Şanlıurfa’da uzun yıllardır gerçekleştirilen tarihi ve kültürel mirası koruma çalışmaları ÇEKÜL Vakfı’nın girişimi, Şanlıurfa Valiliği ve Şanlıurfa Belediyesi’nin yoğun çabalarıyla hızla devam ediyor. Kentte, bu güne kadar çeşitli uygulamalarla koruma altına alınmış tarihi ve kültürel mirasın yanı sıra hâlâ korunmayı bekleyen yapı ve dokular mevcut. Buralarda hayata geçirilmesi gereken koruma çalışmalarını bir an önce planlamak ve söz konusu alanları yerinde incelemek amacıyla 29 Haziran 2007 tarihinde Şanlıurfa’ya giden ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen ve ekibi, Şanlıurfa Belediye Başkanı Ahmet Eşref Fakıbaba’yı ziyaret ederek kentin temel sorunlarını gözden geçirdiler.
Şanlıurfa’da uygulanması düşünülen çalışmaların ele alındığı görüşmeye Şanlıurfa Belediye Başkan Yardımcısı İbrahim Güllüoğlu, Şanlıurfa Belediyesi Özel Kalem Müdürü Yavuz Akgül, Mimar Cevher İlhan, Özcan Topsel ve Nüvit Bayar, İl Kültür Turizm Müdürü Selami Yıldız, Şanlıurfa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürü Ferhat Karagözlü, ÇEKÜL Vakfı Şanlıurfa Temsilcisi Yrd. Doç. Dr. Cihat Kürkçüoğlu, Arkeolog Hasan Karabulut ve Görkem Kızılkayak da katıldı.
Görüşme sonunda, kentin “doğa-kültür haritası”nın ve kent envanterinin Şanlıurfa Belediyesi tarafından hazırlanması kararı alındı. Kentin iyi bir şekilde algılanması için Şanlıurfa Kalesi’nin yeniden düzenlenmesi, kentin içindeki tarihi mahallelerin canlandırılması gerektiği konusunda görüş birliğine varıldı. Kale ile ilgili çalışmalar tamamlandıktan sonra da, “Kaleli Kentler Birliği”ne üyelik için başvurulması önerildi. Kentin en eski tarihi yapılarından olan Millet Hanı’nın, “Şanlıurfa Kent Müzesi ve Arşivi”, “Geleneksel Sanatlar-Zanaatlar Eğitim Uygulama Merkezi” işleviyle Şanlıurfa’ya ve bölgeye hizmet vermesinin uygun olacağına karar verildi. Böylelikle belediye, “Kentin Soy Kütüğünü Yapıyoruz” sloganıyla bir kampanya başlatacak ve aile sandıklarında bulunan eski fotoğraf, mektup, kartpostal… gibi kent tarihine ışık tutacak belgeleri müzede sergilemek üzere toplayacak.
Urfa Sokakları ve Meydanları Canlanıyor
Şanlıurfa Belediyesi’nin, “çarşı bölgesinin iyileştirilmesi” ve “caddelerin sağlıklaştırılması” çalışmaları da büyük önem taşıyor. Bu nedenle taş bakımından zengin bir potansiyele sahip olan kentin sokaklarında, çarşılarında ve meydanlarında dayanıklılık, tür ve renk uyumu göz önünde bulundurularak, taşlar değişik şekillerde değerlendiriliyor. Örneğin kent yollarının tümünde dokusuna uygun olarak granit parke kullanılmış. Bunun dışında kentteki reklâm panoları düzenlenmiş, meydan düzenlemesi tamamlanmış ve yeşillendirme çalışmaları yapılarak kente canlılık kazandırılmış.
Halepli Bahçe’nin Amazon Mozaikleri
Şanlıurfa’da gerçekleştirilen koruma uygulamaları, kentin sosyal ve kültürel yaşamını da olumlu yönde etkilemiş. Gümrük Hanı’nın onarımı, bu bölgede zaten yoğun olan yaşamı daha da yoğunlaştırmış ve anlamlı kılmış. Burası, kentin geleneksel özelliklerinin yaşandığı bir mekân haline gelmiş. Başta kamu yapıları olmak üzere, mezarlıkların güvenlik altına alınması ve bahçe duvarlarının tamamlanması da, kent dokusunun bir bütün olarak değerlendirildiğinin başarılı bir göstergesi. Halepli Bahçe’de yaklaşık yüz metrekarelik Amazon mozaiklerinin bulunması, kent için büyük bir şans. Kazı çalışmalarının titizlikle devam ettiği Halepli Bahçe’de her geçen gün yeni parçalara ulaşılıyor. Bu çalışmalar da Şanlıurfa’nın önemini ve koruma uygulamalarındaki konumunu daha da artırıyor.
Tarihi Kentler Birliği Encümen Üyesi Ahmet Eşref Fakıbaba, “Eylül ayında yapılacak Tarihi Kentler Birliği Şanlıurfa Buluşması’nda, kentte hayata geçirdiğimiz koruma uygulamalarını ve sağladığımız düzeyli değişimin Türkiye’nin her bölgesinden gelecek olan valilerin, belediye başkanlarının ve uzmanların görmesini istiyoruz.” dedi.