Doğalgaz, elektrik ve su sayaçları gibi ölçüm cihazlarının piyasaya sürülmesi veya kullanıma sunulması için yabancı onaylanmış kuruluşlara başvurma zorunluluğu kaldırılıyor. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Ölçü Aletleri Yönetmeliği kapsamında onaylanmış kuruluş olarak Türk Standartları Enstitüsü'nün (TSE) de görevlendirilmesini öngören tebliğ hazırladı. Söz konusu tebliğin, önümüzdeki hafta içinde Resmi Gazete'de yayımlanması bekleniyor.
Türkiye'de henüz; su sayaçları, gaz sayaçları ve hacim dönüştürme cihazları, aktif elektrik enerji sayaçları, ısı sayaçları, su haricindeki sıvıların miktarlarını sürekli ve dinamik ölçen ölçme sistemleri, otomatik tartı aletleri, taksimetreler, malzeme ölçerler, boyutsal ölçüm cihazları ve egzoz gazı analiz cihazlarıyla ilgili uygunluk belgesi, denetim ve değerlendirme faaliyetlerini yürütecek yerli onaylanmış kuruluş bulunmuyor. Bu durum sanayicileri, ürettikleri ölçü aletleri için yabancı onaylanmış kuruluşlara başvurmak zorunda bırakıyor. Bu nedenle önemli ölçüde döviz kaybı yaşanırken uygulamada zorluklar ve zaman kaybı yaşanıyor.
Türkiye'de ölçü aletleri imalatı konusunda; elektrik sayaçları ile ilgili olarak 22 firma, su sayaçları ile ilgili olarak 9 firma, gaz sayaçları ile ilgili olarak 4 firma ve taksimetreler ile ilgili olarak 3 firma faaliyet gösteriyor. Yetkililer, Türkiye'nin yasal metroloji alanında önemli bir potansiyele sahip olduğunu belirterek, sanayicilerin yurt dışındaki onaylanmış kuruluşlara bağımlı kalmamaları ve gerekli rekabet ortamının oluşturulması açısından; yerli onaylanmış kuruluş sayısının artırılmasının büyük önem arz ettiğini belirttiler. TSE'nin Ölçü Aletleri Yönetmeliği kapsamında onaylanmış kuruluş olarak atanmasının Türkiye için çok önemli bir adım olduğunu ifade eden yetkililer, bu konuda yerli onaylanmış kuruluş sayısının AB ülkeleri düzeyine çıkarılması gerektiğini kaydettiler.
Metroloji çalışmalarını Sanayi Bakanlığı yürütüyor
Türkiye'de yasal metrolojiye ilişkin çalışmalar Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülüyor. Bu kapsamda; ölçü ve ölçü aletlerinin piyasaya arzı, denetimi ve kullanımına ilişkin işlemler gerçekleştiriliyor. Ölçü ve ölçü aletlerinin uygunluk değerlendirme faaliyetlerine ilişkin olarak Avrupa Birliği'nde iki temel direktif bulunuyor. Bunlar, ''Otomatik Olmayan Tartı Aletleri Direktifi'' ile ''Ölçü Aletleri Direktifi''.
Söz konusu direktiflerden ''Ölçü Aletleri Direktifi'', Türkiye'de Ölçü Aletleri Yönetmeliği olarak uyumlaştırılarak, 07 Ağustos 2008 tarihli Resmi Gazete yayımlanmıştı. Böylece daha önce uyumlaştırılmış olan Otomatik Olmayan Tartı Aletleri Yönetmeliği ile birlikte yasal metroloji mevzuatı AB mevzuatı ile tam uyumlu hale getirilmişti. Ölçü Aletleri Yönetmeliği; su sayaçları, gaz sayaçları ve hacim dönüştürme cihazları, aktif elektrik enerji sayaçları, ısı sayaçları, su haricindeki sıvıların miktarlarını sürekli ve dinamik ölçen ölçme sistemleri, otomatik tartı aletleri, taksimetreler, malzeme ölçerler, boyutsal ölçüm cihazları ve egzoz gazı analiz cihazlarını kapsıyor. Ölçü Aletleri Direktifi, 30 Ekim 2006 tarihinden itibaren Avrupa Birliğinde zorunlu olarak uygulanıyor. Söz konusu direktif kapsamındaki ölçü aletlerine 'CE' işaretinin iliştirilmesi zorunlu tutuluyor.
Yasal metroloji kapsamında faaliyet gösterecek onaylanmış kuruluşların atanması ve izlenmesi Sanayi ve Ticaret Bakanlığının sorumluluğunda bulunuyor. Ölçü Aletleri Yönetmeliği kapsamında onaylanmış kuruluş olarak faaliyet göstermek üzere Sanayi ve Ticaret Bakanlığına başvuruda bulunan TSE'nin değerlendirilmesi yapılmış ve 4 Ocak 2011 tarihini takiben AB Komisyonuna bildirim prosedürü başlatılmıştı. 8 Mart 2011 tarihinde AB Komisyonunun Yeni Yaklaşım Onaylanmış Kuruluşlar (NANDO) veri tabanı sisteminde TSE'nin onaylanmış kuruluş olarak atanmasına ilişkin bildirim yayımlandı.
Bu çerçevede Türk Standartları Enstitüsü, Ölçü Aletleri Yönetmeliği kapsamındaki; su sayaçları (MI-001), gaz sayaçları (MI-002), aktif elektrik enerji sayaçları (MI-003), taksimetreler (MI-007) konusunda; tip incelemesi, üretim kalite güvencesini esas alan tipe uygunluk beyanı, ürün doğrulamasını esas alan tipe uygunluk beyanı, tam kalite güvencesini ve tasarım incelemesini esas alan uygunluk beyanı konularında onaylanmış kuruluş olarak atandı.