GAP'ın önemli bir bölümünün devreye girdiği, hızlı nüfus artışı ve göçün yaşandığı Şanlıurfa'da, çeşitli nedenlerden ötürü arsa ve konut fiyatları her geçen gün ciddi oranda artırıyor. Nüfusun yüzde 45'inin kırsal kesimde yaşadığı Şanlıurfa'da son yıllarda özellikle sulamaya açılan alanlarda tarımda sağlanan gelir artışı ve çeşitli konularda üreticilere ödenen desteklemeler, bu sektörden geçinenleri yatırıma yönlendiriyor.
Birikimlerini gayrimenkul ve arsa alarak değerlendirmek isteyenlerin talepleri fiyatları ciddi oranda artırıyor. Bölgede arsa fiyatlarının yüksek oluşu nedeniyle TOKİ'nin de yeterince ucuz konut üretememesi, inşaat sektöründe rekabetin yeterince gelişmemesine neden oldu. Kira fiyatlarının semtine göre 300 lira ile 2 bin lira arasında değiştiği kentte gayrimenkul fiyatları da talep yoğunluğu nedeniyle her geçen gün artıyor.
Esentepe mahallesinde birkaç ay içerisinde tamamlanması planlanan, brüt 330 metrekare alana sahip, 5 oda ve 1 salon şeklinde tasarlanan, parmak izi sistemiyle açılan kapıları, perde, doğalgaz, klima ve su akışı dışardan kumanda edilebilen “akıllı binalar”, katına ve mevkisine göre 650-750 bin liraya satılıyor. Şu ana kadar tamamına yakını satılan daireleri genellikle işadamları tercih ediyor.
“Yeni çevre yolları ve imarlı arsa gerekli”
Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası (ŞUTSO) Başkanı Eyyüp Sabri Ertekin, arsa fiyatlarının yüksek oluşunun, yeterli arsa üretilememesi ve çevre yollarının azlığıyla ilgili olduğunu söyledi. Kentte acilen yeni çevre yollarının yapılmasına ihtiyaç duyulduğunu anlatan Ertekin, “Arsanın para kazanma aracı olarak kullanılması”nın önüne geçmek için bazı düzenlemeler yapılması gerektiğini de ifade etti. Bunun yanı sıra kentin önünü açmak için hızla yeni alanların imara açılması ve söz konusu alanların altyapı eksikliklerinin giderilmesi gerektiğine işaret eden Ertekin, şunları kaydetti:
“Arsa fiyatlarının yüksek oluşu, yeterli arsa üretilememesi ve çevre yollarının azlığıyla ilgilidir. Sadece belediyelerin değil diğer kurumlar da bu alanda ellerinden geleni yapmalı. Yeni imara açılacak alanlarda yapılacak yollar, altyapı eksiklerinin giderilmesi yatırımcıyı hızla bu alanlara çekebilir. Bir de ayrıca arsalarla ilgili vergilendirme mekanizması uygulanabilir. Örneğin bu sene arsa sahibi gelirini beyan eder, bir sonraki sene de beyan eder. Aradaki fark kadarını vergi olarak devlete ödeyebilir. Düşük beyan ederse devletin daha fazlasını alma hakkı olur.”
Lüks konut talebi
Kentte faaliyet gösteren Emlak Bilgi Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ömer Faruk Karınca da emlak fiyatlarının yüksek oluşunun; arsa fiyatları, konut üretiminin azlığı ve yeni imara açılan bölgelerdeki altyapı çalışmalarının olmayışından kaynaklandığını ifade etti. Şanlıurfa'nın büyümesi için gereken imar bölgelerinin yeterince oluşturulup, müteahhitlere ve vatandaşa sunulmadığını savunan Karınca, bu durumun yanı sıra imarlı arsa yokluğu ve dönemsel olarak ham araziler üzerinde “TOKİ'nin proje yapacak” dedikodularının çıkarılmasının piyasayı yükselttiğini dile getirdi.
Kentte faaliyet gösteren müteahhitlerin artık bireysel projeler üretmek yerine bir araya gelerek, toplu projeler üretmesinin hem belediyenin altyapı hizmetleri olmayan bölgelere ulaşımını kolaylaştıracağını hem de vatandaşın ihtiyaçlarını karşılayacağını aktaran Karınca, “Şanlıurfa'da lükslük sınırı aşılmış durumda. Bazı müteahhitler daha yüksek fiyata nasıl konut üretip satabileceğinin hesabını yapıyor. Şanlıurfa'da özellikle Esentepe Mahallesi ve Vali Konağı Caddesi gibi yerlerde brüt 330 metrekarelik 5 oda ve 1 salon şeklinde tasarlanan 'akıllı bina'lar, katına ve mevkisine göre 650-750 bin liraya kadar satılabiliyor. Ayrıca söz konusu mahallerde kiralar 2 bin TL'ye kadar yükselebiliyor. Şehre tepeden bakan mevkide yer alan söz konusu binalar, genellikle daha havadar olduğu için tercih ediliyor” diye konuştu.
Mülkiyet ve altyapı sorunu
Şanlıurfa Belediye Başkan Yardımcısı İbrahim Güllüoğlu ise Şanlıurfa'nın imara açılmamış hiçbir tarafının olmadığını ifade ederek, “Harran Ovası ve arkeolojik SİT alanları hariç her tarafın imarı var. Ama her tarafta mülkiyetle ve altyapıyla ilgili sıkıntı var” dedi. Güllüoğlu, kentin dört bir yanını imara açtıklarını, sadece imara açılmış bölgelere altyapı hizmeti götürmeyle ilgili sorunlar bulunduğunu, mücavir alan oranının da geçmiş yıllara göre birkaç kat arttığını dile getirdi.
Yeni imar planları oluşturduklarını, Dağeteği, Sırrın Karşıyaka ve Yenice bölgesiyle ilgili imar planlarının da kısa süre önce tamamlandığını aktaran Güllüoğlu, “Burada imar planlarını uygulamayla ilgili sıkıntılar var. Siz bir yerin imar planını yaptığınızda 15 ve 16. maddelere göre vatandaşların kendi isteğiyle arazilerinin bir bölümünden feragat etmesi gerekiyor. Ya da 18. maddeyi uygulayarak, re'sen siz onu uygulatırsınız. Ancak 18. maddeyi uyguladığınızda sürekli önünüze hukuki engeller çıkıyor. Dağeteği bölgesinde yaşadığımız sorunlar gibi. Biz, Sırrın Karşıyaka, Dağeteği ve Evren Sanayi'de alt yapıyı hızla birkaç ay içinde hayata geçirebilirsek daha iyi olacak” diye konuştu.
Piyasayı rahatlatmak ve müteahhitlere örnek olmak amacıyla Dağeteği bölgesinde belediye personelinin başvuru yapabileceği kooperatifler inşa edeceklerini ifade eden Güllüoğlu, “İlk etapta 200-300 civarında müracaat var. İkince etapta da bu sayıyı 500 daha artırıp, 700-800'e çıkarmayı düşünüyoruz” dedi.