Babası merhum Sakıp Sabancı’nın “kızım seyahat etmeyi seviyor” diyerek kurduğu turizm şirketi Vista’yı alanında lider yapan Dilek Sabancı, şimdi de gayrimenkul sektöründe adından söz ettirecek.
Dilek Sabancı, bundan dört yıl önce kız kardeşi Sevil Sabancı ve annesi Türkan Sabancı’yla birlikte kurduğu Dilek Gayrimenkul’le sektörünün birçok alanında yatırım yapmaya hazırlanıyor.
“Sabancı soyadına yakışır düzgün işler yapmak istiyoruz” diyen, Dilek Sabancı’nın hedefi büyük: Sektördeki en büyük ilk üç firma arasında olmak. Büyük çaplı projeler yerine üst gelir grubuna hitap eden, niş ve butik projeler gerçekleştirmeyi planlıyor, Sabancı… Temkinli olmayı da elden bırakmıyor: “Acelemiz yok, sağlam adımlarla ilerlemek istiyoruz” diyor. Bunun için kolları sıvayan Sabancı, İtalya’da şaraplarıyla ünlü Chianti bölgesinde restore ettiği bin 100 yıllık tarihi bir binayı otel olarak yıl sonunda hizmete açacak. İstanbul, Antalya, Bodrum ve İzmir gibi birçok şehirde otel zincirleri açmayı planlayan Dilek Sabancı, Alaçatı’da 60 dönüm üzerinde resort bir otel yapmanın hazırlığında. Konut alanında da yatırım kararı alan Sabancı, İstanbul, Bursa, İzmir ve Antalya gibi kentlerde lüks konutlar yapıp satacak. Sabancı konut alanındaki ilk projesine bu yıl sonunda; İstanbul İstinye’de start veriyor. Planlar arasında ofis yatırımları da var.
Sabancı AŞ’nin elindeki gayrimenkulleri ve arazileri de değerlendirecek olan Dilek Sabancı’yla gayrimenkul sektöründeki yatırım planları hakkında konuştuk. İşte Dilek Sabancı’nın gayrimenkul alanındaki yatırımları…
Siz ilk olarak 2006’da Sevil hanım ve anneniz Türkan hanımla birlikte TDSS Gayrimenkul Yatırım diye bir şirket kurdunuz, Büyük Tarabya Oteli’nin ihalesine girdiniz. Ardından isim değişikliğine gittiniz…
Evet, 23 Şubat 2006’da TDSS Gayrimenkul Yatırım ve Turizm AŞ kuruldu. Türkan, Dilek Sevil Sabancı isimlerinin baş harflerinden oluşan. 12 Kasım 2008’de de unvan değişikliği oldu; Dilek Sabancı Gayrimenkul ve Turizm Yatırımları AŞ oldu. Ardından iki sene gibi bir süre içinde de şirketi aktif hale getirdik. Bu süre içerisinde gelen projeleri değerlendirdik ve birtakım fizibilite çalışmaları yaptık. Sermaye artırıma gittik. TDSS, Türkan Dilek, Sevil Sabancı’nın açılımı ama insanlar karıştırıyordu ismi. Özellikle kız kardeşim ve Güler’in(Sabancı) aklında kalmıyordu. Onun üzerine, Dilek daha da akılda kalır,“Dilek Gayrimenkul ve Turizm AŞ diyelim” dediler. Ben bu işi yapmak istiyorum diye… Onun üzerine unvan değişikliği yaptık.
Bu gayrimenkul şirketinin holdingle bir ilgisi yok değil mi, sizin kendi ailenizin kurduğu bir şirket?
Evet yok, kız kardeşim, benim ve annemin kurmuş olduğu bir şirket. Ticari faaliyet, yatırım yapabilmek için kurduk. Sabancı AŞ diye bir şirketimiz var. O da portföy yönetim şirketi, bizim Sabancı Holding’teki hisselerimizi kontrol eden bir şirket. Onun altında kurduğumuz bir şirket bu. Şirkete Vista’nın dışında Dilek Gayrimenkul eklendi.
Gayrimenkul sektörünü özellikle niye seçtiniz?
