncesi dönemleri en talihsiz zamanlar olarak değerlendiriyor. Belediyelerin kaçak yapılara yönelik ara sıra yıkım yapsa da sorunun temelden çözülemediğini belirten Demirdizen, "Gidip başka yere yapyyorlar. Asyl olarak insanlaryn batlaryny yasal olarak sokabilecekleri evler yaratmak gerek" diyor. Demirdizen ayrıca 2-B yasasının da nihai olarak imar affı olmasa da beklentileri artırdığı ve heyecan yarattığı görüşünde.
Belediyelerin artık sadece seçim döneminde değil tüm çalışma dönemlerinde mesailerinin büyük bölümünü kaçak yapıları meşrulaştırmaya harcadığını belirten Mimarlar Odası İstanbul Şubesi'nden Mücella Yapıcı ise sorunların aflarla çözüldüğünü söylüyor.
CHP'li Sultanbeyli Belediye Batkan adayı Osman Nuri Bedir de
ilçenin durumunu "Afganistan'dan beter" olarak niteliyor ve belediye
yetkililerinin müstakil tapu verme vaadiyle para topladıklarını iddia
ediyor.
Cezası 1-5 yıl hapis cezası
Türk Ceza Kanunu'nun "imar kirliliğine yol açma" başlıklı 184. maddesi kaçak yapılaşmayı cezalandırıyor. Yasaya göre göre yapı ruhsatiyesi alınmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapan veya yaptıran kişinin, 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması öngörülüyor.