Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Cumhuriyet’in simge mekanı Saraçoğlu Mahallesi’nin korunması mücadelesine devam ediyor. Saraçoğlu Mahallesi’nin hukuksuz restorasyonlarla özgün dokusunun ve mimarisinin bozulduğunu öne süren Mimarlar Odası Ankara Şubesi, projenin mimarı Paul Bonatz’ın varislerinden izin alınmadan müdahale edildiği için telif hakları davası açtı.
Hukuksal süreç ile ilgili açıklama yapan Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, “Bonatz’ın mirasçıları adına Saraçoğlu Mahallesi’nde ‘müdahalenin men’i davasını açtık. Bu dava Türkiye’de telif hakları açısından önemli bir dava olacak. Saraçoğlu Mahallesi’nde hali hazırda gerçekleştirilen ve devam eden haksız saldırının durdurulması için öncelikle tedbir kararı verilmesini talep ederek Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu m.69 uyarınca tecavüzün meni davası açtık.” dedi.
Candan, şunları söyledi: “Saraçoğlu Mahallesi’nin ağaçları, yapıları ve alanın tamamı tescilli kültür varlığıdır. Kültür varlığı niteliği taşıyan bu alanda; idarelerce riskli alan kararları verilerek önce tamamen yıkılmak istenmiş, yargı tarafından kararlar iptal edilince kamu lojmanı olarak kullanılan mahalle tamamen tahliye edilmiş, tahliye ardından kamu kullanımı tahsisleri kaldırılmış ve rant alanı yaratmak üzere de bir dizi idari işlem tesis edilmiştir. İmar planı yapılmış, yargı tarafından iptal edilmiş, iptal edilen imar planı yeniden onaylanmış ve imar uygulaması ve restorasyon proje onay kararları alınmıştır. Her ne kadar anılan tüm idari işlemler TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve vatandaşlar tarafından dava konusu edilmişse de inşai faaliyetler durmamıştır. FSEK m. 16/1 uyarınca ‘Eser sahibinin izni olmadıkça eserde veyahut eser sahibinin adına kısaltmalar, ekleme ve başka değişiklikler yapılamaz. Mimari eserin bütünlüğü, eserin değiştirilmesi ve bozulmasıyla ihlal edilir. Böyle bir durumda müellifin yapının bütünlüğünün korunmasını isteme hakkı bulunmaktadır. Eserde değişiklik, eser sahibinin hususiyetini kısmen ya da tamamen ortadan kaldırmaktadır.’ Saraçoğlu Mahallesi’nde öngörülen değişiklikler eser sahibinin mirasçılarının bilgisi ve rızası dahilinde başlatılmamış, bu hususta eser sahibinin mirasçısı olan müvekkilin FSEK m.16 uyarınca alınması gereken muvafakati alınmamıştır.”
Candan, Saraçoğlu Mahallesi’nin mimarı Paul Bonatz’ın varisleri Brigitte Dübers ve 7 torununun, telif hakkının ve Saraçoğlu’nun korunması için, kendisine ve oda avukatlarına vekaletname verdiğini hatırlatarak, “Saraçoğlu’nun mimarı Paul Bonatz’ın telif hakları devam etmektedir. Varisleri hayattadır ve Bonatz’ın 2026’ya kadar telif hakkı vardır. Vekaletnameler bize ulaşınca hemen harekete geçtik. Saraçoğlu Mahallesi’ndeki korunması gerekli taşınmaz kültür varlıkları ile doğal varlıklara daha fazla zarar verilmemesi için 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu madde . 77 uyarınca ihtiyati tedbire karar verilmesini talep ettik.” diye konuştu.
Candan, Saraçoğlu Mahallesi’ni yok edecek, özgün dokusunu ve habitatını bozacak her türlü girişimin karşısında olacaklarını, Saraçoğlu Mahallesi’ni kamusal yaşama kazandırana kadar mücadeleye devam edeceklerini söyledi.