Ben yeni bir şey yapmak istiyordum. Ne yapalım diye bakınca gayrimenkul işleri son zamanlarda kriz hariç gayet iyi giden bir sektördü. Otel yapmak benim işime çok uygundu. Turizm şirketi olunca otelle, turizm çok birbirine bağlantılı işler. Çünkü biz resort otel yapmak istiyoruz. SPA’sı olan mümkünse, termal imkanı varsa termali olabilen…İleriye dönük İstanbul’da şehir otelleri de olabilir. Her türlü alternatife açığız esasında. A plus’a hitap etmek istiyoruz. Mümkün olduğu kadar exclusive projeler, butik projeler yapmak istiyoruz. Daha çok Four Seasons, Ritz Carlton gibi zincirlerinin çalıştırabileceği beş yıldızlı oteller superior class oteller düşünüyoruz. Bunun bir nebze olsun, istihdama faydası olacağını düşünüyorum. Turizm şirketlerinde, turizm meslek okullarından, üniversitelerden mezun olanlar gelip bu otellerde çalışabilecek.
Resort otel, beş yıldızlı otel projeniz olduğundan söz ettiniz ama, oraya gelmeden önce…Sizin Çeşme-Alaçatı’da bir butik otel projeniz vardı. Ne oldu, hangi aşamada?
Projeler çizildi, onaylanma aşamasında; Turizm Bakanlığı’ndan onay bekliyoruz. Butik- resort otel olacak. Mesele Ritz Carlton Resort gibi veyahut Four Seasons gibi bir zincir gelip işletebilecek. Türkiye’de mevcut olmaları, şehir ve butik otel işletmeciliğinde hem de tatil köyü işletmeciliğindeki tecrübelerinden dolayı Ritz Carlton ve Four Seasons gibi zincirlerle anlaşmayı tercih ederiz. Bu zincirler Türkiye’de mevcut oldukları için müşterilerini rahatlıkla Çeşme’ye kaydırabilirler. Ya da Uzak Doğu’daki otel zincirlerinden Amanpuri, Banyan Tree gibi bir zincirin gelip işletebileceği oteller olacak. Amanpuri, Banyan Tree ve Six Senses gibi zincirler tamamen resort otelleri. Onların da müşterileri var ama daha limitli resort konusunda. Halbuki Four Season ya da Ritz Carlton’la ortak olduğunuzda Antalya, Bodrum’da bir şehir oteli de yapabilirsiniz. Fakat Six Senses ile Bodurum’da ya da Antalya’da şehir oteli yapamazsınız.
Alaçatı’daki otelin bulunduğu arazi ne kadar büyüklükte?
Yaklaşık 60 dönüm. 62 bin 224 metrekareye serpiştirilmiş şekilde… Bunun 6.5 dönümü bize ait. Diğerini 49 yıllığına Hazine’den kiraladık. Toplam 85 anahtar olacak. Otelin yanı sıra 26 tane otelin kendi kiralanabilir villası olacak. 9 tane de satılabilir villa. Toplam 35 villa yapıyoruz. Otelin satılan villalarındakiler hariç, 76 tane odası olacak.
Otelin inşaatı ne zaman başlayacak, ne zaman hizmete girer?
İnşaat izni aldığımız taktirde bu yılın sonunda inşaata başlanacak. Alaçatı Resort’ün 2013 sonu, 2014’ün başı gibi hizmete girmesini planlıyoruz.
İşletmesi için hangi zincirlerle görüşüyorsunuz?
Biraz önce sözünü ettiğim bütün otel zincirleriyle görüşüyoruz. Four Seasons, Ritz Carlton, Amanpuri, Banyan Tree, Teddy, Six Senses… Hepsiyle görüşüyoruz. Bakalım hangisiyle anlaşacağız. Pazarlık meselesi tabii. Biz onlara management’ı vereceğiz.
Alaçatı’daki otelin yatırım maliyeti ne kadar?
Maliyetler farklılık gösteriyor. Şu anda onu veremiyorum.
Dediniz ki şehir otelleri de düşünüyoruz….
