Milli Prodüktivite Merkezi (MPM), KOBİ'lerin sürdürülebilir üretime geçişini destekleyecek stratejiler üzerinde çalışıyor. MPM'den yapılan yazılı açıklamada, Türkiye'de bulunan işletmelerin uluslararası değer zincirlerine entegre olabilmeleri, rekabetçiliklerini artırmaları için sürdürülebilir, verimli ve sosyal sorumlulukları göz önünde bulunduran üretim ve işleme metotlarına geçişin zorunlu hale geldiği ifade edildi. İşletmelerin rekabet edebilirliklerini ve verimliliğini artırmak, uluslararası değer zincirlerinde yer alabilmelerine katkı sağlamak için MPM'nin, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının görevlendirmesi ile Temiz Üretim Merkezi işlevlerini üstlendiği belirtilen açıklamada, MPM'nin, temiz üretim uygulamalarının Türkiye'de yaygınlaşmasını sağlamak için stratejiler geliştirdiği belirtildi.
Açıklamada, ''Temiz Üretim'' işletmelerin, çevreye verdikleri zararı kaynağında azaltmayı ve daha az enerji, daha az hammadde, daha az su kullanarak, yani kaynak verimliliği sağlayarak üretimlerini daha az maliyetle gerçekleştirmelerini ve bu yolla rekabet edebilirliklerini artırmalarını sağlayan stratejilerin bütünü olarak tanımlandığı vurgulandı.
Türkiye çapında uygulanacak bir strateji
MPM'nin üstlendiği bu yeni görevin, kuruluşundan bu yana ülke düzeyinde bir verimlilik hareketi şeklinde yürüttüğü çalışmalarında olduğu gibi, tüm Türkiye'yi kapsayan önlem ve uygulamaları gündeme getireceği ifade edilen açıklamada, 2008 yılından bu yana Türkiye'nin gündeminde yer alan ulusal düzeyde bir Temiz Üretim Merkezinin oluşturulması ve bu yolla ulusal düzeyde bir temiz üretim programının uygulanması ihtiyacının artık karşılanacağı vurgulandı. Dünyada sayıları 100'e yaklaşan Temiz Üretim Merkezleri'nın ulusal düzeyde hareket eden, paydaşlarla yakın ilişki içinde ve işbirliği ağlarıyla çalışan yönlendirici, şemsiye kuruluş olduğu belirtilen açıklamada, MPM'nin çok taraflı yapısının, yerel paydaşlara ve işletmelere ölçek ve sektör gözetmeksizin yakınlığının, kuruluşundan bu yana Türkiye çapında yerine getirdiği hizmetlerin bu yeni görevi de üstlenmesini getiren unsurlar olduğu ifade edildi.
Geçmişte, gelişmiş ülkelerin kirlilik ve çevresel bozulmaya farklı şekillerde tepki verdiği belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
''İlk tepki görmezden gelme ya da sorunların reddi biçimindeydi. Arkasından kirliliği seyreltme ya da bertaraf etme yoluna gidildi. Böylece kirliliğin etkileri daha az görünür ya da daha az zararlı olacaktı. Zaman geçtikçe ve çözüm üretme gereği ağırlık kazandıkça kirlilik ve atıkların kontrolü gündeme geldi. Kirliliğe ortaya çıktıktan sonra müdahale etmeyi amaçlayan bu stratejiler boru sonu yaklaşımları olarak anılmaya başladı. Ancak dünyamızın bugün karşı karşıya olduğu iklim değişikliği sorunları boru sonu yaklaşımları geçersiz kılıyor. Kirliliği ortaya çıkmadan azaltan, doğal kaynakların gelecek nesillerin devamını sağlayacak şekilde etkin ve verimli kullanımını amaçlayan, bu amaçla üretim biçimlerini yeniden ele alan yeni yaklaşımın adı ''Temiz Üretim''. Temiz üretim stratejileri kirliliğin kaynakta, henüz oluşmadan önlenmesini, verimli kaynak ve enerji kullanımını getiriyor.
Temiz üretim, gelişmekte olan ya da ekonomik açıdan geçiş süreci içinde bulunan ülkelerin, geçmişte sanayileşmiş ülkeler tarafından yapılan çevresel hataları tekrarlamamaları ve daha az maliyetle üreterek rekabetçiliklerini artırmaları için büyük bir fırsat sunuyor.''
Önce KOBİ'ler - Pilot Projeler
MPM'nin ölçek ve sektör gözetmeksizin sunduğu hizmetlerin içinde KOBİ'lerin önemli bir yer tutuğu vurgulanan açıklamada, MPM'nin, KOBİ'lerin verimlilik sorunları, eğitim ve danışmanlık ihtiyaçları ile yıllardır yakından ilgilendiğinin altı çizildi. Büyük işletmeler verimliliklerini artırmak, maliyetlerini azaltmak, yeni teknolojilere ve sürdürülebilir üretim yaklaşımlarına geçmek için profesyonel destek yollarını daha kolay bulabilirken, KOBİ'ler için durumun çoğunlukla farklı olduğu ifade edilen açıklamada şu görüşlere yer verildi:
''MPM, temiz üretim stratejilerinin yaygınlaştırılması için öncelikle KOBİ'leri hedefliyor. Temiz üretim uygulamalarının çevre boyutunun yanında getireceği ekonomik kazanımlar KOBİ'lere anlatılacak. Bunun için pilot projelerin gerçekleştirilmesi ve var olan uygulamaların tanıtılması gündemde. Özellikle Organize Sanayi Bölgeleri'nde yapılacak yeni uygulamaların sonuçlarının tanıtımı ve yaygınlaştırılması hedefleniyor.
Temiz üretim faaliyetleri sadece KOBİ'lerle sınırlı olmayacak. MPM, temiz üretim faaliyetleri yaygınlaştıkça, çeşitli sanayi sektörleri, hizmet sektörü, tarım ve kamu sektörüne de yönelecek. Konu hakkında işbirliği yapılacak paydaşlar da belirlendi. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, TÜBİTAK, TOBB, EPDK, Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü, Birleşmiş Milletler Sınaî Kalkınma Teşkilatı, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, üniversiteler, STK'lar, Kalkınma Ajansları, OSB'ler, Sanayi ve Ticaret Odaları ile paydaş görüşmeleri sürdürülüyor.
İşbirliği olanaklarının değerlendirildiği görüşmelerin tamamlanmasının ardından MPM, tarafları bir araya getirerek ortak çalışma alanlarını netleştirme yoluna gidecek. Bu amaçla bir arama konferansının yapılması, planlanan faaliyetler arasında yer alıyor. 2012 yılı başında gerçekleştirilecek Temiz Üretim Paydaş Çalıştayı ise Türkiye'nin Temiz Üretim Yol Haritası'nın temelini oluşturacak.''