Kültür ve Turizm Bakanlığı, müze ve ören yerlerini giriş kontrol yöntemiyle özelleştirmeye hazırlanıyor. Özelleştirme ihalesi 13 Eylül 2010'da yapılacak. İhale kapsamında yer alan 48 müze ve ören yeri, Türkiye genelindeki müze ve ören yerlerinden elde edilen gelirin yüzde 85'ini oluşturuyor. Bunlar arasında Muğla'dan Bodrum Sualtı Müzesi, Sedir Adası, Mausoleion Örenyeri, Kaunos Örenyeri, Dalyan Kaya Mezarları ve Knidos örenyeri de bulunuyor.
Neler olacak?
Gelirlerinin yüzde 85'ine tekabül eden 48 müze ve örenyerindeki giriş sistemlerinin yeni teknolojilerle donatılması, Müzekart'ın geliştirilmesi, pazarlanması, Şehirkartlar'ın oluşturulması, gişelerde, müze dışında oluşturulacak noktalarda internet ortamında satışların tahsilatı, güvenli ve teknolojik yeni tahsilat sistemlerinin yaratılması ihalenin özünü oluşturuyor. Temel amacın modern sistemler, nitelikli insan kaynağı ve pazarlama ile müze ve örenyerlerinde ziyaret ve gelir artışının sağlanması olduğu belirtilen ihalede hedef şöyle açıklandı: "Müze girişlerinde otomatik makinelerle bilet, Şehirkartı ve Müzekart satışı yapılması, mobil telefon ve internet üzerinden ödeme ve satış yapılması, yabancı para ve kredi kartıyla satış yapılması, ziyaretçilerin gerçek zamanlı olarak kaydının tutulması."
2009 yılında 22 milyon kişinin ziyaret ettiği müze ve ören yerlerinden 150 milyon TL gelir elde edildi. İhaleyle ilk yıl ziyaretçi sayısının ve gelirlerin en az iki katına çıkartılmasının hedeflendiği açıklandı.
Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Görevlisi Arkeolog Altan Türe, gerekli şartlar hazırlanmadan ihaleye çıkılmasını yanlış buldu. Türe, şöyle konuştu: "Buraları kiralayan kuruluşlar öncelikle güvenliği ve koruma dengesini oluşturmalı. Kapıda bilet kesmekle olmaz. Bir ören yeri veya müzede bir eser zarar görürse ya da hırsızlık olursa bunun hesabını kim verecek?" dedi. Kaya mezarlarının da özelleştirme kapsamında yer alması şaşırtıcı. Zaten herkes görüyor. Buraya giriş çıkış nasıl olacak? Ayrıca kaya mezarlarındaki erime giderilmeden, tahribat onarılmadan kiralamak doğru değil."
TÜRSAB'a kiralansın
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Marmaris Bölge Yürütme Kurulu Başkanı İsmail Özbozdağ, ören yerlerinin özelleştirilmesine karşı olduğunu açıkladı. Özbozdağ, "Ben şahsen müze ve ören yerlerinin özelleştirilmesine karşıyım. Çünkü onlar birer fabrika değil, bizim kültürel mirasımız. Başka kişilere kiralanması doğru değil ama TÜRSAB'a kiralanabilir. Çünkü TÜRSAB bakanlık nezdinde kurulmuştur. Kar amacı güdülerek böyle bir şeyin yapılması yanlış. Avrupa'da böyle bir uygulama yok" dedi.
İşte ihaleye açılan müze ve ören yerleri
İstanbul Ayasofya Müzesi, Topkapı Sarayı Müzesi, Efes Örenyeri alt ve üst kapı, Topkapı Sarayı Müzesi Harem Dairesi, Göreme Açık Hava Müzesi, Kariye Müzesi, Aspendos Örenyeri, Troia Örenyeri, Kaymaklı Yeraltı Şehri, Akropol Örenyeri, İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Alanya Kalesi, Bodrum Sualtı Müzesi, Myra Örenyeri, Noel Baba Müzesi, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Perge Örenyeri, Derinkuyu Yeraltı Şehri, Efes Örenyeri Yamaçevler, Sümela Manastırı, Phaselis Örenyeri, Asklepion Örenyeri, Antalya Müzesi, Türk ve İslam Eserleri Müzesi, Sedir Adası, St. Jean Anıtı, Side Örenyeri, Olympos Örenyeri, Afrodisias Müze Ve Örenyeri, Efes Müzesi, Göreme Açık Hava Müzesi Karanlık Kilise, Zelve Örenyeri-Paşabağlar Örenyeri, Hatay Müzesi, Ihlara Vadisi Örenyeri, Özkonak Yeraltı Şehri, Patara Örenyeri, Mausoleion Örenyeri, Kaunos Örenyeri, Didim Örenyeri, Assos Örenyeri, Side Müzesi, Kaunos Kaya Mezarlığı, Mozaik Müzesi, Knidos Örenyeri, Milet Örenyeri, Simena Örenyeri, Cennet - Cehennem Örenyeri, Termessos Örenyeri.