Evet, İstanbul, Antalya, Bodrum ve İzmir olabilir. Butik tarzda oteller düşünüyoruz. Beş yıldızlı da olabilir. Konut çok daha karlı. Para daha çabuk dönüyor. Yaptıktan sonra satıyorsunuz. Otel biraz daha meşakkatli iş, para daha uzun sürede dönüyor. Geriye dönüşü en az 10-12 yıl sürüyor. Ama daha kalıcı bir iş. Otel sizin oluyor, konutu yapıp satıyorsunuz, bir tek adınız yaşıyor.
İstanbul’da otel yatırımı için Anadolu, Avrupa yakası olarak özellikle düşündüğünüz bir yer var mı?
Öncelikle Avrupa yakası. Daha fazla hareketliliğin olduğu yer burası çünkü.
İTALYA’NIN EN ÜNLÜ BÖLGELERİNDEN CHİANTİ’DE BUTİK OTEL
Sizin İtalya’da da bir otel projeniz vardı? O ne oldu?
İtalyan bir arkadaşım var, onunla ortak 9 odalı bir butik otel açıyoruz. Projeye başlayalı iki yıl oldu. Floransa’nın dışında; meşhur üzüm bağlarının ,Chianti şaraplarının olduğu o bölgede. Yanında kilise var, orda düğün organizasyonları yapılabilir. Arkadaşıma ortak oldum, orayı restore ediyoruz, otel haline getireceğiz.
İşletmesini de mi siz yapacaksınız?
Biz kendimiz yapacağız. Belki Relais Chateaux gibi bir zincire bağlamayı planlıyoruz. Onların kataloğuna girebilirsek çok iyi olacak. Onların kategorisine uyuyor, küçüklüğü açısından. Sadece onların istediği standartları yakalamak lazım. Relais Chateaux zincirinin birtakım beklentileri var, 9 odaya en fazla 5-6 personel olması gibi şartları yerine getirmeye çalışıyoruz.
Ne zaman hizmete giriyor?
Çok az kaldı bitmesine. Hizmete girmesi en erken 2010 eylülünü bulur.
Otelin ismi ne?
Tenuta di San Giusto… Eskiden İtalya’da katolik aristokrat aileleri çolukları çocukları olmadı mı evlerini kiliselere bırakırmış. Bu binayı da aristokrat bir aile bırakmış kiliseye. Bin 100 yıllık bir yapı. Chianti'de, Radda da köyün adı. Burası İtalya’nın en meşhur bölgelerinden biri. Üzüm bağları var; şaraplarıyla meşhur. Zeytinyağlarıyla da çok ünlü. İtalya’daki Capri adası kadar meşhur bir yer.
Maliyeti ne oldu?
Fiyat vermeyeyim.
Yurtdışında başka proje düşünüyor musunuz?
Şu anda yok. Benim İtalyan arkadaşım vardı,onunla hobi şeklinde başladık. Ama ileriye dönük neden olmasın?
Öncelikli olarak otel zinciri mi düşünüyorsunuz, Vista turizmi de desteklemek için?
Öncelikle otel demeyelim isterseniz. Gayrimenkulün hemen hemen bütün alanlarında projeler yapmak istiyoruz. Ama çok büyük montanlı projeler düşünmüyoruz. Üst gelir grubuna yönelik, A plus hedef kitlesine ulaşmak isteyen, butik projeler düşünüyoruz.
İSTİNYE’DEKİ REZİDANS’A TEMMUZ’DA BAŞLIYOR
Otel dışında başka somutlaşmış projeniz var mı?
İstinye-Şahintepesi’nde de bir projemiz var. Orda yaklaşık 4 dönüm arsamız var; 4 bin 304 metrekare toplam alanı. Kendi arsamız, kız kardeşimin arsası. Es Binicilik’in tam karşısında. Orada lüks daire yapıp satacağız. Haziran- temmuz ayında başlamayı planlıyoruz. Ocak 2012’de de bitirmeyi planlıyoruz.
Ne tür konutlar, sayısı ne olacak?
Rezidans olacak; maksimum 25 daire yer alacak. Loft tarzda. İsterse insanlar birkaç daireyi birleştirebilecekler. Son derece exclusive bir şey yapıyoruz. Apartmanın altında resepsiyonu, SPA’sı, ufak bir kafesi ve kapalı bir yüzme havuzu olacak.
Daire fiyatları belli mi?
Belli değil ama, hedef kitle A plus olacak.
Konutta hedef kitle üst gelir grubu olduğuna göre, İstanbul öncelikli mi?
İstanbul Antalya, Bursa, İzmir olabilir mesela.
İnşaat şirketi de kurmayı düşünüyor musunuz?
İleriye dönük belki, ama zannetmiyorum. Şimdi artık dünyada her şey outsource ediliyor. Böyle bir dünyada her şeyi kendim yapayım ne kadar doğru? Çok emin değilim. Çok maliyetli olabilir. Zaman gerektiren şeyler. İyi yapan şirketlerle proje bazında çalışmak çok daha mantıklı.
Arsa bakıyor musunuz?
Bize yavaş yavaş teklifler geliyor ama biz çok temkinli gidiyoruz. Birtakım şeyleri yapıp gördükten sonra hareket etmek lazım.
PROJELER ÜST GELİR GRUBUNA…
Gayrimenkul’de hedefleriniz neler?
Gayrimenkulde başarılı olmak istiyoruz. Sabancı adına yakışır düzgün şeyler yapmak istiyoruz. Gayrimenkul konusunda Sinpaş, Ağaoğlu gibi Türkiye’de önde gelen ilk üç firma varsa biz 10 senede onların arasına girmek istiyoruz. Gayrimenkul büyümek istediğimiz bir alan. Ama biz butik çapta projelerle büyüyeceğiz. Ağaoğlu, Sinpaş büyük çaplı projeler yapıyor. Biz daha az sayıda, daha kaliteli, niş, A plus’a hitap eden projeler yapmayı planlıyoruz. Bir şeyi yaparken en iyisi yapmak; sağlam adımlarla gitmek istiyoruz. Bu yüzden temkinli gidiyoruz; bir şeylere hemen atlamamaya çalışıyoruz.
Özellikle gayrimenkulün hangi alanlarında büyümeyi planlıyorsunuz?
İlk olarak otel, konut ve işyeri düşünüyoruz. Alışveriş merkezi (AVM) düşünmüyoruz. Kapıyı da kapamak istemiyorum ama daha sonra gelebilecek bir şey olacak. Çünkü İstanbul’da gereğinden fazla AVM var; AVM enflasyonu var. AVM yapılacaksa bence Antalya, İzmir, Bursa gibi başka şehirlere yapılmalı.
Ortaklık düşünür müsünüz ya da birlikte proje geliştirmeyi?..
İlerde öyle bir şey yapacaksak daha çok yabancılarla ortak olmayı tercih ederiz. Örneğin Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan olabilir. Özellikle Abu Dabi…Onların da ilgisini çekebilir böyle bir şey. Körfez sermayesi çok ilginç. Tatile gelen kalabalık aileler için konutlar, kaplıcalara yakın yerlerde; Afyon, Abant ve Yalova gibi yerlerde termal otel yapılabilir. Tabii ki kendimizi yalnızca Ortadoğu sermayesine bağımlı hissetmiyoruz. Dünyanın her yerinden gelen teklifleri değerlendirir ve şartlar uygun olursa, karşılıklı menfaatler doğrultusunda bu ortaklıkları da gerçekleştirebiliriz.
Güler Sabancı da Çeşme’de bir konağı restore ederek açtı. Güler hanımla düşünür müsünüz birlikte projeler gerçekleştirmeyi?
Olabilir, ama şu an somut bir şey yok.
ES BİNİCİLİK’İN YERİNE VİLLA YAPABİLİRİZ
Sabancı AŞ olarak elinizdeki gayrimenkullerini de değerlendirmeyi düşünüyor musunuz?
Tabii ki kendi mülkümüz olan portföyümüzde olan arazileri, gayrimenkulleri de değerlendirmeyi planlıyoruz. Kız kardeşimin başka arazileri de var, onları da değerlendireceğiz. Mesela elimizde İstinye’de Ziraat Bankası’nın eski bir arazisi var, imar problemini halledersek orda da Kemer Country’deki gibi çok güzel, iki katlı villalar yapacağız. Sosyal tesisleri olan…
Ne kadar sayıda villa yapmayı planlıyorsunuz? Arsanın büyüklüğü ne kadar?
Kaç konut olacağı henüz belli değil. Arsanın büyüklüğü 22 dönüm. Satın aldık. İstinye’deki Ziraat Bankası’nın arazisiyle kız kardeşim Es Binicilik’in bulunduğu arazi yan yana. Projenin gerçekleşmesi durumunda kız kardeşim oradan başka bir yere gidecek. Kız kardeşim Es Binicilik’i şehir dışına, Kemer Country gibi bir yere taşıyacak. Es Binicilik’in yeriyle orayı birleştireceğiz. Çünkü iki arazi birbirine çok yakın.
ŞİŞLİ’DEKİ TRUMP TOWER’IN YANINA OFİS…
Ne zaman başlamayı planlıyorsunuz?
Onun üzerinde çalışmalar yapıyor. İmarla ilgili düzenlemeler üzerinde çalışıyoruz. Bir de Şişli’de ufak bir arazimiz var. Aydın Doğan’ın Trump International’la yaptığı projenin arkasında. Onu daha sonra değerlendirmeyi düşünüyoruz. Trump Towers bir faaliyete başlasın, bölgeye bir hareket gelsin, görelim ondan sonra diyoruz.
Orasını ne yapmayı düşünüyorsunuz, ne kadar büyüklükte?
4 dönüm filan. Orasını iş merkezi yapmayı düşünüyoruz. Belki rezidans da olabilir ama çok büyük bir ihtimalle iş merkezi olacak.
Ofis için başka düşündüğünüz yerler var mı? Anadolu mu, Avrupa yakası mı hangisini daha çok tercih ediyorsunuz?
Ofiste tabii ki Avrupa’da yakası düşünüyoruz. Otel Anadolu yakasında olabilir ama bence ofis dediğinizde doğru adres Avrupa yakası.
VİSTA ÖZEL GRUPLAR İÇİN TURLAR DÜZENLEYECEK
Vista’nın Kabataş’taki binası da sanırım size kaldı…
Babam almıştı yıllar önce, burayı bana. 8 katlı. Giriş bir, iki ve üçü kiraladık. Diğer katları biz kullanacağız.
Vista’yla ilgili hedefler neler?
2010’da yine en az 220 milyon TL gibi ciro yapmak. 3 milyon TL gibi kar yapmak. Belki bir iki kaliteli tur yapabiliriz. Mesela Yurtiçi Mardin’e, Adıyaman’da Nemrut Dağı gibi yerlere turlar yapabiliriz. Yurtdışında exclusive yerlere dış turlar yapabiliriz. Şu anda kapalı gruplara yapmayı planlıyoruz.
BABAM ÖLDÜKTEN SONRA İŞE DAHA ÇOK SARILDIM
Vista ve Dilek Gayrimenkul’ün yanı sıra Sabancı Holding’te de hisseniz var…
Evet, holdingte de hissedarım. Holdingte kız kardeşim Sevil Sabancı yönetim kurulunda. Ama Güler Sabancı’yla biz çok sık bir araya gelip holding işlerini konuşuyoruz. Ben holdingle çok ilgileniyorum, ne yapıyorlar, ne ediyorlar diye. Babam öldükten sonra bir iş merakı, özel bir ilgi bende başladı, o elini mi verdi bana. Ne yaptı? Eskiden çok ilgilenmezdim, o yapıyor ediyor diye. İlgilenmek yapılana saygıdan mıdır, o kadar uğraşmışlar çünkü. Oraya karşı da sorumluluk hissediyorum biraz merak ediyorum, ne yapıyorlar ne ediyorlar diye. Çünkü ilgilenmek, iş yapmak hoşuma gidiyor. Ben öyle pek oturabilen bir insan değilim. Oturayım; çay kahve içeyim arkadaşımla, falan. Çok sıkılıyorum bir yerden sonra...